علي شفائي:‌ روابط سياسي و اقتصادي ايران و آفريقاي جنوبي که به دليل حاکميت رژيم آپارتايد پس از پيروزي انقلاب اسلامي به سردي گرائيده بود، پس از سقوط اين رژيم و تشکيل دولت توسط نلسون ماندلا از سرگرفته شد.‏

به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، ازنظر جغرافيايي دو کشور ايران و آفريقاي جنوبي يکي به دليل در اختيار داشتن تنگه هرمز و ديگري به موجب تحت اختيار داشتن دماغه اميدنيک، شرايطي ويژه و منحصر به فرد در اختيار دارند که گذشته از اهميت سياسي و استراتژيک، مي تواند در حوزه تعاملات اقتصادي امتياز قابل توجهي باشد.‏
به‌رغم روابط سياسي دوستانه، در حوزه اقتصاد اين دو کشور مراوده چنداني ندارند و از مجموع 86 ميليون دلار مبادلات تجاري 59 ميليون دلار سهم ايران و 27 ميليون دلار نيز به عنوان صادرات آفريقاي جنوبي ثبت شده‌است.‏
موضوعي که اطلاعات آماري با گذاشتن مميز و درصد آنرا اينگونه تعبير مي‌کند که سهم ايران از واردات 110 ميليارد دلاري آفريقاي جنوبي تنها 6 صدم درصد است و از تجارت خارجي 190 ميليارد دلاري ايران تنها 25 صدم درصد به آفريقاي جنوبي تعلق دارد.‏
اين در حالي است که داشته‌هاي دو کشور مي تواند آنها را به شرکاي تجاري تراز اول يکديگر تبديل کند،‌ موضوعي که در نشست‌هاي کميسيون مشترک ايران و آفريقا در يازده دوره قبلي به بحث و بررسي گذاشته شده و بعضا به انعقاد توافقنامه يا امضاء تفاهمنامه منتهي شده‌است.‏
از اين رو  روز گذشته هيأتي 60 نفره از فعالان اقتصادي آفريقاي جنوبي با حضور در اتاق بازرگاني ايران از آمادگي خود و ديگران فعالان اقتصادي کشورشان براي توسعه همکاري اقتصادي با همتايان ايراني خبردادند.‏
بعد از ظهر روز گذشته در نشست فعالان اقتصادي ايران و آفريقاي جنوبي، غلامحسين شافعي رئيس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران به همراه پدرام سلطاني نائب رئيس و علي اکبر فرازي معاون امور بين الملل اتاق ايران  و همچنين مايت انکوانا ماشابانه وزير امور خارجه و ماسينا معاون وزير صنعت، معدن و تجارت آفريقاي جنوبي بر توسعه همکاري هاي تجاري بين دو کشور تاکيد کردند.‏
در اين نشست غلامحسين شافعي از دست يابي به اهداف مشترک در برگزاري دوازدهمين نشست کميسيون مشترک ايران و افريقا ابراز اميدواري کرد و گفت: کشور بعد از انقلاب اسلامي ايران، مبارزات مردم آفريقا براي جلوگيري از تبعيض نژادي و حرکت به سوي دموکراسي همواره به عنوان يک الگو مورد تحسين ملت ايران بوده است.‏
شافعي به امضاء 90 سند همکاري و برگذاري 12 کميسيون مشترک بين ايران و آفريقا اشاره کرد و افزود: علي رغم روابط خوب ديپلماتيک، روابط اقتصادي در سطح پايين قرار دارد و مجريان اصلي اجرايي نمود اين تفاهم ها فعالان اقتصادي دو کشور هستند که بايد در جهت توسعه همکاري هاي تجاري کوشش نمايند.‏
رئيس پارلمان بخش خصوصي ايران سفر وزير امور خارجه آفريقاي جنوبي به همراه هيئت بازرگانان و نمايندگان مجلس اين کشور به ايران را نقطه عطفي براي آينده روابط اقتصادي دو کشور تصريح کرد و گفت: فعالان اقتصادي و تجار بايد در زمينه هاي متنوع کاري مانند معدن و صنايع معدني، عمران و ساختماني، پتروشيمي، دارو، فولاد، کشتيراني، حمل و نقل و سرمايه گذاري در جهت رشد مناسبات قدم بردارند.‏
شافعي به تجربيات آفريقاي جنوبي در بخش هاي مختلف اقتصادي اشاره کرد و ادامه داد: شرکت هاي مختلف در زمينه توليد کاغذ با استفاده از پسماند هاي نيشکر مي توانند در خوزستان همکاري هاي مشترکي را آغاز نمايند ‏
وي به برنامه دولت براي توسعه حمل و نقل ريلي، خدمات مهندسي در حوزه نفت و انرژي اشاره کرد و گفت: بندرعباس و بندر ژوهانسبورگ مي توانند دو نقطه مهم براي شروع همکاري هاي مشترک اقتصادي شرکت هاي ايراني و آفريقايي در نظر قرار گيرند و زمينه هايي مانند کشتيراني و تامين محصولات کشاورزي با توجه به تفاوت فصول برداشت در دو کشور مي تواند راهکاري براي افزايش حجم مبادلات تجاري باشد.‏
شافعي به کارنامه موفق دو شرکت آفريقايي ايرانسل و آرياساسول در همکاري هاي مشترک با ايران اشاره کرد و در خصوص موقعيت جغرافياي دو کشور در خاورميانه و آفريقا گفت: همکاري‌هاي چند جانبه براي دسترسي به بازار منطقه خاورميانه، کشور هاي آسياي مرکزي و حوزه قفقاز از طريق ايران و در نظر گرفتن آفريقا به عنوان دروازه ورود به آفريقاي جنوبي و مرکزي مي توان سطح مبادلات تجاري بين دو کشور را افزايش داد.‏
در ادامه مايت انکوانا ماشابانه وزير امور خارجه آفريقاي جنوبي به سابقه همکاري هاي سياسي و اقتصادي دو کشور اشاره کرد و گفت: بارها گفته ايم تحريم‌ها عليه ايران غيرمنطقي، غيرمنصفانه، يک جانبه و غيرقانوني است‎. ‎
ماشابانه که به همراه هيئت عاليرتبه تجاري به اتاق بازرگاني ايران آمده بود ، افزود: تحريمها تأثير منفي بر همه ما بعنوان شرکاي تجاري ايران دارد و منتظر نمي مانيم تا تحريم‌ها رفع شود و بعد با ايران تجارت کنيم ، بلکه همواره تلاش کرده ايم روابط خود را با ايران در همه زمينه ها گسترش دهيم زيرا ايران در دوران مبارزه با رژيم آپارتايد در کنار ما بود.‏‎
‎وي اضافه کرد: آفريقاي جنوبي و جمهوري اسلامي ايران شرکاي طبيعي اقتصادي و دروازه هاي ايده آلي براي ورود به مناطق پيراموني يکديگر هستند‏‎.
‎ماشابانه افزود: سرمايه گذاري هاي خوبي را آفريقاي جنوبي در ايران کرده است و متعهد به تعميق روابط با جمهوري اسلامي ايران هستيم و فعالان صنعتي ، تجاري و اقتصادي دو کشور از اين فرصت براي ايجاد هر چه بيشتر همکاريهاي عيني و ملموس استفاده کنند‏‎.
‎وي با اشاره به اينکه بايد ظرفيت هاي همکاريهاي دو کشور را بايد عملياتي کنيم از افزايش 50 درصدي مبادلات تجاري ميان ايران و آفريقاي جنوبي در سال گذشته خبر داد‎.
‎وزير همکاريها و روابط بين الملل‌آفريقاي جنوبي با اشاره به اينکه سال گذشته تبادل هيئتهاي تجاري ميان دو کشور سرعت بيشتري يافت، گفت: هيئتي که هم اکنون در ايران حضور دارد بزرگترين هيئت تجاري ، اقتصادي و صنعتي آفريقاي جنوبي است که تاکنون در ايران حضور پيدا کرده است و 45‏‎ ‎مقام عاليرتبه دولتي و 60 نفر از فعالان اقتصادي آفريقاي جنوبي حضور دارند، همچنين جمعي از نمايندگان مجلس از احزاب مختلف آفريقاي جنوبي اين هيئت را همراهي مي کنند‎.
‎خانم ماشابانه گفت: کميسيون مشترک اقتصادي آفريقاي جنوبي و ايران بزرگترين کميسيون مشترک آفريقاي جنوبي در خاورميانه است و اراده مشترک سياسي ميان دولت هاي دو کشور براي توسعه روابط در همه زمينه ها به ويژه اقتصادي، جدي است‎.
‎همچنين  در ادامه اين نشست آقاي ماسينا معاون وزير صنعت و تجارت آفريقاي جنوبي گفت: خواست ما افزايش تبادل هيئتهاي تجاري و تقويت شبکه هاي ارتباطي ميان فعالان اقتصادي دو کشور است‎.‎
معاون وزير صنعت و تجارت آفريقاي جنوبي نقش اتاق هاي بازرگاني دو کشور براي ايجاد ارتباط بيشتر ميان تجار را حائز اهميت عنوان کرد و افزود: معافيت هاي مالياتي و سياست هاي حمايتي دولت آفريقا در جهت جذب سرمايه گذاري خارجي براي کاهش نرخ بيکاري و ايجاد اشتغال راه را براي حضور شرکت هاي ايراني در اين کشور هموارتر کرده است.‏
وي افزود: زمينه هاي مختلفي براي توسعه همکاري هاي تجاري بين دو کشور وجود دارد و آفريقاي جنوبي مي تواند دروازه ورود ايران به بازار بزرگ آفريقا در مناطق تجارت آزاد سادک و کومسا باشد.‏