جهان اقتصاد همزمان باافتتاح معاملات قراردادهای آتی کنجاله سویا ارزیابی کرد:

ابزارهای مشتقه بورس کلید حل معمای قیمت در صنعت کشاورزی

رضا امامی

Rezaemami68@yahoo.com

محمد امین ناطقیان

Aminnateghiyan@yahoo.com

معاملات قرارداد آتی کنجاله سویا در بورس کالا روز گذشته با حضور مدیران ارشد بازار سرمایه، وزارت جهاد کشاورزی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انجمن ها و تشکل های بازار نهاده های دام و طیور برگزار شد. در این مراسم حسین پناهیان، مدیرعامل بورس کالا اظهار داشت: هدف اصلی بورس کالای ایران کاهش حجم و ارزش معاملات فیزیکی و انتقال آن بازار مشتقه است تا نقش اصلی بورس کالای ایران در اقتصاد ملی بیش از پیش نمایان شود.

مدیرعامل بورس کالای ایران در این مراسم گفت: یکی از آرزوهای دیرینه فعالان اقتصادی کشور، رسیدن به نقطه تکامل در بازار کالا از طریق کشف قیمت محصولات براساس عرضه و تقاضا بوده که بورس کالای ایران در سال های اخیر بر اساس همین اصل گام برداشته است.

به گزارش جهان اقتصاد کنجاله سويا ، ماده غذايي مناسبي جهت تامين پروتئين جيره طيور مي باشد که از لحاظ اقتصادي، بهداشتي و ترکيبات موجود حائز اهميت است. از سال های پیش قیمت کنجاله یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در رسانه های اقتصادی بوده و این ماده غذایی توانسته در میان تیترهای خبری جایگاه مناسبی برای خود دست و پا کند. در این سال ها افرادی سودجو با خرید این ماده با نرخ دولتی به جای آنکه آن را با همان قیمت به واحدهای تولیدی عرضه کنند، آن را در بازار آزاد عرضه کردند تا تنها منافع خود را تامین کرده و حیات را از این واحدها بگیرند.

این روند در سال های اخیر تا به امروز همواره ادامه داشته و شاهد نوسان قیمت شدیدی در این حوزه بوده ایم. یکی از مشکلاتی که همیشه متوجه مرغ داران و بخشی از دامداران بوده این است که مجبور بوده اند محموله های کنجاله سویا را با هر قیمتی که عرضه می شود خریداری کنند.

حسین پناهیان مدیر عامل بورس کالا معتقد است: راه اندازی ابزارهای مشتقه دارای پیچیدگی ذاتی فراوانی است که به همین منظور پس از بررسی بازار های کشاورزی در آمریکا، برای آموزش فعالان بازار کالای کشور بیش از 22 هزار نفر ساعت برنامه آموزشی تدارک دیدیم که این آموزش ها قطعا افزایش می یابد.

به باور وی در بخش بازار مشتقه، کنجاله سویا و ذرت را به دلیل وجود حساسیت بالا و نوسان پذیری این دو محصول انتخاب کردیم تابه فعالان بازار کشاورزی امکان مدیریت ریسک و نوسانات قیمت را ارائه کنیم.

در عین حال حسین صفایی مدیر عامل سازمان مرکزی تعاون روستایی  با استقبال از راه اندازی بازار آتی کنجاله سویا می گوید: به دلیل خرده پا بودن تولیدکنندگان و تقاضا کنندگان محصولات کشاورزی و شرایط شبه انحصاری تامین کنندگان نهاده های کشاورزی و عدم تمایل به شفافیت و قرارگرفتن در محدودیت چارچوب های قانونی ، نیاز به ایجاد یک بازار ثانویه در بخش کشاورزی کشور احساس می شد که بورس کالا در حقیقت در ایجاد این بازار ثانویه نقش بسزایی ایفا می کند.

وی با بیان اینکه سازمان مرکزی تعاون روستایی، تجربه خود از سامانه الکترونیکی بازار کشاورزی را به عنوان بازار ثانویه ای که بتواند برای بورس بازارسازی کند، در اختیار بورس کالای ایران قرار داده  عنوان کرد که پس از شهریور ماه با استفاده از این سامانه 500 هزار تن کالا برای خریدهای تضمینی در تابلوی بورس عرضه شد و خرید و فروش آن به انجام رسید.

عضو هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به معضلات بخش کشاورزی معتقد است: همواره در زمان بهره برداری و برداشت محصولات کشاورزی، حجم برداشت و شرایط بازار در تعیین قیمت ها اثر گذار بوده و موجبات ضرر و زیان تولیدکنندگان را هموار می سازد، اما با توسعه قراردادهای آتی کالاهای کشاورزی در بورس کالا می توان بر قیمت محصولات در زمان برداشت اثرگذار بود و دغدغه تولیدکننده ها را به حداقل رساند.

در عین حال علی محسنی عضو هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار بهترین راه پوشش ریسک بازار محصولات کشاورزی را استفاده از قراردادهای آتی می داند و می گوید: تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از ابتدا بر سر قیمت نهایی به نتیجه می رسند و سپس اقدام به خرید می کنند. محصولاتی که تولیدکننده و مصرف کننده خرد و متنوع داشته و بازار آن هم با نوسان قیمتی روبه رو باشد، می تواند گزینه مناسبی برای قراردادهای آتی باشد که کنجاله سویا تمامی این خصوصیات را داراست.

به گفته وی  90 درصد نیاز کشور برای کنجاله سویا از خارج از کشور وارد می شود و بازار کنجاله همیشه با نوسان قیمتی همراه بوده است، بنابراین قراردادهای آتی کنجاله می تواند در بورس کالای ایران بسیار موفق باشد و امیدوار هستیم که این قراردادها با استقبال از سوی واردکنندگان، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان همراه شود.

به گزارش جهان اقتصادکمبود عرضه کنجاله سویا همواره یکی از دغدغه های مراکز پرورش طیور بوده به طوری که می توان گفت آن ها همیشه تشنه و چشم انتظار واردات این ماده ارزشمند بوده اند. از برآورد های انجام گرفته می توان دریافت که واردات این ماده غذایی می تواند سود بسیار بالایی برای وارد کننده داشته باشد، تا جایی که سرمایه اش دو برابر شده و به جیبش بازگردد. بنابراین بسیاری از سرمایه گذاران به سراغ کشورهای مرجع آن مانند هند، برزیل، آرژانتین و ایالات متحده رفتند و واردات آن را آغاز کردند اما در این میان هند که شرایط تحریمی ایران را بیشتر درک می کرد مورد استقبال بیشتری قرار گرفت، هرچند این کشور در معاملات انجام شده مبلغی بالاتر (حدود 100 دلار به ازای هر تن) بی هیچ دلیلی دریافت می کرد.