جمعه 10 فروردین، 1403

کدخبر: 14393 14:21 1394/05/04
ابلاغ پیام توافق وین

ابلاغ پیام توافق وین

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
ابلاغ پیام توافق وین

ابلاغ پیام توافق وین

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

گروه سیاسی

politics@jahaneghtesad.com

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در اولین دور از سفر منطقه ای خود به کشورهای کویت، قطر و عراق سفر کرده است. وزیر پرکار کابینه حسن روحانی بعد از هماوردی طاقت فرسای مذاکرات هسته ای که به توافق وین ختم شد حالا دور تازه ای از تلاش های دیپلماتیک خود را این بار در منطقه آغاز کرده است. بنا به گزارش پایگاه رسمی وزرات امور خارجه کشورمان ظریف قصد دارد در این سفر علاوه بر موضوع مذاکرات هسته ای پیرامون روابط دو جانبه با و آخرین تحولات منطقه ای نیز با مقامات این سه کشور دیدار و گفتگو کند. انتخاب سه کشور مذکور برای دور نخست سفرهای منطقه ای ظریف چندان عجیب نیست. گذشته از عراق که به مدد دولت مرکزی شیعه آن یکی از متحدان نزدیک تهران در منطقه به شمار می رود، کویت و قطر نیز در سال های اخیر سیاست های معتدل تری در مقایسه با عربستان، امارات متحده عربی و بحرین نسبت به ایران داشته اند. میزان مواجه و درگیری بین ایران و کشورها در بحران های منطقه ای مانند جنگ در سوریه و عراق نیز کمتر بوده است.

واقعیت این است که به دنبال حصول توافق هسته ای وین بین ایران و کشورهای ۱+۵ و کاسته شدن از شدت منازعه بین ایران و آمریکا رقبای منطقه ای ایران به خصوص عربستان سعودی به شدت نگران افزایش دایره نفوذ و قدرت ایران در منطقه خاورمیانه هستند. نفوذ گسترده ایران بر دولت مرکزی عراق، نقش پررنگ تهران در حمایت از دولت بشار اسد در سوریه که یکی از عوامل مهم پایداری این دولت در جنگ طولانی سوریه و مانع از پیش برد سیاست های عربستان در این کشور بوده است.

سفر منطقه ای وزیر امور خارجه کشورمان در چنین فضایی صورت می گیرد. روزنامه جهان اقتصاد کوشیده است در گفتگو با دو تن از کارشناسان مسائل بین المللی اهداف و تبعات این سفر را بررسی نماید.

خرم : پیام سفر ظریف اطمینان بخشی و گسترش روابط است

دکتر علی خرم نماینده سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل متحد و کارشناس مسائل بین المللی در گفتگو با جهان اقتصاد پیرامون اهداف این سفر و دلیل انتخاب کشورهای قطر، کویت و عراق برای دور اول این سفر منطقه ای گفت : کل برنامه وزیر امور خارجه کشورمان را می توانیم به سه مرحله تقسیم کنیم. در مرحله اول ایشان قصد دارند به کشورهای منطقه اطمینان بدهند که توافق هسته ای ایران بر علیه هیچ کشوری نیست و خطری برای هیچ کشوری ایجاد نمی کند. هدف از این کار این است که با رفع نگرانی این کشورها روابط نرمالی بین آن ها و کشورمان برقرار شود. در مرحله دوم این که بعد از حل مسئله هسته ای ایران می تواند بهتر از قبل به پیشبرد مسائل مربوط به سیاست خارجی و سیاست منطقه ای خود بپردازد. ایران مشغله کمتری خواهد داشت و می تواند روابط خارجی خود را ارتقا و گسترش دهد. در مرحله سوم روابط بین ایران و برخی از کشورها می تواند در زمینه تجاری و اقتصادی بهبود و گسترش پیدا کند.

در میان کشورهای منطقه قطر و کویت در دسته ای جای می گیرند که بیشتر اطمینان بخشی و گسترش روابط با ایران را تعقیب می کنند. این دو کشور تا حدودی به ایران نزدیک تر هستند و بعد از عمان این دو کشور در منطقه خلیج فارس به ایران نزدیک هستند.

خرم با اشاره به این که اهداف سفر به عراق با اهداف سفر به دو کشور دیگر متفاوت است گفت : در مورد عراق بیشتر مسئله روابط دو جانبه و مسائل امنیتی منطقه و تروریسم که تهدی مشترکی برای ایران و عراق به شمار می رود، مطرح است.

دکتر خرم در پاسخ به سوالی در مورد این که با توجه به این که قطر در ماه های اخیر مواضع خود در مورد مسائل منطقه ای را از عربستان تفکیک کرده است، آیا ممکن است امکانی برای همکاری میان ایران و این کشور برای مدیریت بحران های منطقه خاورمیانه به خصوص در سوریه مهیا شود گفت : در وهله اول ایران و قطر باید بتوانند بر مسائل گذشته فائق آیند. قطر از بنیان گذاران داعش بر علیه دولت سوریه به شمار می رود و دولت ایران با این اقدام مخالف بوده است. در شرایط فعلی اگر قطر به این نکته پی ببرد که این اقدام تا چه اندازه خطرناک بوده است و می تواند برای کشورهایی مثل قطر، عربستان و ترکیه که داعش را به وجود آوردند چه مخاطرات جدی به وجود خواهد آورد. مانند ترکیه که اگرچه یکی از خالقان و حامیان داعش بوده است امروز با اقدامات این گروه تروریستی در مرزهای خود مواجه است. این کشورها باید از این مسائل عبرت گرفته و خطا های گذشته را تصحیح کنند تا زمینه همکاری میان ایران و این کشورها فراهم شود.

خرم در پاسخ به سوال دیگری در این مورد که آیا امیدی به ایجاد گشایش در روابط ایران با رقبای منطقه ای خود به ویژه عربستان وجود دارد و آیا ظریف و همکارانش می توانند دوره ای از تنش زدایی با این کشورها را آغاز کنند گفت : آن چه ایران تاکنون انجام داده است در جهت جلب دوستی عربستان بوده است اما عربستان در سال های اخیر هر چه انجام داده است در جهت دشمنی و خصومت با ایران بوده است. حتی وقتی ظالمانه دست به حمله هوایی و بمباران حوثی ها در یمن می زند به دنبال تصفیه حساب با ایران است. در حالی که حوثی ها زیر نظر ایران نیستند و از ایران فرمان نمی گیرند. عربستان دچار توهمی شده است که بر مبنای آن فکر می کند باید همه شیعیان جهان را بکشد تا هوادا ایران نشوند. بنابراین این به عربستان باز می گردد که چقدر مواضع خود را تصحیح کند و در صورت این تصحیح فضا مهیا خواهد شد. اما در صورتی که روند سابق ادامه یابد ایران از موضع عزت خود کوتاه نخواهد آمد.

فلاحت پیشه :ظریف در پی تبیین پیام تازه ایران است

حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین المللی در مورد اهداف وزیر امور خارجه کشورمان از سفر به منطقه و چرایی انتخاب این سه کشور به عنوان مقصد دور اول سفر منطقه ای ظریف گفت : به اعتقاد من پیام سفر ایشان این است که جمهوری اسلامی ایران بعد از شرایطی که در عرصه بین المللی برای خودش ایجاد کرد؛ پیام صلح و آشتی را برای منطقه ارسال می کند. سیاست در سه عرصه ملی، منطقه ای و بین امللی تعریف می شوکه هرکدام اثاری برای خود دارند وقتی جمهوری اسلامی ایران شرایط تازه ای را در روابط خودش در عرصه بین المللی تعریف کرد، این کار تبعات منطقه ای هم خواهد داشت.

در منطقه خاورمیانه در طول این مدت که سیاست ایران هراسی حکمفرما بوده است، رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای مرتجع عرب فضای به شدت منفی علیه ایران شکل داده اند و در حال حاضر که ایران به سمت احیای این روابط بین المللی و منطقه ای خود رفته است ، پیش از اینکه فضای منفی تازه ای شکل بگیرد، آقای ظریف از طریق کشورهایی که روابط نزدیکی با ایران دارند و سعی کرده اند وارد سیاست ایران هراسی نشوند پیام صلح و همکاری تازه ای را برای این کشورها ارسال کند. ایشان به عراق و کویت و قطر می روند ، کشورهایی که شرایط بین المللی تازه ایران را بهتراز دیگر کشورها درک و در قیاس با بحرین و عربستان و امارات مواضع بهتری را اتخاذ کرده اند،لذا هدف از این سفر این است که پیام همکاری ایران به آن ها ابلاغ شود.

فلاحت پیشه در پاسخ به سوالی درمورد امکان همکاری میان ایران و قطر برای مدیریت بحران های منطقه خاورمیانه به خصوص در سوریه با توجه به جدایی قطر و عربستان در این عرصه گفت :

قطر برخلاف عربستان رویکردش در سیاست خارجی عملگرایانه تر است .نگرش تند و افراطی و سلفی عربستان نسبت به تحولات منجر به یک دفعیت در سیاست خارجی آن ها شده ولی قطری ها از انعطاف بیشتری در سیاست خارجی برخوردار هستند. اعتقاد من این است که به ویژه درک بهتری از شرایط منطقه دارند و می دانند چه اتفاقاتی در منطقه می افتد.

اقای اوباما پیامی برای سران عربستان ارسال کرد به ویژه پیامی که دوسال پیش در نشستش با ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان بیان کرد و گفت که ایران واقعیتی در تحولات منطقه است و عربستان باید با توجه به این واقعیت رفتارهای خود را شکل بدهد،اما عربستانی ها این پیام را نگرفتند اما کشورهای کوچکتری مثل کویت و قطر این پیام را گرفتند و آقای ظریف و تیم سیاست خارجی نیز به این نتیجه رسیدند که از این فضا برای تعدیل شرایط منطقه ای استفاده کنند .

البته من اعتقادم بر این نیست که ایران به سمت ایجاد یک صف بندی در مقابل عربستان می رود، بلکه معتقدم ایران از طریق کشورهایی که گوش شنوای بهتری دارند و با منطق بیشتری در سیاست خارجی عمل می کنند پیام تازه خود را ارسال می کند تا حتی علاوه بر سوریه در کشورهایی نظیر بحرین و یمن نیز یک مشی تعادلی را حاکم کنند.

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد سکانداران سیاست خارجی کشور در مرحله بعدی به سراغ رقبای منطقه ای مانند عربستان رفته و تنش زدایی با این کشورها را آغاز کنند گفت :

ما تجربه ای که از عربستان داریم می دانیم که آن ها نهایت تلاش خود را با همکاری عبارتی لابی نفت و لابی صهیونیست های افراطی در کنگره آمریکا خواهند کرد تا آخرین آثار منفی خودشان را بر توافق هسته ای وین بگذارند و حتی اگر بتوانند مانع اجرای آن بشوند.

تا آن زمان انتظار تعدیل در رفتارهای عربستان به نظر بنده انتظار زیاد معقولی نیست ، ولی زمانی که حاکمان عربستان به این نتیجه برسند که در این زمینه موفق نبوده اند، حتی در طول مسیر ، از زمانی که در این مرحله با شکست مواجه بشوند، به اعتقاد بنده روی تعدیل شده رفتار سیاست خارجی عربستان را خواهیم دید.



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |