واکاوی جنجالهای اخیر درباره «سفیر فرهنگی کشور» در گفتگوی جهان اقتصاد با علی اکبر نصرآبادی
ریشه شیطنت درباره شورای تمبر را در منافع شخصی پیدا کنید!
مهدی زاهدی-از حدود 180 سال پیش که نخستین تمبر پستی جهان در انگلستان منتشر شد، تا به امروز، این پدیده همچنان به عنوان یک کالای فرهنگی – اقتصادی در جهان مطرح «باقی» مانده است.بسیاری از صاحبنظران معتقدند، تمبر نشانه تاریخی ماندگاری است که هم می تواند از جنبه اقتصادی بررسی شود و هم در نگاهی توسعه ای، بی شک «سفیر فرهنگی یک ملت» خواهد بود.
حدود 60 سال پس از ظهور اولیه در دنیا، تمبر وارد ایران شد و تا امروز با همه فرازها و البته نشیب های بیشترش، در ایران ماندگار مانده است.
چندی پیش مباحثی در فضای مجازی درباره « وضعیت این کالای فرهنگی – اقتصادی در این سالها» مطرح شد که در آن درباره وجود انحصار در حوزه طراحی تمبر و مشکلات دیگر این حوزه سخن به میان آمد. درهمین رابطه با علی اکبر نصرآبادی به گفتگو نشستیم تا از او درباره انتقادات صورت گرفته بپرسیم؛ او که از آذرماه 1392 با حکم واعظی، وزیرارتباطات وقت، به عنوان نماینده تام الاختیار این وزارت و رئیس شورای تمبر منصوب شد، به طور صریح تاکید کرد، متولی تمبر درایران برخلاف نگرش عمومی موجود در جامعه، « شرکت پست» نیست و انتقادات صورت گرفته را برگرفته از شیطنت هایی دانست که بخشی از آن ریشه اقتصادی دارد.
بخشی از گفتگوی خبرنگار جهان اقتصاد با رییس شورای تمبر اکنون پیش روی شماست، در روزهای بعد قسمتهای دیگر این گفتگو از نظرتان می گذرد.
آقای نصرآبادی بحث شورای عالی تمبر و احیای تمبر در ایران مبحثی است که وزیر ارتباطات هم روز دوم شهریور هم 17مهرماه دربارهاش صحبت کردند. وقتی از «احیا» حرف میزنند یعنی حتماً یک اتفاق خاصی افتاده که بحث احیا آن را مطرح میکنند. جنابعالی هم در یکی دو مصاحبهای که من خوانده ام گفتید که تمبر باید به جایگاه قبلیاش برگردد؛ در حال حاضر جایگاهی که تمبر در کشورهای دیگر دارد کمکم در کشور ما درحال از دست رفتن است. برنامه شورای تمبر برای احیای تمبر چیست؟
اینکه آقای جهرمی درباره احیای تمبر صحبت کردند، من نمیدانم منظورشان از احیای تمبر چیست، حتماً به دست ایشان گزارشی رسیده یا کسی اعتراضی کرده باشد؛ با من هم صحبتی در این مورد نشده است. اگر هم گفته باشند چیز جدیدی نیست؛ خود من هم آن اوایل که رئیس شورا شده بودم متأسفانه، تمبر، وضعیت نابه سامانی را داشت طی میکرد. اما خوشبختانه من در این 7 الی 8 سال گذشته که این مسئولیت را گرفتهام کار را روی غلتک انداختهام. محل برگزاری جلسات شورای عالی تمبر مشخص نبود. به غلط تمام مسئولین وحتی هنوز هم این تفکر هست که همه فکر میکنند شورای عالی تمبر یک ادارهای است زیرنظر شرکت پست و متولی تمبر را شرکت پست میدانند؛ در صورتی که این طور نیست و شورای عالی تمبر متشکل است از 5 نماینده تامالاختیار از 5 نهاد بزرگ؛ وزارت ارشاد، وزارت اقتصاد و دارایی که معمولاً مدیرعامل چاپخانه دولتی در آن حضور دارد، سازمان تبلیغات اسلامی و خود وزارت ارتباطات و همچنین نماینده تامالاختیار شرکت پست که بعدها به آن اضافه شد. درکل 5 وزارتخانه و سازمان هستند که اینها نمایندههای تامالاختیار هستند و ریاست آن با نماینده تامالاختیار وزیر ارتباطات است.
پس چرا در فضای عمومی و حتی برخی فضاهای تخصصی هم پست را متولی تمبر می دانند؟
یک نکته قابل تامل اینکه شورای تمبر، قبلا محل جلساتش و برگزاری آن زیرنظر مسئولین پستی بود و اشکال هم دقیقا همین بوده است، چون مدیرعامل پست، معاون وزیر است، معمولاً هم رئیس شورا می شد، حالا زمان آقای واعظی از بنده درخواست شد و رئیس شورای عالی تمبر شدم. خب جایگاه جلسات آنها را به موزه ارتباطات آوردم و تشخیص دادم که جایگاه دائمی آنها در آنجا باشد.
اینکه حالا بحثهای جدید هست. بنده احساس میکنم شیطنتهایی وجود دارد که یک شخصی در یک شبکه آنلاین مجازی آمده و آن را هم به غلط مطرح کرده، البته من با ایشان صحبت کردم و خود ایشان هم ظاهراً پذیرفتند.
بحثهایی را سهواً یا عمداً مطرح کردند که تمبر این طور است و کیفیت چاپش خراب است و پرفراژش خراب است و طراحی آن مشکل دارد و یک سری حرفهایی را با یک حالت نادرست گفتند و حتی کلمات غیرمنطقی هم به بنده ربط دادند. من نمی خواهم وارد آن مسائل شوم اما این گونه بحث ها باعث شد که در شبکههای آنلاین شخصی آمد و حرف های نادرستی را گفت و بقیه هم شروع به اظهارنظر کردند، عموما هم کسانی همیشه هستند که این حرفها را تشدید میکنند؛ البته بی شک چنین اشخاصی منافع شخصی شان در خطر است.
مثلا چه کسانی؟
در بازار تمبر یک سری کلکسیونر هستند. یک سری آدمهای مختلف هم هستند. اما ناگفته نماند در همان فضای مجازی ما نظرات بسیار مثبتی هم داشتیم. از تمبر تعریف و تمجید میکنند که در سالهای گذشته اصلاً تمبرهای ما دگرگون شده است و تمبرهای ما هم از نظر طراحی و... عالی شده است.
یعنی شما معتقدید مباحث مربوط به طراحی تمبر که نوک پیکان انتقادات به آن سمت بوده از ریشه غلط است؟
ببینید یک سری اشکالاتی هست که البته به خود شرکت پست برمیگردد! چاپخانه دست شرکت پست است؛ آنها کاغذ ندارند و از بازار آزاد تهیه میکنند؛ یا دستگاه پرفراژشان مشکل دارد که خب یک اشکالاتی هم در چاپ به وجود میآید. اینها به شورای عالی تمبر ارتباطی ندارد و شورای تمبر برنامه ای که هر سال باید چاپ شود را مصوب میکند. اتفاقا برنامه کاملی هم داریم. در این 7-8 سال گذشته که بنده مسئول آن بودهام ما هر ساله برنامه داشتهایم و حدود 10 تا 12 تمبر برای یادبود ملی را مصوب کردیم.
اتفاقا یکی از همان ایراداتی که در نظرات مربوط به برنامه زنده اینستاگرامیِ پخش شده، بسیار مطرح بود همین بحث تقویم تمبر بود.
به هیچ وجه این انتقاد وارد نیست؛ ما هرسال تقویم تمبر داریم. اسناد آن هم در شورای تمبر موجود است. در دبیرخانه شورای تمبر ما مدرک داریم و اعضا اینها را بررسی کردهاند و ما یکی یکی شروع میکنیم اینها را بررسی میکنیم و تحقیق و طراحی میکنیم و در شورا تصویب میشود و شخص وزیر امضاء میکند و میرود برای چاپ.
ولی از نظر طراحی یک بحثهایی مطرح است که این جا هم بد نیست که به آن اشاره کنم؛ ببینید اصلاً تمبر طراحی ندارد تمبر پوستر که نیست، اصلاً هدف تمبر یادبود این است که شما ارزشهای یک قوم را برای نسلهای آینده در تاریخ ثبت میکنی حالا ما در ایران هستیم ارزشهای ما مثلاً مشاهیر هستند و ابنیه تاریخی ما هستند. میراث فرهنگی از گونههای طبیعت یا حیوانات ما است و هرچیزی که برای ما ارزشمند است؛ اینها یا عکس است و یا نقاشی. که همه اینها با ذکر نام صاحب اثر ثبت می شود.
البته در برخی موارد اتفاق میافتد که شبانه به ما دستور میدهند که یک تمبر بنا به ضرورت باید سریع منتشر شود.
فکر میکنم نمونه این اتفاق، به ترور سردار سلیمانی بر می گردد
احسنت! یک دفعه شب به ما میگویند که تمبر بزنید یا نه اصلاً همین کرونا. شب به من گفتند که برای صبح ساعت 8 یک تمبر میخواهیم و ما اتفاقاً این کار را هم کردیم و خودمان هم طراحی کردیم منتها رفتیم از یکی از آثار هنرمندان که در فضای مجازی کار شده بود اثر یک هنرمندی را انتخاب کردیم؛ دقت کنید! اجرا با آتلیه شورای تمبر است. یعنی یک شخص با ابزار و نرمافزار و... این را برای چاپ آماده میکند. معمولاً هم هر آنچه ما تصویب کردیم و تولید شده، نوشتهایم: اجرا، آتلیه شورای تمبر و اسم طراح یا عکاس آن را آوردهایم و اجرا را نوشتهایم آتلیه شورای تمبر. این طور نیست که همیشه ما بنشینیم طراحی کنیم، حالا یک مواردی هم باید طراحی شود. یعنی نه عکس آن را داریم و نه تابلو آن را داریم. مثلاً ببینید ما در سالهای اخیر از تمام اساتید و مشاهیر کشوراستفاده کردهایم. استاد فرشچیان، استاد علی اکبر صادقی، اسمهایشان در آنجا هست.
برای انتقاداتی که در مورد انحصار در طراحی به شما می شود چه پاسخی دارید؟
اصلاً انحصاری وجود ندارد! یک نفر بنده به عنوان رئیس شورای تمبر هستم و یک نفر هم داریم تحت عنوان دبیر شورای تمبر؛ اتفاقاً بنده خودم گواهینامه هنر دارم و معمار هستم و دبیر شورای تمبر هم فوق لیسانس هنر است و آن شخصی هم که دارد کار گرافیک انجام میدهد اصلاً مدرک دانشگاهی گرافیک دارد که ما سه نفر هستیم، این جا طراح خاصی حضور ندارد اما آنهایی که میآیند و میگویند طراح، من خب هیچ وقت نمیآیم یک تمبری را که قرار است 400 سال دیگر از گوشه و کنار دنیا بیانگر مثلاً فرهنگ کشور من باشد را بروم از فلان دانشجو کمک بگیرم و اولین چیزی هم که همه میگویند این است که دانشجوهای دانشگاههای هنر! خب من میروم از دانشجوهایی که فارغالتحصیل شدهاند و رزومه عالی دارند و مدارکی گرفتهاند و تقدیرنامههایی گرفتند و استاد شدهاند کمک می گیرم. بنده موظف هستم که بهترین آثار هنری را انتخاب کنم بر روی تمبر ملی کشور قرار دهم.
برای پایان دادن به این بحث ها، آیا این امکان وجود ندارد که شما موضوع را به صورت یک فراخوان منتشر کنید تا هم راه انتقادات به آنچه که به آن انحصار می گویند بسته شود و هم به دلیل تعدد طرحهای پیشنهادی، فضا برای انتخاب میان بهترین ها فراهم شود؟
ما یکی دو بار این کار را انجام دادیم؛ ولی متأسفانه فراخوان یک پروسه عریض و طویل دارد؛ اگر شما بخواهید یک فراخوان هنری بگذارید، یک ستاد لازم دارد و یک سری افراد که تخصص دارند و همچنین دبیرخانه ای لازم است که بیایند این آثار را جمعآوری کنند؛ هیات داوران که آنها هم باید متخصص باشند و از ابعاد مختلف صاحب نظر باشند نیز از ملزومات است و البته این کار نیازمند بودجهای است که ما نداریم!ً
فکر نمی کنید برای یک محصولی که به عنوان سفیر فرهنگی یک کشور مطرح است می شود تلاش کرد تا با حل مسائل بودجه ای و مالی، اثری ماندگارتر خلق شود؟
اتفاقاً یک فراخوان بینالمللی هم خود شرکت پست یک زمانی برگزار کرد، فکر می کنم در سال 84 یا 85 بود. همان موقع هم طرح برنده متعلق به کسی بود که همین الان دبیر شورای تمبر است؛ ما باید ببینیم دنبال چه چیزی هستیم.دنبال این هستیم که یک سری را بیاوریم الکی طرح طراحی کنند؟ یعنی یک هیئتی را بیاوریم ودفتر وستاد و تشکیلات راه بیندازیم؟ یا ما به دنبال طرح خوب هستیم؟
برای تمبر ملیمان الان ما دو فراخوان دادهایم مثلا طرح تمبر نوروز و یا شب یلدا، الان حدود یکی دو ماه است از روابط عمومی وزارت خواسته ام که اینها بروند فراخوان بدهند حالا این که اینها بدانند از کجا آمده است باید بروند بررسی بکنند دیگر خودشان باید بروند دبیرخانهاش را پیدا کنند. ستادش را تهیه کنند، آدمهایش را هم پیدا کند؛ حالا اگر بخواهد بیاید در وزارتخانه 4 یا 5 کارمند قدیمی و پیشکسوت که اصلاً هنر نمیدانند و صرفاً مدیر فلان هستند اینها را بخواهند دبیر شورای انتخاب تمبر بکنند و یا در شرکت پست روابط عمومیاش بیاید آن طرح برنده را انتخاب کند بنده هیچ وقت قبول نمیکنم. یعنی نه به عنوان رئیس شورای تمبر بلکه به عنوان یک شهروند هم جلو آن خواهم ایستاد. طرح ملی کشور من یک روش درست را باید طی کند واگر این ابزارها انشاءالله فراهم باشد ما داریم جلو میرویم من این را به جرأت میگویم تمبرهای ما هیچ اشکال طرحی ندارد کیفیت آن بعضاً اشکال دارد. مثلاً همین اخیرا تمبری چاپ رونمایی شد، همه هم به به و چه چه کردند. ولی بنده کیفیتش را تأیید نمیکنم چون شرکت پست بر روی کاغذ نامرغوبی این را چاپ کرد. طراحی مشکل نداشت ولی جنس کاغذ خوب نبود
آقای نصرآبادی، حالا که دوباره بحث شرکت پست مطرح شد برگردیم به بحث اول، شما میگویید که شرکت پست هیچ متولیگری ندارد در قصه تمبر؟
ببینید شرکت پست یک شرح وظیفهای دارد. شورای عالی تمبر هم یک شرح وظیفه دارد. الان شما میتوانید با یک جستجوی ساده متوجه شوید که شورای عالی تمبر در چه جایگاهی قرار دارد؛ شرح وظیفهاش همه تدوین و مصوب شده است و شرح وظیفه تک تک اعضای آن هم در دبیرخانه در شورای عالی تمبر مشخص است و شرح وظیفه شرکت پست هم مشخص است. این نیست که خود آن ها بیایند و بگویند تمبر در انحصارمن است یا دیگری! بله شرکت پست بر روی پاکتها تمبر میچسباند. من به عنوان یک شهروند ، این سؤال را دارم که چرا شرکت پست مدتهاست مساله تمبر روی پاکتها را با اینکه تمام دنیا همچنان انجام می دهند را انجام نمی دهد؟! حالا ممکن است یک سری دلایل داشته باشند که این را خود شرکت پست باید جواب دهد وآن هم یا منطقی است یا غیرمنطقی؛ ولی این که تمبر روی پاکتها چسبانده نمی شود زیر سوال هستند. یقین بدانید تمبر در انحصار شرکت پست نیست.
این گفتگو ادامه دارد...
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه