رقابت پایتخت ها برای سال ۲۰۱۶
گروه فرهنگ و هنر: ایران یکی از چند کشور بزرگ جهان است که چنین آمار بالایی از نشر کتاب را دارد و شاید شایسته باشد که به عنوان پایتخت جهانی کتاب هم مطرح شود. پایتخت جهانی کتاب عنوانی است که از سال ۲۰۰۱ میلادی به اینسو هر ساله از سوی سازمان یونسکو به شهری داده میشود که در جهت تقویت جایگاه کتاب و خواندن آن کوشش شایانی کردهباشد. هدف یونسکو این است تا از این طریق در آن سال به اجرای برنامههای فرهنگی مرتبط با کتاب بپردازد و از این راه شوق مطالعه را در مردم ایجاد کند. این انتخاب هیچ جایزهٔ مالی را برای برگزیدهٔ آن دربر ندارد؛ بلکه تصدیق بهترین برنامهٔ اختصاص دادهشده به کتاب و کتابخوانی است.
سازمان یونسکو هر سال یک شهر را با کمک سه مرکز بینالمللی کتاب به عنوان پایتخت کتاب تعیین میکند که این سه مرکز انجمن ناشران بینالمللی کتاب، اتحادیه بینالمللی فروشندگان کتاب و اتحادیه بینالمللی انجمن کتابخانهها است. سالی که شهر برگزیده عنوان پایتخت جهانی کتاب را دارا است از ۲۳ آوریل ( ۴ اسفند) یعنی روز جهانی کتاب تا ۲۲ آوریل سال بعد از آن ادامه دارد.
کمیته انتخاب، شهرستان اینچئون کره جنوبی را به عنوان پایتخت جهانی کتاب در سال ۲۰۱۵ انتخاب کرد. علت این انتخاب، کیفیت برنامه های اینچئون و تاثیر آن بر تشریک مساعی جمعی در بین گروه های مختلف در راستای ارتقای کیفیت کتاب و کتابخوانی، دسترسی به کتاب و نوشتن برای شهروندان این شهر و به طور کلی شبه جزیره کره بوده است.
تهران یک بار در سال ۲۰۰۶ و بار دیگر در سال ۲۰۱۱ برای کسب عنوان «پایتخت کتاب جهان» تقاضا دادهاست که هر دو تقاضا رد شدهاست. تهران در سال ۲۰۰۶ با یک رأی این عنوان را به تورین ایتالیا باخت. کمیتهٔ انتخاب و معرفی نامزدها از برنامههایی استقبال میکند که توسط شهردار یک شهر اجرا یا تأیید شده و در جهت ترویج و گسترش کتابخوانی است.
کمیتهٔ انتخاب نامزدها توجه خود را به برنامههای خاصی جلب میکند که به این شرحاند: درجهٔ مشارکت همهٔ سطوح (از شهری تا بینالمللی)، تأثیر بالقوهٔ این برنامهها، دامنه و کیفیت فعالیتهایی که توسط کاندیداها طرح شدهاست و گسترهای که در آن ناشران، نویسندگان، کتابفروشها و کتابداران درگیر میشوند و سازمانهای غیردولتی هم در آن فعال هستند و هر پروژهٔ دیگری که کتاب و کتابخوانی را ارتقا میدهد. همچنین برنامهها باید در راستای ارتقای آزادی بیان و اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر باشد
معیارهای یونسکو برای انتخاب پایتخت جهانی کتاب چیست؟
کمیته انتخاب، برنامه های نامزدها را بر اساس معیار های زیر بررسی و تمامی تلاش خود را می کنند تا تمامی مناطق جهان به نوبه خود در آن دخیل باشند.
برنامه فعالیت های شهر نامزد باید به طور خاص برای پایتخت جهانی کتاب تنظیم و در طول دوره یک ساله پایتخت بودن آن شهر به اجرا در آیند، با ذکر مزایای برنامه برای همکاران و جامعه در بلند مدت.
برآورد کلی هزینه ها باید برنامه ریزی شده باشد و استراتژی برای شناسایی منابع مالی طرح ریزی شود.
درج مشارکت در همه سطوح از جمله شهری، منطقه ای، ملی و بین المللی مشارکت، و حتی مشارکت سازمان های حرفه ای و غیر دولتی – تاثیر گذاری بالقوه برنامه ها هم مهم است.
دامنه و کیفیت فعالیت هایی که یکبار انجام شده و پایان می یابد و برنامه هایی که اجرای آن تداوم دارد و توسط شهر متقاضی با همکاری سازمان های تخصصی ملی و بینالمللی که نماینده نویسندگان، ناشران، فروشندگان کتاب و کتابداران است و با توجه کامل به همه ذی نفعان، چرخه عرضه کتاب و جامعه علمی و ادبی تهیه و تدوین شده باشد.
همسویی برنامه ها با اصول آزادی بیان، آزادی چاپ و انتشار اطلاعات، مطابق با موارد مذکور در اساسنامه یونسکو و مواد ۱۹ و ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر و مطابق با توافق نامه فلورانس در خصوص واردات مواد آموزشی، علمی و فرهنگی.
آیا یکی از شهرهای ایران، پایتخت جهانی کتاب میشود؟
مسئولان فرهنگی طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران را کلید زدهاند تا هم به رونق کتابخوانی در ایران کمک کنند و هم شانس ایران در معرفی شهری به عنوان پایتخت جهانی کتاب را افزایش دهند. اکنون برای تحقق این درخواست با توجه به اهمیت ایران در مناسبات فرهنگ و تمدن جهانی و نقش بسزای این تمدن دیرینه در گسترش فرهنگ در جهان، مسئولان دولتی گامهای عملیتری را برداشته اند و معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد برای نخستین بار طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران را برگزار کرده است تا این انتخاب، راه را برای انتخاب شهری از ایران به عنوان پایتخت جهانی کتاب هموار سازد. انتخاب پایتخت کتاب ایران بر اساس فعالیتهایی است که تاکنون بر محور کتاب در یک شهر انجام شده که البته برنامهها و فعالیتهای آتی آن شهر را هم دربرمیگیرد. به گفته محمد سلگی دبیر جشنواره انتخاب پایتخت کتاب ایران، تلاش برآن است که یکی از شهرهای ایران بتواند عنوان پایتخت جهانی کتاب برای سال ۲۰۱۶ میلادی را کسب کند. هم اینک شهرهای کرمانشاه، بوشهر، قم، تبریز، گنبدکاووس، شهرکرد، نیشابور، اهواز، یزد و کاشان نامزد پایتخت کتاب ایران شده اند.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه