دولت برای بازار سرمایه تصمیم بگیرد

نقدینگی در بن بست بورس

بازار سرمایه بی صبرانه در انتظار اقدام عملی متولیان بازار سرمایه برای کاهش خروج اعتماد پس از تمحل یک دوره یکساله رکود است.آنچه که از بازار سرمایه این روزها مشاهده می شود سقوط سرتاسری قیمت سهام در تالار شیشه ای حافظ است.دلهره از تداوم ریزش نماگرهای بورس در کنار نا امیدی از وعده های مکرر متولیان بازار سرمایه و برخی اعضای کابینه دولت تدبیر و امید باعث شده تا دامنه انتقاد ها به عملکرد رییس دولت نیز کشیده شود.گرچه برای کنار زدن سایه سنگین برخی ریسک های سیستماتیک از فضای بازار سرمایه همچون موضوع گفتگوهای هسته ای ایران با قدرت های غربی و یا سقوط ممتد قیمت جهانی نفت ، گریز ی نیست اما باید دید اما می توان ادعا کرد که بخش عمده ای از شرایط رکودی بازار سهام ناشی از متغییر های غیرسیستماتیک آن و از درون تالار شیشه ای حافظ است.

نیاز مدیرعامل جدید سازمان بورس به زمان بیشتر برای تبیین برنامه ای منسجم و هدفمند در دوره زمانی مشخص در کنار باقی ماندن برخی رفتار های سلبی مبتنی بر سلایق مدیریت سابق باعث شده تا بازار سرمایه در فضایی توام با بیم و امید به سر برد.از جمله این اقدام ها موضوع توقف طولانی مدت نماد معاملاتی سهام شرکت ها به عنوان ابزار نظارتی و یا حتی تنبیهی ناظر بازار است که گاه به چندین سال هم می کشد.این در حالی است که در قانون بازار سرمایه ایران حداکثر توقف نماد معاملاتی چیزی بین 3 تا 5 روز تعریف شده است.متولی بازار سهام معتقد است دغدغه شفاف سازی اطلاعات مالی و نبود داده های قابل اتکا ،باعث توقف طولانی مدت نماد معاملاتی می شود .این ادعا در حالی است که این نهاد خود انتظام می تواند بنابر بر قوانین موجود پس از عدم دسترسی به اطلاعات از سوی ناشر ، ناخودآگاه با ارایه گزارش شفاف سازی عملکرد نظارتی خود ،اقدام به بازگشایی نماد معاملاتی نماید.

بی شک در صورت عمل به این ماده قانونی یکی از بزرگترین دغدغه های بازار سرمایه ، برطرف و بخش زیادی از سرمایه گذاران در رفتارهای هیجانی خود تجدید نظر خواهند کرد.در عین حال واکنش ها و اظهار نظرهای گاه و بیگاه برخی وزرا و یا سایر اعضای کابینه دولت برای توصیف شرایط حال و آینده بازار سرمایه در رسانه ها بدون آنکه به پشتوانه برنامه علمی و عملیاتی پی ریزی شده برای بازار سهام گفته شود ، بر موج بی اعتمادی و دلسردی برای حضور سهامدار در بازار سرمایه می افزاید.جاری شدن کلماتی همچون در کف قرار گرفتن قیمت سهام و یا حمایت از شاخص بورس بر زبان عالی ترین رده مدیریتی در بورس و یا حتی کابینه دولت تدبیر و امید در برابر بازار هوشمند و حرفه ای بورس بدون آنکه اقدام جدی برای رفع ابهام های درونی بازار سرمایه و یا به اصطلاح غیر سیستماتیک صورت گیرد به تخریب اعتماد و کاهش ضریب اطمینان سرمایه گذار برای حضور در بورس می انجامد.بازار سرمایه ای که نهاد های دولتی و شبه دولتی و یا همان حقوقی ها چیزی در حدود 85 درصد از دارایی ها را در مالکیت خود دارند چگونه این روزها راضی می شوند که سرمایه شان در مقابل چشمانشان آب و به هوا رود؟

برای جلوگیری از جوانه زدن دوباره سرمایه سازان یک شبه و پوشالی و یا نوسانی شدن بازارهای ارز و سکه و کالا راهی جز مسیر بازار سرمایه برای دولت تدبیر و امید که  همه هدفش کاهش تورم است باقی نمی گذارد.از واقعیت به دور نخواهد بود  ، متولیان بازار سرمایه با به همه پرسی گذاشتن قانون بازار سرمایه سال 84 در بازار سرمایه 300 هزار میلیارد تومانی امروز ، ضمن جلب حداکثری عموم سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی فعال در بازار سرمایه به واکاوی برخی ضعف ها و تبدیل آن به نقاط قوت پی ببرند.

در عین حال یکبار برای همیشه باید این موضوع برای مردم جامعه روشن شود که بازار سرمایه یعنی بازاری پرریسک که به ازای ریسک از دست رفتن سرمایه می بایست نقدینگی داشت.بنابر این در این بازار تنها حرفه ای ها امکان بروز و ظهور خواهند داشت و اشخاصی که به دنبال سود بادآورده و یک شبه هستند و یا آنهایی که ریسک پذیر نیستند بهتر است در این مسیر قرار نگیرند و در بانک ها سپرده گذاری کنند.صندوق های سرمایه گذاری  با وجود آنکه طی سال های اخیر از لحاظ تعداد توسعه یافته اند اما به دلیل ضعف نهادی و ساختاری به معضل بازار در تشدید فرسایشی شدن آن تبدیل شده اند. متولی بازار سرمایه باید در برابر بازار زنده سهام این توانایی را داشته باشد که با دستورالعمل های منعطف و تصمیم سازی های بروز و کارآمد از تبدیل صندوق ها به فروشندگان سرسخت سهام آن هم به هر قیمتی جلوگیری کنند.وقتی متولی عالی ترین مقام اجرایی بازار سهام اقدام به حذف ضامن نقدشوندگی می کند نباید خود را از سرزنش سهامدارانی که به دنبال راه نجاتی در روزهای رکوردی بازار سهام می گردند مصون بداند.

به نظر می رسد متولیان بازار سرمایه جدای از ریسک های خارج از اراده بازار می توانند با رد یابی ضربتی و حل مشکلات درونی بازار نیمی از ضعف های موجود را کاسته و ساختارهایی منسجم و متشکل را برای بازار سرمایه و سرمایه های ریخته شده در پای آن پدید آورند.بی شک برای بازار متشکل سرمایه ایران بسیار زشت و ناپسند خواهد بود در مواجهه با سرمایه گذارنی که ریسک خرید سهام شرکت های سهامی خاص و یا بامسئولیت محدود را در خارج از بورس به جان می خرند اما حاضر به ورود به بازار سرمایه به دلیل آنکه معتقدند بورس محلی برای عده ای خاص با دسترسی به اطلاعات نهانی است ، نباشند.