کارشناس حوزه آب و انرژی در گفتگو با جهان اقتصاد مطرح کرد

فریده خدادادی- کشور ما با توجه به در اختیار داشتن منابع فسیلی و تحویل سوخت فسیلی ارزان به نیروگاه ها و سیستم حمل و نقل، به نظر می رسد در بخش تولید انرژی‌های پاک حرف مهمی برای گفتن ندارد و هنوز آنگونه که باید جزء اولویت های کشور درخصوص تأمین انرژی قرار ندارد.

به گزارش جهان اقتصاد، آب، باد، خورشید و زمین از مهمترین منابع تولید انرژی‌های پاک هستند. در بسیاری از کشورها استفاده از انرژی پاک مورد توجه قرار دارد و در کشور ما نیز این مسأله کم و بیش مورد توجه قرار گرفته است .از زمان شیوع کرونا در جهان، از میزان تقاضا برای خرید سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال‌سنگ کاسته شده و پیش‌بینی شده که تولید و مصرف انرژی‌های پاک مانند انرژی‌های خورشیدی و باد با کمتر شدن شیوع این بیماری با افزایش روبرو شود با وجود این مسایل یکی از مهمترین مشکلات اصلی در راه رشد و توسعه انرژی‌های پاک وجود منابع نفت و گاز و تصور فراوانی این منابع در کشور است چرا که هنوز نیروگاه‌های ما با سوخت مازوت کار می‌کنند و اثرات مخرب زیست‌ محیطی را به دنبال دارد. باید مسئولین تدابیر لازم را اتخاذ کنند تا کشور به سمت استفاده از انرژی‌های پاک حرکت کند. در این زمینه با علی قنادی اسلامی کارشناس حوزه آب و انرژی به گفتگو پرداخته‌ایم که در ادامه می خوانید.

این کارشناس حوزه آب و انرژی اظهار کرد: اکثر کشورهای دنیا به سمت انرژی‌های پاک سوق پیدا کردند درحالی که کشور هنوز در توسعه انرژی پاک نسبت به کشورهای توسعه یافته از فاصله بسیاری برخوردار است.

وی عنوان کرد: متاسفانه تقریبا بیش از 90درصد سبد انرژی کشور روی نفت و نفت و گاز بنا گذاشته شده است که از گاز هم در مصارف خانگی، صنایع بالادستی و پایین‌دستی و نیروگاها استفاده می شود و از نفت هم برای تولید سوخت وسایل نقلیه همچون بنزین و گازوییل و در مواردی هم مازوت و گازوییل برای مصرف در نیروگاه‌ها به‌کار می‌رود.

قنادی اسلامی بیان کرد: بخش دیگر مصرف گازی در کشور مربوط به مصارف خانگی است که در فصل‌های زمستان و تابستان بیشترین حجم مصرف را به خود اختصاص می‌دهد. به‌عنوان مثال مصرف گاز در تابستان (نزدیک به پنجاه درصد )برای تولید برق مصرف میشود که عمدتا برای خنک نمودن ساختمانهای مسکونی بکار می‌رود و در زمستان هم بیشترین گاز مصرفی برای گرمایش خانگی مصرف می‌شود.

به گفته قنادی اسلامی، موارد اشاره شده نشان از این دارد که دولت درزمینه مصرف انرژی در بخش خانگی، صنایع و نیروگاه ها مجبور به انتخاب در فصول مختلف است که نشان از عدم ایجاد تنوع در سبد منابع مختلف انرژی می‌باشد. به طور مثال در کشور، ما مجبور به انتخاب تامین گاز در زمستان برای نیروگاه برای تامین برق یا تامین گاز برای گرمایش خانگی برای مردم هستیم که نشان از عدم ایجاد زیرساختارهای مناسب سبد مختلفی از منابع انرژی هستیم؛ نزدیک به هفتاد درصد برق کشور از نیروگاههای گازی تامین می‌شود.

وی افزود: در کشوری مانند چین 60درصد نیروگاه ها از سوخت زغال سنگ استفاده می کنند و در بخش خانگی زغال سنگ مصرفی ندارد و از طرفی بخش دولتی یا بخش خصوصی ناچار به انتخاب بین زغال سنگ برای مردم یا در نیروگاه ها نیستند.

این کارشناس حوزه آب و انرژی بیان کرد: متاسفانه سبد انرژی برای استفاده در کشور محدود است در حالی که باید مانند سبد سهام انواع و اقسام انرژی‌ها را داشته باشیم. به گفته قنادی اسلامی، در کشورهای اروپایی و آمریکایی به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر سوق پیدا کردند. در حال حاضر بخش بزرگی از برق مصرفی در کشورهای توسعه یافته چون آلمان و شمال اروپا از انرژی خورشیدی و بادی تامین می‌شود و قرار است تا سال 2030 تقریبا کل یا بیش از هشتاد درصد برق مصرفی خود را از این منابع تامین نمایند.

وی عنوان کرد: در ارتباط با مصرف گاز یک قیاس نادرست ما با کشور چین مطرح می شود غافل از این که بیشتر برق مصرفی از نیروگاه‌های گازی یا سیکل ترکیبی تولید می شود درحالی که در کشورهایی چون چین بیش از شصت درصد برق مصرفی خود را از ذغال سنگ تولید می‌کنند لذا این مقایسه درست نیست. به عبارت دیگر مزیت نسبی که هر کشوری دارد باعث شده است که آن کشور برای تولید برق خود از آن منبع استفاده کند.

به گفته این کارشناس حوزه آب و انرژی، تا سال 2030در پیش‌بینی خوش‌بینانه‌ای ، حتی بیش از 80درصد برق تولیدی در کشورهای توسعه یافته از منابع غیرکربنی تولید خواهد شد اما در کشور متاسفانه در این باره برنامه‌ای وجود ندارد، البته به‌جز در مقیاسهای کوچک.

قنادی اسلامی با اشاره به استفاده از اتومبیل های برقی در دنیا عنوان کرد: پیرو این موضوع مصرف برق در دنیا افزایش پیدا می کند و نیاز است که زیرساختهایی در این حوزه ایجاد شود. این زیرساخت‌ها و نیز ایجاد نیروگاههای جدید نباید بر مبنای کربنی (گاز یا سوخت مایع) باشد و باید برای ساخت نیروگاه‌های جدید به‌سمت استفاده از نیروگاههای خورشیدی و بادی حرکت کنیم. زیرساختهای استفاده از انرژی بادی و خورشیدی باید به صورت همزمان در کشور ایجاد گردد زیرا پیک زمانی برای سیستمهای بادی و خورشیدی در محدوده زمانهای مختلفی از سال و شبانه روز اتفاق می افتد.

وی گفت: در حال حاضر هزینه های سرمایه گذاری احداث نیروگاههای بادی و خورشیدی در مقایسه با نیروگاههای سیکل ترکیبی در دنیا قابل رقابت بوده به‌طوریکه در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته رقابت جدی برای ساخت اینگونه نیروگاه‌ها بوجود آمده است. به عنوان مثال ساخت یک نیروگاه هزار مگاواتی بادی و خورشیدی به کمتر از یک و نیم میلیارد دلار و برای سیکل ترکیبی حدودا یک میلیارد دلار است. این رقم هر ساله برای نیروگاههای خورشیدی و بادی در حال کاهش بیشتری است.

قنادی اسلامی با اشاره به راه اندازی فاز نخست نیروگاه دوهزار مگاواتی خورشیدی در کشور امارات عنوان کرد: این مهم می توانست در کشور ایران انجام شود با اینکه یکی از برنامه‌های عربستان در آینده این است که حتی با ایجاد یک پروژه بسیار بلند پروازانه در زمینه تولید برق خورشیدی بتواند برق بسیاری از کشورهای همسایه را تامین کند .

این کارشناس حوزه آب و انرژی گفت: به طور تقریبی نزدیک به 100میلیون لیتر بنزین در روز در کشور مصرف می شود که این رقم مصرف با استفاده از خودروهای هیبریدی می توانست تا 40درصد کاهش پیدا کند .این قبیل اتفاقات نتیجه ضعف در تصمیم سازی و تصمیم گیری در حوزه انرژی است.