سفر وزیر امور خارجه به شامات؛
ظریف در سرزمین بن بست ها
علیرضا خوشبخت
گروه سیاسی
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در دومین دور از سفرهای منطقه ای خود به لبنان سفر کرده است. دیپلمات پرکار که به تازگی از گشودن گره یکی از بغرنج ترین پرونده های دیپلماتیک تاریخ معاصر جهان فارغ شده است، حالا با سفر به قلب منطقه بحران خیز خاورمیانه در پی آزمودن کلید دیپلماسی به قفل های متعددی است که جان و سرنوشت مردمان خاورمیانه را به گروگان گرفته اند.
اگر دور قبلی سفر های منطقه ای ظریف در کویت و قطر و عراق بیشتر با هدف تبیین توافق هسته ای وین و اطمینان بخشی به همسایگان صورت گرفت، سفر او به سوریه و لبنان قطعا با هدف تسری دادن دستاوردهای این توافق و کوشش برای حل بحران فزاینده خاورمیانه است که اکنون بی مرز به پیش می تازد و چشم اندازی از فروکش کردن آن هم دیده نمی شود.
تحولات خاورمیانه به دنبال بهار عربی آغاز شد، اما کشتی تغییرات دموکراتیک بعد از گذر از مصر و تونس در لیبی و سوریه به گل نشست و به جای تحکیم در ساحل آرامش و ثبات، در طوفان جنگ داخلی این دو کشور در هم شکست. در لیبی دخالت خارجی به میدان آمد و قذافی و پسرانش را از کاخ، به گور و زندان فرستاد، اما کشور هم چنان دستخوش بحران فزاینده باقی ماند. سوریه هم در سایه سازش ناپذیری حکومت و معارضان به عرصه نبرد و تسویه حساب قدرت های منطقه ای مبدل و میدان جنگ های نیابتی شد.
بحران سوریه نقطه کانونی بحران های فعلی خاورمیانه است. بن بست در سوریه و ناکامی عربستان و ترکیه برای برانداختن بشار اسد که با حمایت سرسختانه روسیه و ایران و کمک میدانی حزب الله به سختی در برابر معارضان عمدتا افراطی مقاومت می کرد، از سویی آن ها را به بازی خطرناک حمایت از داعش و افراط گرایان سنی درانداخت و از سوی دیگر حاکمان بی تجربه سعودی را روانه یمن کرد تا با سلاح های هولناک به جنگ مردمی غرق در فقر و گرسنگی روند.
داعش که در دامن این بحران و جنگ نیابتی بالید، حالا سرمست از بی ثباتی و خلا قدرت به حامیان دیروز نیز می تازد و عربستان و ترکیه را آماج حملات تروریستی کرده است.
در جنگ با داعش کردهای سوریه و عراق در خط مقدم بوده اند و اینک تقویت شدن کردهای سوری در کنار مرزهای ترکیه، آنکارا به پیگیری جدی سیاست منطقه حائل واداشته است. طرحی که در صورت اجرایی شدن تهدیدی جدی علیه تمامیت سرزمینی سوریه است.
واقعیت آن است که در طول سال هایی که از بحران و جنگ داخلی در سوریه می گذرد، هیچ گاه نقش ایران در تلاش های دیپلماتیک برای حل این بحران به رسمیت شناخته نشده است، اینک و بعد از حل بحران هسته ای ایران و تغییر مفروضات استراتژیک ایران و غرب در منطقه هایی برای حل این بحران در سایه نقش آفرینی مثبت و موثر ایران به وجود آمده است. دیپلمات ظریف ایران، احتمالا به دنبال همین سودا اینک به قلب بحران سفر کرده است.
ظریف در لبنان : ورود به سرزمین دولت ها
محمد جواد ظریف عصر روز سه شنبه با استقبال برخی از مقام های رسمی وارد فرودگاه بیروت شد.
ظریف در فرودگاه بین المللی رفیق الحریری بیروت مورد استقبال حسین الحاج حسن وزیر صنعت دولت لبنان به نمایندگی از سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله ، النوار الساحلی و بلال فرحات نمایندگان عضو فراکسیون وفاداری به مقاومت (حزب الله) در مجلس لبنان، هادی قبیسی عضو فراکسیون توسعه و آزادسازی به عنوان نماینده نبیه بری رییس مجلس ، سفیر سعد لخیا نماینده جبران باسیل وزیر امورخارجه لبنان، برخی دیگر از مقامات لبنانی، محمد فتحعلی سفیر جمهوری اسلامی ایران و مسئولان سازمان ها و دستگاه های مختلف ایرانی مقیم لبنان قرار گرفت.
ترکیب استقبال کنندگان از ظریف به خوبی وضعیت عرصه قدرت در لبنان را هویدا می کند. کشوری که سال هاست از فقدان حاکمیت دولت رنج می برد. گروه های مختلف قومی و مذهبی هر کدام با تشکیلات نظامی خود بر بخشی از کشور سلطه و البته هر کدام دوستان و حامیانی در عرصه بین المللی دارند. مقامات رسمی کشور که باید از هر سه گروه مذهبی عمده در لبنان باشند از هزار توی منافع بازیگران داخلی و خارجی و اتحادها و ائتلاف های شکننده می گذرند و به صندلی های دولتی می رسند که پایه هایی لرزان در سرزمین خود دارد.
لبنان در حال حاضر هم از بن بست سیاسی در رنج است. مطابق قانون اساسی رییس جمهور باید از میان مسیحیان مارونی و توسط پارلمان انتخاب شود، اما علی رغم برگزاری ۲۶ جلسه پارلمان به دلیل عدم توافق گروه های سیاسی رییس جمهور جدید این کشور انتخاب نشده است.
بر اساس برنامه این سفر روشن بود که وزیر امور خارجه کشورمان روزهای پرملاقاتی در این عروس هزار داماد خاورمیانه در پیش خواهد داشت.
ظریف در گفت وگو با خبرنگاران در پاویون فرودگاه رفیق الحریری بیروت تاکید کرد: بار دیگر از کشورهای مسلمان منطقه می خواهم برای تامین منافع دولت ها و ملت های منطقه به دعوت ایران برای گفت وگو و همکاری پاسخ مثبت دهند.
وی ابراز امیدواری کرد که با پایان پرونده هسته ای ایران بتوانیم مرحله جدیدی را در خاورمیانه به نفع کشورها و ملت های منطقه رقم بزنیم.
مدیر کل وزارت امور خارجه : این سفر رونمایی طرح ایران برای سوریه است
حسین جابر انصاری مدیرکل خاورمیانه وزارت خارجه در جمع خبرنگاران همراه با ظریف در این سفر منطقه‌ای، با بیان اینکه «این سفر در رونمایی طرح بازبینی شده ایران درباره سوریه تاثیرگذار است»، ادامه داد: طرح بازبینی شده ایران همان طرح قبلی اما با چیدمان جدید است؛ در واقع نسخه جدید با چیدمان متفاوت که جوهره آن رجوع به ملت سوریه به عنوان فیصله‌بخش بحران سوریه است.
وی افزود: سیاست ایران در مورد سوریه مشتمل بر سه اصل است؛۱ - احترام به حقوق مشروع ملت سوریه برای تعیین سرنوشت و اصلاح کشور، ۲- مخالفت با مداخله خارجی و تسویه حساب با دولت سوریه به خاطر سیاستی مستقل و حامی مقاومت، ۳- مخالفت با تروریسم به عنوان روش تحقق اهداف سیاسی.
دیدار با نخست وزیر لبنان
ظریف پس از ورود به بیروت در نخستین دیدار خود در کاخ نخست وزیری لبنان با تمام سلام نخست وزیر این کشور دیدار و گفتگو کرد. به گزارش ایرنا، محمدجواد ظریف و «تمام سلام» نخست وزیر لبنان عصر سه شنبه در بیروت با یکدیگر دیدار و پیرامون مسائل دوجانبه و مسائل منطقه بحث تبادل نظر کردند.
ظریف در این دیدرا به ارزیابی مثبت نخست وزیر لبنان نسبت به توافق جمهوری اسلامی ایران با ۵+۱ اشاره کرد و گفت: از صحبت های نخست وزیر لبنان در قبال نتایج توافق وین تشکر می کنیم.
وی افزود: ما با وجود اختلافات چند دهه ای، توانستیم با رویکرد گفت وگو، یکی از بحران های پیچیده جهانی را حل کنیم.
وزیر امور خارجه ایران با تاکید بر اینکه «توافق وین را بهانه ای برای ایجاد مشکل برای دیگران نکرده ایم»، گفت: همه منطقه و کشورهای دوست، همسایه و اسلامی و عربی از نتایج آن بهره مند شده اند.
نخست وزیر لبنان نیز در این دیدار با یادآوری نتایج توافق هسته ای وین و موفقیت جمهوری اسلامی ایران در این قرارداد بین المللی، گفت: ما از موفقیت جمهوری اسلامی ایران در رسیدن به این توافق خرسندیم؛ به دنبال این توافق فرصت های فراوانی برای صلح و ثبات منطقه حاصل شده است و ما نسبت به این روند خوش بین هستیم.
دیدار با نصر الله : ملاقات متحد استراتژیک
ظریف بعد از دیدار با نخست وزیر لبنان، شامگاه سه شنبه به دیدار رهبر حزب الله لبنان رفت. متحد استراتژیک ایران و که حزبش اینک آشکارا در صحنه نظامی سوریه حضور دارد و یکی از بازیگران مهم میدانی است.
به گزارش ایسنا وزیر خارجه کشورمان و سیدحسن نصرالله در دیدار با یکدیگر آخرین تحولات ناشی از توافق ایران و ۱+۵ مسایل سوریه لبنان و منطقه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
ظریف در این دیدار با اشاره به نتایج توافق هسته‌ای اظهار کرد: توافق هسته‌ای آثار مثبتی بر تحولات منطقه خواهد گذاشت.
وی خاطرنشان کرد: مقاومت موجب اعتلای عزت لبنان و منطقه بوده است. همزیستی و تعایش قابل احترام بین تمامی اقشار و طوایف لبنانی است. ما امیدواریم در مرحله جدید با افزایش رایزنی و گفت‌وگو بتوان راه های برون رفت از مشکلات جاری لبنان و منطقه را با خرد جمعی منطق و همکاری هر چه بیشتر محقق ساخت.
سیدحسن نصرالله نیز با ارزیابی نتایج توافق هسته‌ای گفت: دستاورد دیپلماتیک ایران در توافق هسته‌ای را به وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران تبریک گفته و نتایج دستاوردهای این رخدادها را برای لبنان و منطقه مثبت و سازنده می‌دانیم.
وی با اشاره به تلاش‌های مقاومت و حزب‌الله برای رفع مخاطرات آسیب‌رسان بر مردم منطقه خاطرنشان کرد: مقاومت در صدد صیانت از لبنان و منطقه در برابر خطرات اصلی دشمنان بوده که هدف از آن متلاشی ساختن همبستگی امنیت و زیرساخت‌های بشری و همزیستی مسالمت‌آمیز بوده است.
دیدار با نبیه بری : صدای دیگر شیعیان لبنان
ظریف صبح روز چهارشنبه نخست با وزیر دفاع لبنان دیدار و گفتگو کرد و سپس به دیدار نبیه بری چهره برجسته شیعیان لبنان و رییس پارلمان این کشور رفت.
نبیه بری قبل از دیدار با ظریف سخنی گفت که جان مایه هر تلاش برای حل بحران ها در خاورمیانه است. بری گفته بود : برای حل بحران های در منطقه، تفاهم آمریکایی – روسی و ایرانی – سعودی باید تجلی یابد.
وزیر امور خارجه کشورمان بعد ازدیدار با نبیه بری در جمع خبرنگاران گفت : با توجه به حکمت و درایت و نقش بسیار بارز آقای نبیه بری در حمایت از مقاومت و ثبات لبنان، امیدواریم این نقش بارز وضعیت در لبنان و منطقه را به سمت ثبات و امنیت پیش ببرد.
نبیه بری قرار بود بعد از دیدار به ظریف با هدف تشکیل بیست وهفتمین جلسه پارلمان برای انتخاب رییس جمهوری سیزدهم لبنان حضور یابد.
محافل سیاسی و رسانه ای لبنانی پیش بینی کرده اند که این جلسه هم به دلیل به حد نصاب نرسیدن تعداد نمایندگان تشکیل نخواهد شد و نبیه بری تاریخی دیگر را برای جلسه بیست و هشتم پارلمان ویژه انتخاب رییس جمهوری این کشور اعلام خواهد کرد. و این تصویری از بن بست تمام عیار در صحنه سیاسی لبنان است.
دیدار با وزیر امور خارجه لبنان
ظریف سفر خود به لبنان را با دیدار با همتای لبنانی اش به پایان برد. این دو در این دیدار آخرین تحولات روابط دوجانبه و منطقه ای را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار پیرامون روابط دوجانبه ایران و لبنان، گفت: روابط دوجانبه در تمامی زمینه‌ها می‌تواند گام‌های جدید را در چارچوب تحولات و نتایج توافق هسته‌ای و رخدادهای منطقه به سمت اهداف و خاستگاه‌های دو کشور بردارد.
او افزود: توافق هسته‌ای یک پیروزی برای دیپلماسی بود و این مشکل پس از جنگ جهانی دوم یک مشکل پیچیده بود که به راه‌حل رسید.
جبران باسیل هم در این نشست با اشاره به موفقیت ایران در پرونده هسته‌ای گفت: این موفقیت‌ها نه تنها یک پیزوری برای ایران بلکه یک پیروزی برای کل منطقه بود. ما اکنون به دنبال کسب دستاوردهای توافق وین برای حل مشکلات منطقه و لبنان هستیم.
ظریف در نشست خبری : نتانیاهو این روزها غم زده است!
وزیر امور خارجه کشورمان پس از دیدار با جبران باسیل همتای لبنانی‌اش در یک نشست خبری مشترک در جمع خبرنگاران حاضر در محل وزارت امور خارجه لبنان با بیان این که لبنان نماد گفت‌وگو و تعامل سازنده بین گروه‌ها، قومیت‌ها و طوایف مختلف است، گفت: ما هم تلاش کردیم از طریق گفت‌وگو و تعامل سازنده نشان دهیم مشکلات جهانی با فشار و تحریم قابل حل نیست بلکه فقط از طریق گفت‌وگوی سازنده و احترام متقابل قابل حل است.
وی ادامه داد: امروز با حل مسأله هسته‌ای بهانه عمده برای تداوم جنایات رژیم صهیونیستی از نتانیاهو گرفته شد و به همین دلیل می‌بینیم نتانیاهو این روزها غم‌زده است چون دنیا توانسته یک موضوع را از طریق گفت‌وگو حل کند.
وزیر امور خارجه کشورمان اظهار کرد: ما برای همکاری با همسایگان‌مان و برای همکاری و اقدام مشترک در مبارزه با افراط و طایفه‌گرایی آمادگی کامل داریم و دست همکاری به سوی همه همسایگان دراز می‌کنیم. امیدواریم مردم منطقه و لبنان شاهد میوه شیرین همکاری باشند.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی درباره موضوع انتخابات ریاست جمهوری لبنان، گفت: بسیار خوشحالیم که گروه‌های مختلف لبنانی مدتی است که گفت‌وگو و هم‌فکری در زمینه‌های مختلف را شروع کرده‌اند. ایران همواره از خواست مردم لبنان حمایت کرده و امیدواریم در این زمینه خواست مردم به تحقق برسد.
وی افزود: ما در امور داخلی لبنان دخالت نمی‌کنیم و معتقدیم لبنان نباید محل بازی دیگران باشد. از سایر بازیگران بین‌المللی نیز توقع داریم در این مسیر مانع ایجاد نکنند و تسهیل کننده باشند.
حرکت به سوی دمشق
محمد جواد ظریف بعد از ظهر دیروز بیروت را به مقصد دمشق ترک کرد. پایتخت سوریه که علی رغم آن که توسط نیروهای دولتی این کشور کنترل می شود، زیر آتش توپخانه معارضان قرار دارد. به گزارش سوشیتدپرس درست ساعاتی پیش از ورود وزیر امور خارجه ایران به دمشق، فعالان و رسانه های دولتی اعلام کردند دست کم ۱۶ نفر در گلوله باران شدید این شهر توسط شورشیان کشته شدند.
مدت کوتاهی پس از این گلوله باران، هواپیماهای جنگنده دولت به چندین منطقه حومه پایتخت سوریه که تحت کنترل شورشیان است، حمله کردند.
در چنین شرایطی باید دید که دیپلمات ارشد کشورمان چه طرحی برای سامان دادن به اوضاع مغشوش سوریه در سر دارد. طرحی که به نظر مهم ترین دلیل سفر او به قلب بحران خاورمیانه است.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه
