به گزارش جهان اقتصاد به نقل از تسنیم، روز دوشنبه هفته گذشته خبری در رسانه ها از قول معاون اول رئیس جمهور منتشر شد که نشان می داد دولت با وجود آنکه هفته ها تلاش کرده بود تا طرحی را به عنوان طرح گشایش اقتصادی اجرا کند و مجوز اجرا شدنش را از مجلس و مسئولان ارشد نظام دریافت کند اما اجرای این طرح به یکباره منتفی شد.

* طرح گشایش اقتصادی دولت چه بود؟

طرح گشایش اقتصادی برای نخستین بار در جلسه سران قوا مطرح شد و برپایه مذاکرات همین جلسات، روحانی از مردم خواسته بود برای اتخاذ هرگونه تصمیم یا اقدام اقتصادی دست نگه دارند چرا که گشایش اقتصادی در راه است. وی البته اجرای این تصمیم را منوط به حصول نتیجه و موافقت رهبری دانست.

گمانه زنی‌ها درباره جزئیات این طرح آغاز شد، برخی از به جریان افتادن مذاکرات پشت پرده میان تهران و واشنگتن و به نتیجه رسیدن آن گفتند و عده‌ای دیگر اجرای توافق 25 ساله ایران و چین را مقدمه گشایش اقتصادی در کشور خواندند.

کمی بعد، اما مشخص شد طرح گشایش اقتصادی قرار است در بازار سرمایه و شرکت ملی نفت ایران اتفاق بیفتد، به این صورت که نفت در بازار داخلی به صورت چند ساله در قالب طرح انتشار اوراق سلف به فروش برسد. طرحی که حسن روحانی بسیار به آن خوش‌بین بود و گفته بود که با اجرای این طرح نه تنها برای دولت 140 هزار میلیارد تومان درآمدزایی به دنبال خواهد داشت بلکه مشکل ارز و فروش نفت نیز حل می‌شود. به دلیل تحریم‌های اقتصادی، درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به شدت کاهش پیدا کرده است.

قرار بود در صورت اجرایی شدن این طرح، در مجموع 220 میلیون بشکه نفت فروخته شود. براساس قیمت نفت ارزش این طرح 190 تا 200 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شد و گفته می‌شد سررسید این اوراق دو یا سه ساله خواهد بود و سود تضمین شده آن با سود سپرده گذاری بانکی معادل 18 تا 19 درصد است.

بررسی ها نشان میدهد اگرچه برای اجرای طرح گشایش اقتصادی مسئولان دولتی بارها صحبت کرده و مقاله نوشتند اما ظاهرا اصل طرح یک ایده یک خطی فروش اوراق سلف نفتی مانند همان طرح دولت دهم بود که از سوی برخی نزدیکان دولت مطرح شده بود و ظاهرا کارشناسان و مشاوران اقتصادی دولت نسبت به اجرا شدن این طرح سکوت کرده بودند تا مشخص شود دقیقا هدف از اجرای این طرح چیست.

هرچند مخالفت های جدی نسبت به اجرای این طرح از سوی نمایندگان مجلس و برخی از کارشناسان ارشد حوزه انرژی مطرح شد اما اخیرا صحبت هایی از سوی مسئولان دولتی شنیده می شود که نشان دهنده آن ست که ظاهرا کشور توانسته است به درآمدهای جدید نفتی دست پیدا کند.

*بزرگترین دارنده نفت خام جهان مشتری نفت خام ایران

در ماه های گذشته رسانه های بین المللی خبر از صادرات بنزین ایران به ونزوئلا دادند به طوریکه 5 نفتکش قاره پیما با محموله هایی از بنزین تولید ایران به ونزوئلا حرکت کردند و محموله های خود را با وجود شدیدترین تحریم های بین المللی به ونزوئلا رساندند.

ایمان حاتمی یکی از کارشناسان و صاحبنظران حوزه انرژی با تایید این موضوع که ایران و ونزوئلا از چند ماه گذشته به دلیل مشکلاتی که برای ونزوئلا در تامین بنزین این کشور رخ داده بود توافق هایی انجام دادند گفت: در ماه های گذشته 5 نفتکش از ایران به ونزوئلا بنزین حمل کرد و پس از آن کاتالیست های مورد نیاز پالایشگاه ها و تجهیزات پالایشگاهی به این کشور صادر شد و اخیرا نیز محموله های میعانات گازی به این کشور صادر شده است.

ونزوئلا دارنده بزرگترین مخازن نفتی جهان است اما نباید از یاد برد که نفتی که در ونزوئلا موجود است نفت سنگین و فوق سنگین است به طوریکه پالایشگاه های این کشور برای اینکه بتوانند این نفت را پالایش کنند نیازمند میعانات گازی و نفت فوق سبک هستند به همین دلیل ایران در کنار صادرات بنزین به این کشور قرار است میعانات گازی این پالایشگاه ها را نیز تامین کند.

با این شرایط این سوال مطرح می شود که ایران و ونزوئلا که دو کشور تحریم شده از سوی امریکا هستند توانسته اند مسیری را برای حل مشکلات اقتصادیشان باز کنند چرا این مسیر با دیگر کشورهای تحریم شده از سوی آمریکا ایجاد نشود.

*ایجاد باشگاه کشورهای تحریمی راه مقابله با آمریکا

سال 92 بود که برای نخستین بار در مجلس نهم موضوع باشگاه کشورهای تحریم شده مطرح شد به طوریکه علیرضا فرقانی دبیر اجرایی وقت فراکسیون مقابله با تحریم گفته بود بعد از بحران کریمه که روسیه نیز توسط آمریکا مورد تحریم قرار گرفت ظرفیت بسیار خوبی ایجاد شد تا کشورهای تحریم شده یک باشگاهی را علیه آمریکا و تحریم های آن شکل دهند اما پیگیری ها برای تشکیل این باشگاه تاکنون نتیجه بخش نبوده است.

بر اساس سایت وزارت خزانه داری آمریکا در حال حاضر 25 کشور جهان که جمعیت آن ها بالغ بر یک و نیم میلیارد نفر می شود مورد تحریم آمریکا هستند که مهمترین این کشورها چین، روسیه، ونزوئلا، سوریه و لبنان وکوبا هستند.

در همین رابطه علی اصغر عنابستانی نماینده مردم سبزوار در مجلس یازدهم با اشاره به اینکه قرار است تقاضای جمعی از نمایندگان برای تشکیل کمیسیون ویژه باشگاه تحریمی‌ها در مجلس بررسی شود، گفته است: در سال های اخیر ما در حوزه دیپلماسی اقتصادی به هیچ وجه خوب عمل نکردیم و نتوانستیم از ظرفیت های مختلفی که در کشورهای گوناگون برای همگرایی اقتصادی وجود دارد، در جهت مقابله با تحریم ها به خوبی استفاده کنیم.

وی بیان کرد: مقام معظم رهبری تأکید فرمودند که کشور باید از تحریم مصون شود و بر این اساس مصون سازی از تحریم باید هدف گذاری جدی ساختار برنامه ریزی اجرایی و به ویژه دیپلماسی خارجی ما باشد.

نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: ما نباید اجازه دهیم آمریکا برخلاف تمام پروتکل ها و قراردادهای بین المللی تحریمی را علیه کشورها اعمال کند و از این طریق بر کشورها فشار بیاورد.

عنابستانی افزود: یکی از سازوکارهای جدی که میتوان کشور را نسبت به تحریم مصون کرد، این است که ظرفیت های کشورهایی که به شکلی توسط آمریکا مورد تحریم یکجانبه و ظالمانه قرار گرفته اند، اجماع و منافع مشترکی بین این کشورها ایجاد شود.

وی افزود: در صورت تأسیس باشگاه تحریمی ها لازم است این کشورها ساختار اقتصادی، تجاری و مبادلات مالی مشترکی را تعریف کنند که قطعا در این صورت می توانند در مقابل تحریم ظالمانه آمریکا بایستند.

*تشکیل باشگاه تحریمی ها یک ضرورت است

همچنین عباس گوردزی درباره تشکیل کمیسیون ویژه باشگاه تحریمی‌ها در مجلس یازدهم گفته است: در مورد تشکیل کمیسیون ویژه باشگاه تحریمی‌ها در مجلس اختلاف نظرهایی وجود دارد و برخی از نمایندگان قائل بر این هستند که این مسئله در حوزه کاری کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است اما برخی دیگر از نمایندگان می‌گویند لازم است این موضوع به صورت منسجم و با تشکیل یک کمیسیون ویژه دنبال شود.

وی بیان کرد: البته بنده معتقدم که در این زمینه بهتر است کمیسیون مشترک تشکیل شود، چرا که تحریم‌ها در همه ابعاد اعم از اقتصادی، سیاسی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی اثرگذار هستند و لازم است که نمایندگان در حوزه‌های مرتبط راهکارهایی را برای مقابله با تحریم‌ها بیندیشند.

نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: تفاوت کمیسیون ویژه با کمیسیون مشترک در این است که اعضای کمیسیون ویژه در صحن علنی مجلس انتخاب می‌شوند و 15 نفر هستند اما برای تشکیل کمیسیون مشترک، تعدادی از اعضای کمیسیون‌های مرتبط با رأی اعضای آن کمیسیون انتخاب و عضو کمیسیون مشترک می‌شوند.

گودرزی اظهار داشت: درباره اصل موضوع یعنی تشکیل کمیسیون باشگاه تحریمی‌ها باید گفت که این کار بهترین راهبرد و روش برای مصون سازی کشور از تحریم‌ها است.

وی اضافه کرد: ابزار باشگاه تحریمی‌ها یک ابزار راهبردی برای کشورهای تحریم شده است و دشمن را زمین‌گیر می‌کند و باعث می‌شود که کشورهای تحریمی در مقابل اقدامات ظالمانه آمریکا و هم پیمانانش بایستند.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: زمانی که آمریکا وفاق و همبستگی کشورهای تحریمی را مشاهده کند، قطعاً به این نتیجه می‌رسد که باید دست از تحریم کشورها بردارد، چرا که اگر این کار را نکند، تعداد کشورهای عضو باشگاه تحریمی‌ها افزایش می‌یابد و یک جبهه مستحکمی در مقابل آمریکا ایجاد می‌شود و این مسئله به ضرر آنان خواهد بود.

گودرزی اظهار داشت: تشکیل باشگاه تحریمی‌ها امروز یک ضرورت است و ما باید به این سمت حرکت کنیم و با هم پیمانان خود متحد شویم تا بتوانیم کانال‌های مبادلات اقتصادی و تبادلات جدیدی را رقم بزنیم.

بر اساس گزارش رادار اقتصاد اگرچه برخی ها معتقدند دولت منتظر نتیجه انتخابات آبان ماه آمریکا است تا براین اساس سیاست های خود را اجرایی کند اما به نظر می رسد فرصت تشکیل باشگاه کشورهای تحریم شده می تواند در حال حاضر کشور را از بن بست اقتصادی خارج کند و همانگونه که این روزها با ونزوئلا، روسیه و چین در حال رایزنی های اقتصادی هستیم می توانیم با دیگر کشورهای مورد تحریم آمریکا نیز ارتباط بگیریم که اجرایی شدن این موضوع میتواند منافع کشورهای تحریم شده از سوی آمریکا را تامین کند.