گزارش جهان اقتصاد از نگرانی ها درباره «آغاز یک طرح در پایان دولت»

فریده خدادادی- طرح  اقدام ملی مسکن با هدف ساخت 400 هزار واحد مسکونی در کشور از زمستان سال گذشته مطرح شد. طرحی که از همان ابتدا با واکنش های مختلفی از سوی مسئولین و کارشناسان همراه بود. این طرح به صاحبخانه شدن بخش کوچکی از متقاضیان خرید مسکن کمک می‌ کرد به طوری که بسیاری از مردم در راستای خانه دار شدن از آن استقبال کردند ومنتظر هستند که به آن ها تحویل شود اما شواهد امر چیز دیگری را نشان می دهد.

 به گزارش جهان اقتصاد؛ 5 شهریورماه سال 98  بود که طرح اقدام ملی مسکن توسط دولت دوازدهم در طی 2 سال آغاز شد. وزارت راه و شهرسازی در راستای کمک به تأمین مسکن، طرح اقدام ملی تأمین مسکن را در قالب احداث 400 هزار واحد مسکونی برنامه‌ریزی کرد و از طرفی  بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مدیریت احداث 100 هزار واحد مسکونی از این برنامه را در شهرهای کشور با اولویت شهرهای با جمعیت کمتر از یکصد هزار نفر بر عهده گرفت. پس از اعلام این طرح از سوی رییس جمهور سامانه طرح ملی مسکن برای ثبت نام متقاضیان 10 استان کشور باز شد و در دور نخست نام نویسی یک میلیون و 600 هزار نفر از طریق سایت  معرفی شده از سوی وزارت راه و شهرسازی ثبت نام کردند که 460هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند. این پروژه از طریق آورده متقاضیان و یکصد میلیون تومان وام بانکی با نرخ سود ۱۸ درصد ساخته می‌شود.

 آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان بوده است. ساخت این واحدها بر اساس طرحی که عنوان شده بود باید تا پایان سال 1400 به اتمام برسد و اکنون با گذشت 18ماه از عنوان شدن این طرح و پایان ثبت نام مراحل اول، دوم و سوم پرداخت مبالغ اولیه با وجود این که برخی از پروژه ها در بعضی از شهرها آغاز یا افتتاح شده است، هنوز خبری از عملیاتی شدن این پروژه  در بعضی از نقاط کشور نیست.

این در حالی است که هنوز پرونده مسکن مهر از دولت های پیشین بلاتکلیف مانده است و با نزدیک شدن به ماه های پایانی فعالیت دولت دوازدهم و نوسانات قیمت مسکن در بازار و بالارفتن قیمت مصالح ساختمانی ممکن است این طرح نیز به حال خود رها شود و ماجرای مسکن مهر دوباره تکرار شود اما مسئولین این حوزه از آخرین وضعیت مسکن ملی طور دیگری سخن می گویند.

** وضعیت مناسب کلیت طرح اقدام ملی

اخیرا محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرده است که بالغ بر ۵۰۴ هزار واحد اقدام ملی مسکن آغاز شده و اغلب پروژه ها در حال اجرا است؛ بعضی در مراحل اسکلت و دیوارچینی قرار دارد، برخی درحال آماده سازی زمین و تعدادی هم در مراحل فوندانسیون است، عنوان کردن مساله مبنی براین که بسیاری از پروژه ها هنوز شروع یا حتی جانمایی نشده ،اطلاعات درستی نیست. زیرا ممکن است تعداد معدودی از پروژه ها به دلیل برخی مشکلات شروع نشده باشد، اما کلیت طرح در وضعیت مناسبی قرار دارد.

وی گفته است که کسانی که برای مسکن ملی ثبت نام کردند دو گروه هستند. برای حدود 135 هزار نفر زمین واگذار شده که تحت عنوان گروه های ساخت عموما در شهرهای کوچک در حال ساخت هستند که پروژه های آن ها بین3 تا 10 واحد است.

معاون وزیر راه و شهرسازی عنوان کرده است که حدود 326هزار واحد نیز در قالب 7800 پروژه در سراسر کشور تعریف شده که در حال اجرا است. تمام متقاضیانی که پول واریز کرده اند به پروژه وصل شده و معلوم است پروژه شان کجاست. این اطلاعات بجز استان در سامانه ملی نیز قابل رصد است. بدین صورت که در نقشه کشور به صورت GIS می توان این طرحها را مشاهده کرد.

**سایر استان ها در حال آماده سازی مقدمات طرح اقدام ملی

محمودزاده با بیان اینکه در بعضی استان ها مراحل اجرای طرح اقدام ملی مسکن سریعتر پیش می رود، بیان کرده است که تعدادی از پروژه ها در بعضی استانها به مرحله سوم گرفتن اقساط رسیده است و حتی بعضی طرح ها از جمله استان یزد به زودی افتتاح می شود، کما اینکه از 11 هزار و 500 واحد نیز حدود سه ماه قبل در سایر مناطق از جمله استان کرمان افتتاح شد، از طرف دیگر استان هایی هستند که با توجه به مشکلات ابتدایی، اخیرا درحال آماده سازی مقدمات طرح هستند.

وی با اشاره به 400 هزار واحد برنامه ریزی شده برای طرح اقدام ملی مسکن گفته است  که از 400 هزار واحد قرار است یک صد هزار واحد در بافت فرسوده ،300 هزار واحد در سایر مناطق اجرا شود اما امروز 504 هزار واحد با پیشرفت فیزیکی متفاوت در شهرهای مختلف کشور در حال اجرا است، در واقع 204 هزار واحد اضافه بر تعهدات خود می سازیم که ممکن است پروژه هایی که با مشکلاتی مواجه شده در این بخش قرار داشته باشد.

به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی طرح اقدام ملی مسکن در تمام نقاط کشور از جنوب سیستان و بلوچستان گرفته تا شرق و غرب ایران در حال اجرا است و روزانه پیشرفت می کند. هم اکنون بدنه مدیریتی و تخصصی و مهندسین کشور در جریان پروژه ها هستند و به همین نسبت مردم در جریان موضوعات قرارمی گیرند.

محمودزاده یادآور شد که طرح اقدام ملی مسکن از حدود یک سال و نیم گذشته از صفر شروع شده که همه کارها ازقبیل برنامه ریزی، تامین زمین، اخذ مصوبات لازم تماما در همین مدت انجام شده است، بنابراین هرچقدر طرح جلو می رود روی غلتک می افتد و مشکلات کمتر می شود.

وی گفته است که طرح اقدام ملی مسکن براساس شرایط اقتصاد بدون نفت طراحی شده و در واقع به امید منابعی که وجود ندارد،  نشستیم، در مجموع به نظرم شرایط طرح خوب و قابل قبول است و می توانم بگویم به زودی نمود این پروژه را در شهرها و مجموعه کشور، پررنگتراز قبل خواهیم دید و به صورت جدی به ثمر می نشیند.

وی با بیان اینکه متعهد به اجرای 300 هزار واحد اقدام ملی در مناطقی به جز بافت فرسوده شدیم و هم اکنون 504هزار واحد در حال اجرا داریم گفت: ممکن است معدودی از واحدهای اقدام ملی مسکن به دلیل برخی مشکلات شروع نشده باشد اما طرح در قالب کلی، وضعیت مناسبی دارد و در برخی استانها از جمله یزد به زودی افتتاح خواهیم داشت.

** بنده نسبت به طرح اقدام ملی خوشبین نیستم

به تازگی نیز محمدرضا رضایی کوچی در گفت‌وگو با  ایلنا، درباره نظارت مجلس شورای اسلامی بر روی پروژه‌های مسکن مهر و  وطرح اقدام  ملی مسکن گفته است که در حال فشارآوردن هستیم که مسکن مهر تمام شود جلساتی هم در این باره گذاشته است، در خصوص طرح اقدام ملی مسکن هم جلساتی را با وزارت راه و شهرسازی داشتیم واقعیت این است که زیاد به این طرح خوشبین نیستم.

رئیس کمیسیون عمران خاطر نشان کرده است که هفته گذشته جلسه ای با مسئولان این طرح و وزارت خانه برگزار شده است، باید بگویم در این طرح پیش بینی کردند ،500 هزار مسکن در سال ساخته می‌شود اما عملاً آن چیزی که اتفاق افتاده است 50 هزار است؛  این فاصله از آن چیزی که وعده داده بودند بسیار زیاد است.

وی تاکید کرد: از سوی دیگر باز پرداخت این طرح  18 درصد نمی شود که با این سود نمی‌توانیم  کسی را صاحب خانه کنیم ، زیرا هنگامی که سود 18 درصد به شما می دهند معنی اش این است که که باید ۲ میلیون تومان باز پرداخت در ماه داشته باشد  که برای هرکسی مقدور نیست. 

رضایی کوچکی گفت:  در طرح اقدام ملی مسکن حدود ۲۴ هزار نفر ثبت نام کردند اما به دلیل سود بالای بازپرداخت تنها ۴ هزار نفر واریزی داشتند. 

پیش تر مسعود نجفی، کارشناس حوزه مسکن در گفت و گو با خبرنگار جهان اقتصاد گفته بود که چرا در کشوری مانند ایران که در مقایسه با سایر کشورها  با مسایلی مانند زمین و منابع مواجه نیست، در مورد مسکن با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند؟

به گفته این کارشناس بروز این مساله تنها به عدم عزم جدی و واقعی دولت درباره رفع مشکل مسکن باز می گردد.

در حال حاضر با توجه با ناتمام ماندن ماجرای مسکن مهر برای این که در مورد اقدام ملی مسکن نیز به ماجراهای قبل دچار نشویم، به یک اقدام عملی و عاجل نیاز است چرا که مردم با اعتمادی که به دولت ها داشتند نسبت به سرمایه گذاری در این پروژه ها اقدام کردند و نباید امیدشان ناامید شود.