از تاخیر ثبت سفارش واردات مواد اولیه سیگار تا الزام کاهش کشت توتون
هجمه دوسویه علیه صنعت؛ قاچاقچیان برنده بهانه جوئی های مدافعان سلامت
مهدی زاهدی-صنعت دخانیات ایران که روزگاری یکی از صنایع مهم کشور و محصولاتش از قدیمی ترین تولیدات ایرانی به حساب می آمد در سالهای اخیر و به دلایل گوناگونی که برخی از آنها واهی، بدون پشتوانه کارشناسی و گاها مغرضانه بوده است، روز به روز نحیف تر می شود.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، صنعتی که قدمت آن از ۸ دهه فراتر رفته و تولید اصلی ترین مواد اولیه اش در کشور به ۱۴۴ سال پیش برمی گردد، این روزها حال و روز خوشی ندارد؛ حضور پررنگ مافیای قاچاق در بازار دخانیات موضوعی است که در سالهای مختلف به رغم تمامی تلاشهای امنیتی، انتظامی و سیاسی همچنان پابرجاست و به نظر می رسد مقابله قاطع با این پدیده، همتی ورای آنچه تاکنون در این حوزه مشاهده شده را می طلبد.
از سوی دیگر نیز گروههای بسیاری که در بدنه تمام دولتهای مستقر حضور دارند، تحت لوای مبارزه با مصرف دخانیات، تنها به تصویب و اجرای قوانینی مبادرت ورزیده اند که نه تنها تا به امروز مصرف را کاهش نداده بلکه هر سال شاهد رشد چشمگیر کالاهای دخانی در کشور بوده ایم؛ مدافعان سلامت بی توجه به واقعیت های موجود، به جای مبارزه با مصرف به مبارزه با صنعت پرداخته اند.
یکی از آخرین اقدامات انجام شده در این حوزه تاخیر در ثبت سفارش مواد اولیه صنعت دخانیات است که در کنار قانون قدیمی تر کاهش کشت توتون در کشور، این صنعت را در معرض تهدیدی دوباره قرار داده است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی روز سه شنبه در نشستی خبری گفت: دوهفته است که ثبت سفارش واردات توتون با تأخیر انجام میشود و اگر این رویه ادامه داشته باشد، تبعات آن به حوزه مصرفکنندگان برمیگردد و آن زمان است که دولت مجدد از تولیدکنندگان درخواست میکند که در این رابطه پاسخ دهند؛ اما وقتی مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان ثبت سفارش نمیشود، نباید از تولیدکنندگان درخواست کرد که بازار را تامین کنند.
محمدرضا تاجدار با اعلام این خبر افزود: روند تاخیر ثبت سفارش واردات مواد اولیه صنعت دخانیات ممکن است منجر به گرانی و افزایش قاچاق این محصول شود.به گفته وی، اخیراً به بهانه تخصیص ارز دولتی به واردات مواد اولیه محصولات دخانی؛ وزیر صنعت، معدن و تجارت را به مجلس بردند و خواستار محدود شدن واردات توتون شدند.
وی افزود: این در حالی است که تولید توتون خام در کشور سالانه ۹۰۰۰ تن و نیاز کشور به این محصول حدود ۳۰ هزار تن است. البته ۹۰۰۰ تن مورد اشاره به دلیل کیفیت و نوع واریته به صورت کامل قابل استفاده در خرمنها نبوده و بخش قابل توجهی از آن در اختیار شرکتهای بینالمللی فرآوردی توتون قرار گرفته تا پس از عملآوری امکان ترکیب در فرمول خرمنها فراهم شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی با بیان اینکه با توقف صنعت دخانیات، مصرف محصولات دخانی متوقف نمیشود، تصریح کرد: آمار وزارت بهداشت که شاهدی بر افزایش مصرف سیگار است، نشان میدهد مسیر مبارزه با مصرف دخانیات تاکنون اشتباه بوده، چراکه در این زمینه کار فرهنگی در بلندمدت و با شروع از مدارس نتیجه میدهد. اما در حال حاضر به جای مبارزه با مصرف دخانیات با صنعت محصولات دخانی مبارزه میشود.
**ارز دولتی نگرفتیم!
وی با بیان اینکه بعد از نوسانات ارزی شاهد کاهش ۲۰ درصدی در آمار تولید محصولات دخانی در شش ماهه اول سال گذشته بودیم، گفت: در ماههایی ابتدایی سال گذشته همه تولیدکنندگان و واردکنندگان ملزم به استفاده از ارز ۴۲۰۰ تومانی بودند، اما بعد از گروهبندی کالاها و تخصیص ارز دولتی به کالاهای اساسی، صنعت دخانیات ریالی ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت نکرد.
وی با اشاره به صفر شدن واردات سیگار در سال گذشته، اظهار کرد: در پنج ماه ابتدایی سال گذشته تنها مواد اولیه محصولات دخانی به کشور وارد شد و بعد از آن مواد اولیه این صنعت در گروههای کالایی دو، سه و چهار تقسیم شدند.
رئیس انجمن تولید کنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی از تولید ۴۸ میلیارد نخ سیگار در سال ۱۳۹۷ خبر داد که به گفته وی معادل چهار میلیون و ۸۰۰ هزار کارتن سیگار است.
تاجدار با اشاره به اینکه هزینه مواد اولیه تولید سیگار در سال گذشته معادل ۲۴۰ میلیون دلار بود، تصریح کرد: اگر این ۴۸ میلیارد نخ سیگار به کشور وارد میشد، هزینه آن معادل ۴۸۰ میلیون دلار بود.
وی با اشاره به حضور ۱۲ میلیون مصرفکننده سیگار در کشور، گفت: نیاز سالانه کشور ۵۵ تا ۶۵ میلیارد نخ سیگار تخمین زده شده که ۴۸ میلیارد نخ از آن در کشور تولید میشود و بقیه آن از طریق قاچاق تأمین میشود.
انتقاد عجیب از «نرفتن» برندهای خارجی!
تاجدار در ادامه اظهار کرد: برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس میگویند که چرا شرکتهای توتال و رنو بعد از اعمال تحریمها ایران را ترک کردند، اما برندهای خارجی سیگار همچنان در کشور فعالیت میکنند؛ در پاسخ به آنها باید گفت که در برنامه پنجم به تولیدکنندگان تکلیف شده که نیاز داخل کشور را تا پایان این برنامه تأمین کنند و واردات متوقف شود. بنابراین حضور شرکتهای خارجی در کشور براساس برنامه بالا دستی است، علاوه بر این احتمالاً نوع سرمایهگذاری تولیدکنندگان سیگار در کشور با سرمایهگذاری محصولات مورد اشاره متفاوت است. شاید آنها ارتباط کمتری با آمریکا داشته باشند و منافعشان در کشور ما تأمین شود.