به مناسبت سی و یکمین سالگرد آغاز روزنامه جهان اقتصاد
روزنامه «جهان اقتصاد» بخشی از «دهکده جهانی» است که بیش از 3دهه از انتشار آن میگذرد و وارد سال سی و یکمین سال می شود. چندین دهه از انقلاب ارتباطات و اطلاعات در کشور میگذرد و به قول تئوریسینهای علوم ارتباطات برای بیان اهمیت آن که پس از انقلابهای اقتصادی و صنعتی و سیاسی و فرهنگی مدعی تحولات زیربنایی بود، اعلام کردند که این انقلاب مبانی قدرت را جابهجا میکند.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، به این معنا که تا قبل از رنسانس در غرب مبنای قدرت، قهر و سلطه بود و هرکس زورش بیشتر، قدرتش نیز بیشتر بود. پس از آن مبنای قدرت زمین شد و ما شاهد بروز فئودالیسم بودیم ولی در پی انقلاب صنعتی اول و دوم در قرون ۱۸ و ۱۹ مبنای قدرت از زمین به ابزار تولید و سرمایه منتقل شد و تا سالهای پس از جنگ دوم ابزار تولید و جنگافزارهای نظامی مبنای قدرت را تشکیل میدادند و جنگ سرد آمریکا و شوروی نیز بر سر این دو موضوع بود، اما از اواخر دهه ۷۰ میلادی و با ظهور اینترنتهای اولیه و انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات صحنه جهانی تغییراتی بزرگی را شاهد بود و مقولهای به نام رسانه وارد معادلات قدرت شد.
امروزه توجه صاحبان سرمایه نیز به سمت رسانهها جلب شده است، چرا که از این طریق با تسلط بر اذهان عمومی میتوانند بازاری مناسب برای محصولات خود ایجاد کنند. مردم جوامع امروز بدون استفاده از رسانهها نمیتوانند به زندگی عادی خود ادامه دهند و رسانهها در زندگی فردی و اجتماعی انسانها رخنه کردهاند. تولید و مصرف کالاهای رسانهای مثل روزنامهها، مجلات، برنامههای رادیو و تلویزیون و... با پیروی از قوانین اقتصادی صورت میگیرد و صفت رسانهها بخشی از فعالیتهای اقتصادی را شامل میشود.
پیوند بین رسانهها و توسعه سالها است، که به صورتهای گوناگون مورد بحث نظریه پردازان توسعه قرار گرفته است. ازآنجا که اکثر نظریه پردازان، توسعه را به معنای رواج ارزشهای غربی میدانستند، خود به خود تکنولوژیهای ارتباطی و رسانهای را ابزاری در جهت دست یابی به این هدف تلقی و گسترش آن را توصیه میکردند. آنها براین باور بودند که توسعه رسانهها و امکانات ارتباطی از یک سو به شکل دهی شخصیت انسانها کمک میکند واز سوی دیگر، دولتها و جوامع را آماده پذیرش ارزشها و فرهنگ غربی خواهد ساخت و در نتیجه رسانههای گروهی زمینهسازاستمرار توجیه حضور شرکتهای چند ملیتی در کشورهای توسعه نیافته جهان خواهند شد.
آنچه واضح است، امروز باید بر اساس یک برنامهریزی و تفکر جمعی تمامی تهدیدها را به فرصتی برای رشد و شکوفایی تبدیل نماییم. در این میان باید از قدرت جادویی هنر و رسانه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین شیوههای جذب مخاطب جهت توسعه کشورمان استفاده نماییم تا آیندهای درخشان و پرامیدی را در به ثمر رسیدن زیرساختهای فکری ـ فرهنگی شاهد باشیم.
گفتنی است؛ بیتردید رسانهها از جمله روزنامه جهان اقتصاد در حوزه صنعت نفت نیز به عنوان یک ابزار اطلاعرسانی و فرهنگسازی رسالتی بس مهم در توسعه این صنعت عظیم که اصلیترین محور پیشرفت اقتصادی کشور است را برعهده دارند و در برهههای مختلف در کنار مدیران و کارشناسان و تحلیلگران صنعت نفت به عنوان حاملان پیام و مرسلان خبر به تحلیل واقع بینانه رویدادهای متعدد می پردازند و اطلاع رسانی شفاف را سرلوحه کار خود قرار می دهند.در همین راستا به بهانه پایان سه دهه از فعالیت اولین روزنامه اقتصادی در کشور برخی از کارشناسان خبره صنعت انرژی با نظرات خود صفحه نفت روزنامه جهان اقتتصاد را مزین کردند.
*تجربه کار با دوستان روزنامه جهان اقتصاد همیشه برایم جذاب بود
فریدون برکشلی
رئیس دفتر مطالعات انرژی وین
اولین بار در سال ۱۳۷۱ یا ۱۳۷۲، دوستانی با بنده تماس گرفتند و خود را از روزنامه ای به نام جهان اقتصاد، معرفی کردند. من قبلا چند بار صفحه اول روزنامه جهان اقتصاد را که بر روی پیشخوان دکههای روزنامه فروشی دیده بودم، اما کمتر مورد توجهم قرار گرفته بود. جنگ تحمیلی تازه تمام شده بود. در دوران جنگ مباحث اقتصادی، توسعه، انرژی…دلمشغولی اصلی مطبوعات نبود. در دوران جنگ تحمیلی در دهه ۱۳۶۰ برنامه نویسی توسعه، تنها در این سطح مطرح بود که نظام سهمیه بندی بهتر اجرا شود و حداقلی از معیشت تامین باشد. در مباحث اقتصاد انرژی، موضوع اصلی بر محور عواملی مانند این که گاز و فرآوردههای نفتی به چه قیمتی به نیروگاهها عرضه شود و یا این که آیا نیروگاهها هزینه حمل تا درب نیروگاه را پرداخت کنند یاخیر. البته در فضای بین المللی نفت و گاز شرایط کاملا متفاوتی حکمفرما بود. هییتهای ایرانی در سازمان اوپک باید با افرادی مانند زکی یمانی و شیخ علی خلیفه دست و پنجه نرم می کردند. شرایط بازار جهانی نفت متلاطم و پر فراز و نشیب بود.
وقتی با دوستان خبرنگار روزنامه جهان اقتصاد، در محل موسسه مطالعات بین المللی انرژی مواجه شدم، احساس مثبتی دریافت کردم. چشمهای پر پرسش و گوش های حساس نسبت به هر جمله و کلمه. من این را در جلسات اوپک زیاد دیده بودم. خبرنگاران باشگاه های خبری بین المللی، هریک با سالها کار خبری حرفه ای. در تهران ندیده بودم یا خیلی کم دیده بودم. خبرنگاران متمرکز بر روی مباحث اقتصادی، نفت و گاز و انرژی را ندیده بودم. در حقیقت فکر می کنم که در آن زمان، روزنامه جهان اقتصاد، راه ورود مباحث انرژی به مطبوعات و فضای خبری را هموار کرد.
در مقطعی که جهان اقتصاد شروع به کار جدی و تحلیلی اقتصادی کرد، در فضای داخلی هم فرایند، برنامههای توسعه اقتصادی آغاز شده بود. در واقع بستر و بستر سازی به صورتی هماهنگ، شرایط را برای کار فراهم آورده بود. در فضای جامعه باز سازی و جبران کاستیهای ناشی از جنگ تحمیلی قوت گرفته بود و شرایط فراهم آمده بود. علاقمندی دوستان جهان اقتصاد مرا تحت تاثیر قرار می داد. برای مدتی، فعالیتهای ایشان را با دقت پیگیری می کردم و از باز خوردهای خبری مخاطبین که توسط روزنامه جهان اقتصاد منعکس می شد، استفاده زیادی می کردم.
لازم است کوتاه متذکر شوم که دارم از دورانی صحبت می کنم که خبری از اینترنت و فضای مجازی و کلاب هاوس نبود. فاکس تازه وارد فضای اداری شده بود. گزارشات و مصاحبه ها، ضبط می شدند، دستی پیاده و نوشته می شدند و بعد تایپ می شدند. فرایند کارها طولانی و دشوار بود. البته می دانم که دوستان زیادی این مراحل را پشت سر گذارده اند. تجربه کار با دوستان روزنامه جهان اقتصاد همیشه برایم مثبت و جذاب بود.
* رسانهها؛ شفاف سازی و ملاحظات
رضا طبیب زاده
عضو هیات مدیره کنفدراسیون انرژی
سی و یکمین سال تولد روزنامه وزین جهان اقتصاد را به همه مسئولان و دست اندرکاران آن روزنامه صمیمانه تبریک عرض مینمایم امید دارم که این روند در سالیان بعد همچون گذشته با پایگاه استوارتری به پیش رود .
روزنامهها و مدیای عمومی یکی از ارکان دموکراسی و شفاف سازی وقایع مختلف در هر کشوری من جمله کشور ما است . در شرایط حال روزنامه هم تراز و موازی با گروههای مجازی منعکس کننده مطالب روز از منظرهای اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی، اجرایی و سیاسی هستند ولی تفاوت عمدهای که بین روزنامهها و سایر گروههای مجازی وجود دارد در این نقطه مشخص و متمایز است که مسئولان روزنامه در مورد انتشار مطالب دارای حساسیت بسیار بسیار بالاتری نسبت به مجموعههای فضای مجازی خواهند بود این امر به آنها حکم و الزام میکند از نشر مطالبی که ممکن است با واقعیت مسائل روز مطابقت یا همخوانی کامل نداشته باشد احتراز جویند.
در فاصله چندساله که اینجانب به عنوان یک مهندس شاغل در صنعت احداث کشور با روزنامه جهان اقتصاد مصاحبه داشتم و همچنین یادداشتهایی را منتشر کردم این خصوصیات را در مسئولان محترم روزنامه دیدم البته این به معنای سانسور مطالب یا القای خود سانسوری نویسندگان مقالات نبوده است. امید دارم بتوانم با روزنامه وزین جامعه اقتصاد همکاری خود را در آینده نیز ادامه دهم و سپاس فراوان از مسئولان ذیربط دارم و آرزوی توفیق بیشتر را در ادامه راه برای آنها دارم .
* استقلال نقطه بارز روزنامه جهان اقتصاد
رضا پاکدامن
تحلیلگر ارشد حوزه انرژی
مباحث اقتصادی طیف وسیعی مخاطب از کارشناسان و متصدیان امور اجرایی تا افراد عادی و خانوارها در جامعه دارد.
اطلاعرسانی حرفهای از مباحث تخصصی اقتصاد که بتواند این طیف وسیع مخاطب را پوشش بدهد امر مهم و سختی است.
روزنامه جهان اقتصاد از معدود نشریاتی است که در این حوزه موفق عمل کرده و مباحث تخصصی و انتقادی را با رویکرد مستقل و انعکاس دیدگاههای مختلف به مخاطبین ارائه می دهد. با تشکر از کلیه عوامل نشریه وزین جهان اقتصاد.