نظام قیمت گذاری سیمان در کشور اساساً هیچ تناسبی با رویه های جهانی ندارد. وضعیت سیمان خیلی وقت است که خوب نیست. البته که دلایل زیادی برای این وضعیت خراب وجود دارد که یکی از آنها همین رکود در بخش مسکن است. اما دلایل دیگری هم برای حال فعلی صنعت سیمان در کشور وجود دارد.
مرکز پژوهش ها در گزارشی وضعیت بازار سیمان کشور در سال ۱۳۹۷ را مورد بررسی قرار داده است.
طبق این گزارش، به موجب رقابت منفی شرکت های سیمان کشور، عمده فروش این شرکت ها در سال جاری با قیمت ۱۰۰ تا ۱۱۵ هزار تومان به ازای هر تن سیمان محقق شده است در حالی که سقف قیمتی سیمان که مورد تأیید سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان است، حدود ۱۵۰ هزار تومان در هر تن است. در واقع، میزان عرضه و تقاضای سیمان موجب تعادل بازار با قیمت هایی به مراتب پایین تر از سقف قیمتیِ مصوب شده است. لذا، تمایل و اصرار برخی مدیران این صنعت برای افزایش سقف قیمت سیمان که اتفاقاً مورد حمایت برخی مدیران ارشد وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز قرار گرفته است، جای تأمل جدی دارد. در شرایط کنونی، حتی در صورت برداشتن سقف قیمتی و آزادسازی کامل قیمت سیمان، قیمت فروش تولیدکنندگان سیمان بدون کاهش سطح تولید افزایش نخواهد یافت.این گزارش می نویسد: نظام قیمت گذاری سیمان در کشور اساساً هیچ تناسبی با رویه های جهانی ندارد. نسبت قیمت فولاد به سیمان در منطقه خلیج فارس تقریباً برابر هفت است، اما این نسبت در ایران در آبان ماه ۱۳۹۷ به ۳۰ رسید، در حالی که نسبت قیمت فولاد به سیمان در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲۰ بود؛ به عبارت دیگر، افزایش قیمت سیمان در سال های اخیر کمتر از افزایش قیمت فولاد بوده است. در واقع، قیمت سیمان در کشور با احتساب رویه های جهانی، باید حدود ۶۰۰ هزار تومان در هر تن در سال جاری باشد تا از منظر سرمایه گذاری دارای توجیه اقتصادی باشد؛ حتی با احتساب نسبت قیمت فولاد/ سیمان سال ۱۳۹۰ و ماقبل، قیمت سیمان در سال جاری باید حدود ۲۲۰ هزار تومان در هر تن باشد. لذا، مخالفت سازمان حمایت از مصرف کننده و تولیدکننده با افزایش سقف قیمت سیمان به نوعی بی عدالتی نسبت به صنعت سیمان است.این گزارش همچنین تاکید می کند: لازم به یادآوری مجدد است که قیمت کنونی سیمان حاصل تعادل عرضه و تقاضای این کالا در کشور است که به دلیل وجود ظرفیت مازاد در این صنعت، بر قیمت هایی به مراتب پایین تر از سقف قیمتی تعیین شده متعادل شده است. با مدیریت سطح تولید، امکان افزایش قیمت ها تا ۴۰ درصد (تا سقف قیمتی کنونی) وجود دارد.حالا این سؤال مطرح می شود که افزایش قیمت سیمان تا سقف کنونی چه تأثیری بر قیمت ساختمان خواهد داشت؟ گزارش مرکز پژوهش های در جواب این سوال این است: «نظر به مصرف حداکثر چهار پاکت سیمان در هر مترمربع ساختمان بتنی، سهم کنونی سیمان از قیمت تمام شده ساختمان در شهر تهران حداکثر دو درصد (۲۵ هزار تومان در هر مترمربع) است؛ لذا، افزایش قیمت سیمان تا سقف تعیین شده کنونی عملا تأثیر ملموسی بر قدرت خرید مصرف کننده نخواهد داشت. بر اساس نتایج آمارگیری مرکز آمار ایران، عمده مصالح ساختمانی در ۶ ماهه نخست سال جاری ۵۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند. سؤال اساسی آنکه چرا سیمان باید تنها کلاای مصرفی در صنعت ساختمان باشد که دارای قیمت مصوب و ثابت است؟ به نظر می رسد که تجدیدنظر در نظام قیمت گذاری سیمان در کشور امری ضروری است که باید مدنظر سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان قرار گیرد.»
