خبرگزاری ایکنا نوشت: سیدجلال ساداتیان، دیپلمات باسابقه کشور و مدیرکل اسبق آسیای دور و اقیانوسیه وزارت امور خارجه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره مهم‌ترین چالش‌های کلان کشور در دهه پنجم انقلاب اسلامی گفت: در یک کلام می‌توان گفت مهم‌ترین چالش پیش روی کشور «بی‌عقلی» است؛ مدیریت کشور با وجود نظریات و سلایق مختلف، باید در قالب احزاب و نهادهای شکل‌گرفته در کشور به صورت منسجم انجام شود و اگر هم چالش‌های علمی و اجرایی در موضوعات مختلف در کشور وجود دارد، نباید فراموش کرد که راهکارهای آن‌ها را دنیا خیلی زودتر از ما کشف کرده است و براساس آن در حال گفت‌وگو با هم هستند.

به تبعات آنچه انجام می‌دهیم فکر نمی‌کنیم

وی افزود: به نظر می‌رسد به نوعی خارج از مسیری که دنیا رفته اولاً می‌خواهیم چرخ را مجدد خودمان اختراع کنیم و به دستاوردها و تجارب بشری توجه نمی‌کنیم و ثانیاً به تبعات آنچه انجام می‌دهیم فکر نمی‌کنیم، که تصمیمات ما چه اثراتی بر اقتصاد، سیاست داخلی، سیاست خارجی و سایر حوزه‌ها می‌گذارد و هرکسی از امام جمعه گرفته تا استاندار، معاون وزیر، نماینده و ...هر حرفی که دلش می‌خواهد و به ذهنش می‌رسد بیان می‌کند و افراد در هر پست و موقعیت تصور می‌کنند که «این منم طاووس علیین شده».

ساداتیان اظهار کرد: هر کشوری در دنیا که به موفقیتی رسیده به خاطر این است که از یک منطق، نظم و انضباط تبعیت کرده است. مالزی امروز چگونه بدین‌جا رسید؟ ترکیه امروز که انتقادات بسیاری به آن وارد می‌کنیم چگونه بدون منایع مختلف زیرزمینی به این رشد و پیشرفت رسیده است؟ ژاپن و آلمان را هم مثال نمی‌زنم که با وجود نشستن بر خاکستر خرابی‌های جنگ جهانی دوم توانستند با ترسیم یک چارچوب و مسیر مشخص و تبعیت از یک منطق، رشد کنند و در عین حال که دموکراسی و احزاب مختلف دارند، قدرت با آرامش دست به دست می‌شود و منافع و عزت ملی خود را هم حفظ کرده‌اند.

وضعیت امروز متناسب با برخورداری از ۷درصد منابع دنیا نیست

وی تصریح کرد: باید ببینیم در کجای کار هستیم؟ امروز موفقیت‌هایی که داریم به یمن خون شهدا و جانبازی ایثارگران بوده است، اما عده‌ای فکر می‌کنند با استفاده ابزاری از خون شهدا حق دارند هرگونه بخواهند حرف بزنند و تصور کنند که در مسیر شهدا هم گام برمی‌دارند؛ در حالی که دقیقاً عکس اهداف و خواسته‌های شهدا رفتار می‌کنند.

ساداتیان بیان کرد: ایران یک درصد جمعیت و خاک دنیا و ۷ درصد منابع دنیا را دارد. لذا قدرت و ثروت اقتصادی کمی نداریم، اما چرا کشور با این همه فلاکت و گرفتاری مواجه است. علت این است که شایسته‌سالاری نداریم و افراد سالم و صالح را به تدریج با نظارت استصوابی شورای نگهبان از رده خارج کردیم و به تبع آن، هم سطح نمایندگان و بخش اجرایی را پایین آوردیم و هم سطح نظارت بر قوه قضائیه را تنزل دادیم و نتیجه این شده که کشور امروز به نوعی «ول» است و هر کسی هر کاری دلش می‌خواهد می‌کند و این بزرگ‌ترین چالشی است که با آن روبرو هستیم.

فقط در شعار دم از مردم می‌زنیم

دیپلمات سابقه کشورمان ابراز کرد: امروز در حال تلف کردن منابع کشور هستیم و نمی‌دانیم چگونه باید از آنها بهره ببریم و در راستای حفظ مردم که ولی نعمت این انقلاب و نظام هستند، عمل نمی‌کنیم و فقط شعار مردم را می‌دهیم، ولی واقعیت این است که حتی قشر متوسط را به زیر خط فقر بردیم و این به خاطر بی‌عقلی، کم‌عقلی، خودخواهی و عدم تبعیت از یک منطق روشن است؛ منطقی که هم در امور داخلی و هم در امور خارجی اثرگذار است.

وی افزود: امروز دستگاه سیاست خارجی کشور تحت فشارهای بین‌المللی است، اما در این وضعیت عده‌ای در داخل به آن لطمه می‌زنند و عده‌ای به جای انتقاد کینه‌ورزی می‌کنند و این عملاً تضعیف دستگاه دیپلماسی در این شرایط سخت است. کسانی که از یک منطق درست اقتصادی پیروی نمی‌کنند و می‌خواهند همه چیز را با زور پیش ببرند و به مسائل روانشناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی کمتر توجه دارند و شاید هم اصلاً توجه ندارند عملاً با این بی‌عقلی‌ها کشور را با چالش‌های بزرگی مواجه می‌کنند.

عقلانیت و ایجاد فضا برای طرح ایده‌های نو؛ راهکار عبور از وضعیت کنونی

ساداتیان راهکار عبور از این چالش اصلی را عقلانیت، گفت‌وگو، تعامل و اجازه دادن به طرح ایده‌ها و حرف‌های مختلف بیان کرد و گفت: متأسفانه تا کسی حرف مخالفی می‌زند با تکفیر و فحاشی و لجن‌پراکنی مواجه می‌شود و این فضا جرئت صحبت کردن را از افراد سلب می‌کند. معلوم است وقتی راه‌ها و درها بسته می‌شود، هوای تازه‌ای که می‌تواند به کشور دمیده شود، امکان ورود نمی‌یاید و ذهن‌های روشنی که باید راهکار ارائه دهند یا کنار می‌مانند یا سکوت می‌کنند و یا حرف‌هایشان چندان شنیده نمی‌شود و مصادیق این چالش به انحای مختلف خود را در حوزه اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی و داخلی نشان می‌دهد.

گفت‌وگو از مهدی مخبری