شرایط زیستپذیری استانهای کشور به شدت در خطر است
فریده خدادادی-فرونشست زمین، خطری در نزدیکی زمین که به دلیل حفر چاههای متعدد، برداشتهای بیرویه و خشک شدن دشتهای کشور به وجود آمده است و هر لحظه ممکن است روستایی را ببلعد و ساکنینش را به کام مرگ روانه کند به همین دلیل در سالهای اخیر موجی از مهاجرتها را در مناطق مواجه با این پدیده شاهد بودیم.
به گزارش جهان اقتصاد؛ پدیده فرونشست زمین، پدیده غالبی است که متاسفانه امروزه دشتهای کشور با آن با درگیر است و اغلب استانها و روستاهای کشور را تهدید میکند و گزارشاتی نیز در این زمینه توسط کارشناسان ارایه شده است.
خبرنگارجهان اقتصاد در این زمینه با محمدرضا محبوبفر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار به گفتوگو پرداخته است که در ادامه میخوانید.
این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار با اشاره به فرونشست زمین بیان کرد: حرکت لایههای زمین به سمت عمودی تحت عنوان نشست زمین نامبرده میشود .
محبوبفر گفت: برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی با توجه به این که در کشور ایران به طور سالیانه ۲۰ میلیارد مترمکعب از ذخایر استراتژیک خود را مصرف میکند، این در صورتی است که میزان جایگزین آبهای استحصال شده از ذخایر زیرزمینی هم وجود ندارد، از جمله دلایل فرونشست زمین محسوب میشود.
وی افزود: اغلب برداشت بی رویه ازآبهای زیرزمینی به نام توسعه تحت عنوان توسعه شهری، صنعت، کشاورزی و افزایش جمعیت رخ میدهد یعنی این افزایش جمعیت مسبب توسعه است اما به دلیل این که این افزایش جمعیت و توسعههای صورتگرفته، ناپایدار و نامتوازن بوده است به نابودی منابع آب و خاک منجر شده است و نه تنها باعث توسعه نیست بلکه ضد توسعه و توهم توسعه ای بیش نیست که آثار آن امروز به صورت کم آبی، بی برقی و فرونشست زمین ظاهر شده است.
این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار گفت: در حال حاضر شرکتهای وابسته به سازمانها، نهادها و وزارتخانهها مانند وزارت نیرو، صنعت و معدن، نفت و... بدون انجام مطالعات زمینشناسی، هواشناسی، بدون بررسی لازم پوشش گیاهی منطقه، ژئوتکنیک منطقه، تحلیلهای پایداری و طرحهای پایدارسازی که باید در بررسی طرحهای رانش زمین ارایه کنند، به طرحهای توسعه اقدام می کنند.
وی افزود: یکی از جنبههای توسعه اقداماتی مانند ایجاد جاده، راهسازی، ایجاد شهرکهای اقماری و صنعتی است که نتیجه این اقدامات را تحت عنوان نابودی منابع طبیعی کشور از جمله آب، خاک شاهد هستیم که به صورت فرسایش خاک و فرونشست زمین اتفاق میافتد.
** فرونشست زمین درایران بیش از ۱۴۰برابر شرایط بحرانی اروپا
وی بیان کرد: درحال حاضرفرونشست زمین درایران بیش از ۱۴۰برابر شرایط بحرانی اروپا است و با توجه به این که فرونشست به عنوان خطرناکترین پدیده و بحران جدی شناخته شده است، میتواند به زلزله، رانش زمین و محو مناطق مسکونی، طبیعت و محیط زیست بیانجامد و برای مرتفع نمودن آن ۵۰هزار الی ۷۰ هزار سال زمان لازم است تا مناطق مواجه با فرونشست، تابآوری خود را به دست آورند و به حالت عادی بازگردند.
** فرونشست شدید در دشت های کشور
عضو انجمن آمایش سرزمین ایران گفت: اکنون فرونشست مختص تهران، مناطق مرکزی ایران مانند یزد و کرمان و اصفهان نیست بلکه اکنون فرونشست شدید در دشتهای کشور مشاهده شده است.
محبوبفرافزود: متاسفانه بیش از ۶۰ درصد از روستاها و مناطق شهری ایران در معرض فرونشست شدید زمین قرار دارند و دولت، سازمان حفاظت محیط زیست و سایر وزراتخانهها، سازمانها و ادارات اقداماتی انجام نمیدهند و هنگامی که هزاران نفر به طور مثال در صورت وقوع زلزله مهاجرت کرده و کار و زندگی خود را از دست دادند، این مسئولین از این اتفاقات به عنوان بلا و حوادث طبیعی یاد میکنند.
وی افزود: درحال حاضر وضعیت فرونشست زمین در تهران و مناطق مرکزی کشور از غرب گرفته تا جنوب وضعیت نگرانکنندهای پیدا کرده است به طوری که فرونشست با تشدید بیانزایی در مناطق شمالی ایران پدیدارشده است و اکنون تخلیه اضطراری مناطق مسکونی، صنعتی و تجاری را در شهر تهران، اصفهان و شهرهای شرقی کشور مانند سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان شاهد هستیم و میتوان گفت کل مناطق جغرافیایی ایران تحت فرونشست زمین قرار گرفته است.
** ۵۶ میلیون نفر از جمعیت کشور در ۱۸ استان در معرض خطر فرونشست زمین
به گفته وی، در حال حاضر حداقل ۵۶ میلیون نفر از جمعیت کشور در ۱۸ استان در معرض خطر فرونشست زمین قرار دارند.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران درارتباط با وضعیت بحرانی استانهای درگیر با فرونشست تاکید کرد: استانهای در خطر فرونشست برحسب اولویت استانهای اصفهان، تهران، کرمان،خراسان رضوی، البرز، فارس، یزد، همدان، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی، زنجان، قم، اردبیل، کردستان، آذربایجان غربی، خراسان شمالی و کرمانشاه هستند.در خط اول فرونشست زمین، شهر اصفهان قرار دارد به طوری که در این استان تا بیش از ۲متر فرونشست زمین را مشاهده نمودیم.
وی افزود: در حال حاضر بیشترین فرونشست در استان اصفهان مربوط به زمین روستاهای مرق و مهیار در شهرستان شهرضا این استان است که علت آن برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی توسط مافیای آب عنوان میشود که حتی آبی برای کشاورزی و محیط زیست را باقی نگذاشته است و باعث نگرانی ساکنین مناطق شده است.
عضو انجمن آمایش سرزمین ایران گفت: از نظر تعداد واحدهای مسکونی آسیب پذیر، شهرهای استان خراسان رضوی وضعیت بدتری نسبت به سایر استانها دارند.
** نزدیک به ۳۰۰ نقطه روستایی در معرض رانش زمین
محبوب فر افزود: از جمله دلایل دلایل رانش زمین، فرونشست زمین است به طوری که اکنون نزدیک به ۳۰۰ نقطه روستایی در ایران در خطر رانش زمین هستند که وضعیت خطرناکی را نشان میدهد.
عضو انجمن آمایش سرزمین ایران اظهار کرد: در حال حاضر مجلس شورای اسلامی اخیرا برای محیط زیست و آبهای زیرزمینی تصمیم خطرناکی را اتخاذ نموده است به طوری که اجازه داده است که کشت برنج و سایر محصولات کشاورزی در این شرایط بیآبی آزاد شود در حالی که پیش از آن تصمیم آنها مبنی بر کشت برنج در سه استان شمالی بود و در سایر استانها ممنوع اعلام شده بود اما اکنون لغو ممنوعیت کشت برنج و سایر محصولات کشاورزی آب بر در خارج از استانهای شمالی تصمیم خطرناکی است.
محبوب فر عنوان کرد: مرز بحرانی فرونشست زمین در آمارهای جهانی ۴میلیمتر در سال است در حالی که در ایران فرونشست فقط در دشتهای تهران، کرمان و یزد ۱۴۰ برابر شرایط بحران جهانی است یعنی کشور باید هرچه سریع تر استخراج و استحصال آبهای زیرزمینی را متوقف سازد و نشانههای آن بی آبی و حقابههای محیط زیستی است. اکنون ۹۰ درصد کشور در وضعیت خشکسالی شدید به سر می برد.
به گفته کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار، درحال حاضر رودخانه هرات که در شمال وارد دریاچه خزر میشود و به تالاب انزلی جاری میشود، این رودخانه ۶۰درصد دبی خود را از دست داده و خشک است و کف آن مقداری آب دارد همانند شرایطی که در تالاب بختگان و گاوخونی شاهد هستیم.
** افزایش ساخت 10برابری سدهای کشور پس از انقلاب
عضو انجمن آمایش سرزمین ایران بیان کرد: پس از انقلاب اسلامی بیش از ۱۹۳سد غول پیکر در ایران افتتاح شده است یعنی تعداد سدهای کشور نسبت به قبل از انقلاب ۱۰برابر شده است و این اتفاقات به دلیل توسعه پایدار و توهم توسعه رخ داده است.
محبوب فرتصریح کرد: شرایط زیست پذیری استانهای کشور به شدت در خطر و محیط زیست تابآوری خود را از دست داده و خطرناک است و متاسفانه فرونشست زمین دراطراف شهرهای بزرگ همچنان مشاهده میشود.
** 29استان کشور درگیر فرونشست
وی بیان کرد: از ۳۱ استان کشور ۲۹استان در معرض پدیده فرونشست هستند و باید گفت ایران در حال نشست و سقوط است.
محبوب فر گقت: تصاویر ماهوارهای جدیدی که در ارتباط وضعیت فرونشست در ایران وجود دارد از وضعیت وخیم فرونشست زمین در ایران حکایت دارد ونشان دهنده این است که نیمی از دشتهای کشور با فرونشست زمین مواجه هستند که به دلیل برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی این وضعیت رخ داده و به تغییر تشدید اقلیم و کاهش بارشها منجر شده است و کشور را مانند بمب ساعتی آرام قرار داده است که هر لحظه زیر ساختهای حیاتی و جان ساکنان ۲۹استان را تهدید میکند.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه