سجاد بهزادي - دانش آموخته دكتري جامعه شناسي سياسي- برخلاف عده اي كه مي پندارند طبقه متوسط در جامعه امروز ايران مرده است، من به اين امر باور ندارم. به اعتقاد من ،طبقه متوسط جامعه ايران بارها مورد شليك قرار گرفته است اما همچنان زنده است ونفس مي كشد.اما چرا در جامعه ايران ، طبقه متوسط به صورت مداوم مورد شليك قرار مي گيرد؟
طبقه متوسط جامعه ايران مسير خطي يكساني را طي نكرده است .اين طبقه در حالي كه آبستن فراز و فرودهاي بسياري بود، با تولد برجام اميدي تازه به خود گرفت. اكنون كه برجام به صورت نيمه جان در 5 سالگي خود دست وپا مي زند طبقه متوسط نيز دوباره در بحراني ترين شرايط خود قرار گرفته است.شليك هاي مداوم به طبقه متوسط در سایه بحران هاي مختلف اقتصادي و سياسي كشور؛اين گمان را تقويت كرده است كه اين طبقه ديگر مرده است و نمي توان نشاني از بيداري و پويايي آن در بستر جامعه ديد؛ اما نويسنده اعتقاد دارد اين طبقه اگر چه ديگرمانند برهه هايي از تاريخ چموش نيست اما خاموشي آن نيز نشان از مرگ نيست.وانگهي شليك به طبقه متوسط چه عواقبي دارد و زنده يا مرده بودن اين طبقه چه اهميتي براي جامعه كنوني ايران دارد؟
يك: طبقه متوسط به عنوان موتور محرک رشد اقتصادی يك كشور و دموکراتیک شدن آن هنوز مبناي علمي قوي دارد.اين طبقه بارها توسعه اجتماعي و سياسي جامعه ايران را شتاب داده است.اگر روزگاري اميد به جامعه برگشت و تلاطم هاي اقتصادي وسياسي در بستري آرام قرار گرفت ؛ نمي توانيم بدون طبقه متوسط به آباداني و مرحم زخم هاي عميق كنوني فكر كنيم و سپس برنامه ريزي كنيم .نمي توانيم طبقه متوسط را در ناپايداري اقتصاد، امنيت و سياست قرار دهيم و با آرامش براي پايداري جامعه برنامه ريزي كنيم.
دو: طبقه متوسط حال خوبي ندارد ولي بنظر مي رسد عده اي در جامعه تعمدا از فرصت استفاده مي كنند و مرگ اين طبقه را فرياد مي زنند.آيا نفس كشيدن طبقه متوسط ،منافع طبقه اي ديگر را به خطر انداخته است؟ بزرگ ترين آزمون سياسي همه دولت ها تقويت طبقه متوسط است و آن را شاخص موفقيت خود مي دانند.چرا در كشور ما برخي آرزوي نيستي اين طبقه را در سر مي پرورانند.طبقه متوسط مدعي نيست و تنها در بدنه جامعه به تقويت ساختارها مي پردازد و فرصت طلبان در جامعه ما بارهاي بار و به سادگي ، با اتكاء به شانه هاي اين طبقه شعارهاي توسعه سر دادند.پس چرا هم زمان به اين طبقه شليك مداوم مي شود؟
سه: دموكراسي خواهي و برابري سياسي ،اجتماعي ديگر تنها خواسته طبقه متوسط نيست كه ازآن بيزار باشيم.كشورهاي فقير جهان نيزهمچنين بر این باورند که دموکراسی بهترین نظام حکم رانی است، بر اين اساس مي توان گفت بسياري از ارزش هاي طبقه متوسط ؛ آرزوهاي همه اقشار جامعه است.اما متاسفانه بيشتر عقب ماندگي جامعه ايران در طول سالهاي گذشته تنها به اين دليل رخ مي داده است كه عده اي اصل مشكل را مي دانند و تنها نگرانند، نكند رفع مشكل به كام رقيب رقم بخورد و اين نگاه خسران هاي زيادي به جامعه تحميل كرده است.
چهار: فرداي امروز فرا مي رسد و نگذاريم تا آن زمان به طبقه متوسط مدام شليك شود.اگر مكتب جمهوري اسلامي بر مبناي مبارزه با مرفه هان بي درد بوجود آمد،چه عاملي مهم تر از طبقه مي توسط مي تواند اين شعار را عملي سازد.«عادت واره»هاي طبقه متوسط ، بهترين شناخت و رهنمودي است كه انقلاب اسلامي مي تواند آرايش خود را با آن تنظيم كند.
پنج: به اعتقاد نويسنده اين سطور،مدت زماني است - قبل و بعد از برجام - طبقه متوسط جامعه ايران با مفهوم ومعيارهاي «ماركس»، در شرايط بسيار نامطلوبي قرار دارد و زندگي نجيبانه اي با فقر دارد.اما اين طبقه بر اساس مفهوم «وبري وحتي بورديو» آن همچنان در گروه هايي قرار دارد كه مي تواند در جامعه پريشان ايران به بازتوليد منزلت اجتماعي كمك كند.لذا اگر هم اين طبقه به اصطلاح از اسب افتاده باشد ولي همچنان بر اصل وريشه خود چنگ زده است و نگذاريم نفس هايش به شماره بيفتد وسرخوردگي هاي اجتماعي، اين طبقه را براي هميشه محو كند. اين طبقه را نجات دهيم قبل از آنكه خسران هاي كم پيداي امروزش، درفردا روز، آشكارا همه چيز بر باد رود.