تشدید تنش در ساختار مناسبات شکننده و سطحی مسکو و واشنگتن بعد از روی کار آمدن پوتین برای سومین بار در اسفند 1391 و حوادث پس از آن گویای تکرار جنگ سرد و تلاش آمریکا برای تجزیه روسیه به عنوان پهناورترین کشور جهان و رقیب اصلی خود در معادلات منطقه ای و بین المللی است

نگاهی گذرا به رویدادهای سه سال اخیر در معادله مناسبات و مناقشات مسکو و واشنگتن موید این واقعیت تاریخی است که دولت باراک اوباما همچون رونالد ریگان برای پیشبرد برنامه درازمدت تجزیه روسیه در جایگاه مانع اصلی عملیاتی شدن کامل 'نظم نوین جهانی' مورد نظر کاخ سفید می کوشد.

از این منظر اتفاقاتی مانند بحران اوکراین، اعمال تحریم های اقتصادی گسترده علیه روسیه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا و در نهایت توطئه کاهش قیمت حامل های انرژی در بازارهای جهانی به دستیاری برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس، اقدامات گسترده دولت ریگان در دهه 1980 میلادی برای از پا در آوردن شوروی سابق را تداعی می کند.

گفته می شود که با توجه به بازدارندگی نظامی مسکو در مقابل هر گونه تهدید نظامی احتمالی از سوی واشنگتن و متحدان غربی اش، در مقطع زمانی فعلی، کاهش چشمگیر قیمت نفت به عنوان پایه و اساس اقتصاد نفتی روسیه به منظور تضعیف توان بودجه ای روسیه، رویکرد اصلی دولت اوباما است.

به عبارت دیگر تدابیر فعلی ضدروسی آمریکا در قالب بی ثباتی کامل اوکراین، تحریم های اقتصادی و مقابله با ساخت خطوط لوله انتقال گاز موسوم به 'جریان جنوبی'، به طور تقریباً کامل رئوس به روز شده راهبرد ریگان برای ویرانی شوروی سابق است.

یوگنی ساتانوفسکی رییس انستیتو مطالعات خاورمیانه روسیه می گوید: شواهد موجود نشان می دهد آمریکا تصمیم به تجزیه روسیه گرفته است و در این راستا تلاش می کند.

ساتانوفسکی اضافه می کند: روسیه تنها کشوری است که می تواند با سلاح اتمی خود آمریکا را نابود کند و به همین دلیل واشنگتن تصمیم به تجزیه این کشور گرفته است.

وی معتقد است آمریکا پس از فروپاشی شوروی می خواست روسیه را تجزیه کند اما موفق نشد و واشنگتن در حال حاضر به بهانه های مختلفی مانند دفاع از حقوق بشر و مساله اوکراین تلاش می کند مسکو را در جهان منزوی کند.

تحلیلگر روس یادآور می شود: آمریکا به اقدامات ضدروسی در سطح جهانی ادامه می دهد و از تمام امکانات دیپلماتیک برای رسیدن به اهداف خود علیه روسیه استفاده می کند.

این در حالی است که کارشناسان مسایل سیاسی می گویند برنامه عمل آمریکا و متحدان غربی اش برای تجزیه و فروپاشی روسیه به عنوان میراث دار شوروی سابق شامل محورهای دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی است.

از این دیدگاه واشنگتن از نفوذ خود در سازمان های بین المللی همچون سازمان ملل و سازمان امنیت و همکاری اروپا برای اعمال فشار بر روسیه استفاده می کند و مقام های آمریکایی ادعاهای مختلفی را علیه کاخ سرخ مطرح می کنند.

از سوی دیگر با توجه به اختلافات بنیادین و ریشه ای روسیه و غرب از سال های پایانی جنگ جهانی دوم تا به امروز به نظر نمی رسد که بتوان چشم انداز روشنی برای بهبود مناسبات دو طرف در کوتاه مدت تصور کرد.

در این راستا اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه مبنی بر اینکه مسکو از رویارویی با غرب اجتناب می کند و اقدامات تحریمی آن به مثابه مقابله به مثل با تحریم های ضدروسی غرب نیست، نشان می دهد که آمریکا و متحدان اروپایی اش حاضر نیستند به هیچ گونه سازشی با روسیه تن دهند.

در راستای این رویکرد، کاخ سفید برای تنگ تر کردن حلقه محاصره اقتصادی روسیه پا را از تحریم های اقتصادی علیه مسکو فراتر گذاشته و مقام های آمریکایی در هفته های گذشته از متحدان خود خواسته اند از انعقاد قراردادهای همکاری با روسیه خودداری کنند.

با این نگاه بود که جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پیش از این با اشاره به حوادث اوکراین در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود آمریکا از نتیجه قراردادهای مهم بین شرکت های روس و هندی ناراضی است.

تلاش کاخ سفید برای تهدید و تطمیع کشورهای نزدیک به خود برای اجتناب از امضای قراردادهای همکاری با مسکو، واکنش مقام های ارشد روس را به دنبال داشته است و آلکسی پوشکوف رییس کمیسیون اموربین المللی دومای روسیه درخواست آمریکا در این خصوص را پوچ و بی معنی دانست.

پوشکوف که از چهره های سیاسی نزدیک به کرملین محسوب می شود، در صفحه خود در شبکه اجتماعی توییتر هشدار داده است که 'به غیر از متحدان نزدیک آمریکا هیچ کشوری به این خواسته واشنگتن توجه نخواهد کرد'.

رییس کمیسیون امور بین المللی دومای روسیه، درخواست آمریکا برای خودداری کشورهای جهان از همکاری با مسکو را کاملا غیرمنطقی دانست و اعلام کرد' نمی توان رفتار گذشته را با روسیه داشت.'

جنگ لفظی مسکو و واشنگتن بر سر این موضوع پس از سفر اخیر پوتین رییس جمهوری روسیه به هند و امضای 25 قرارداد همکاری میان دو کشور شدت یافت و به محملی برای موج جدید رویارویی میان دو طرف تبدیل شد.

در همین راستا 'دیمیتری راگوزین' معاون نخست وزیر روسیه نیز که به صراحت لهجه در انتقاد از غرب مشهور است، با انتقاد از سیاست های آمریکا درقبال روسیه گفت: مقام های آمریکایی در قبال روسیه رفتار کودکانه دارند و به موفقیت های این کشور حسادت می ورزند.

'راگوزین' در صفحه خود در شبکه اجتماعی فیس بوک نوشت: مقام های آمریکایی به موفقیت کشورهای دیگر حسادت می ورزند و از ناکامی آنها خرسند می شوند.

کارشناسان مسایل سیاسی در تبیین چرایی وخامت روابط روسیه با غرب در دوره بعداز ریاست جمهوری مدودیف می گویند که پذیرش واقعیتی به نام روسیه تحت هدایت پوتین دیگر برای غرب ممکن نیست و غربی ها همه امید خود به همسویی مسکو با سیاست های توسعه طلبانه شان را از دست داده اند.