رییس مجلس خبرگان گفت: قرآن بدون سنت قرآن نیست و سنت نیز بدون قرآن سنت به حساب نمی آید؛ سنت و قرآن در کنار یکدیگر از سوی رسول اکرم(ص) توصیه شده است؛ تمامی موفقیت ها و پیشرفت های کشور به برکت انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) است

حضرت آیت الله محمد یزدی رییس مجلس خبرگان رهبری پنج شنبه شب گذشته ۲۷ فروردین ماه ۱۳۹۴ ، در یازدهمین همایش اساتید تفسیر حوزه علمیه قم که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، گفت : زمانی که ما از اصفهان به قم آمدیم درس تفسیری وجود نداشت، فقط درسی ساده در حد ترجمه مشاهده می شد.

وی افزود: زمانی که مرحوم علامه طباطبایی درس تفسیر خود را آغاز کردند در اوایل شکل گیری این درس تعداد نه چندانی از طلاب حضور داشتند اما آهسته آهسته و زمانی که معلوم شد که سبک تفسیر علامه با دیگر اساتید تفاوت داشته و در کنار تفسیر مسائل مورد نیاز انسان همانند موضوعات اجتماعی بیان می شود، جلسه تفسیر این عالم دینی پر جمعیت شد؛ علامه طباطبایی زحمات بسیاری برای به ثمر رساندن تفسیر المیزان کشیدند.

رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که علامه طباطبایی برای پاسخ به سؤالات مقدماتی را فراهم می کرد تا شخص سؤال کننده بتواند خودش نتیجه بگیرد، اظهار داشت: یکی از خصایص بیان این عالم دینی این بود که به صورت مستند و مستدل سخن می گفتند و برای تفهیم بیشتر مقدماتی را ارئه می کردند.

وی تقسیر قرآن را کاری سخت توصیف کرد و ادامه داد: تفسیر به این دلیل سخت است که قرآن از علم مطلق الهی نزول کرده و به صورت حروف و کلمات تنظیم شده است، این کتاب عزیز به واسطه امین وحی در قالب حروف بر انسان ها فرود آمده است.

آیت الله یزدی با بیان این که حروف و کلمات قرآن الهی است، ابراز داشت: انسان نباید به خود اجازه بدهد که در تفسیر قرآن به جای حروف و کلمات آن از حروفی و کلمات تفسیری دیگر استفاده کند، متأسفانه برای برخی رسم شده است که کلمات قرآن را با «تفسیر به رای» به معنای دیگر می برند، باید گفت خود خداوند می توانست فلان لغت را بیاورد اما این کار را نکرده است.

وی عنوان کرد: با دقت بیشتر می توان راز انتخاب لغت های خاص از سوی خداوند را فهمید، از همین رو باید دانست که خود کلمات قرآن کلمات دیگر آن را توضیح داده و تفسیر می کند؛ بنابراین نباید بلافاصله به سراغ سنت رفت.

رییس مجلس خبرگان رهبری با بیان این که برخی از مفسران بر ادبیات قرآن تکیه کرده و اعجاز این کتاب الهی را از طریق ادبیات آن اثبات می کنند، خاطرنشان کرد: برخی نیز بیشتر بر مسائل فلسفی و روایی تأکید می کنند، قرآن فقط با فلسفه، روایت و ادبیات معرفی نمی شود.

وی قرآن را دوره ای از احکام الهی عنوان کرد و گفت: قرآن کتاب فقه است، متأسفانه امروزه در دروس حوزه نخست اقوال علما درباره مسأله مورد نظر ذکر شده و سپس قولی که از نظر مدرس قوی تر است در ذهن مستمع تقویت می شود که این کار قدرت استنباط و تحقیق را از طلبه سلب می کند.

رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: بعد از مطرح کردن اقوال، روایاتی خوانده می شود و اگر زمانی باقی ماند و نیاز شد آیه ای از قرآن خوانده می شود و هیچ استدلالی به آن صورت نمی گیرد، این در حالی است که قرآن نخستین ادله اربعه محسوب می شود؛ بسیاری از علمای سابق استفاده و استنباط قرآن را بر دیگر مسائل مقدم می کردند.

وی با بیان این که متأسفانه در حوزه مقدسه علمیه رسم شده که در پایان درس و در صورت نیاز از قرآن استفاده شود، اظهار داشت: این در حالی است که نخست باید آیه قرآن خوانده شود و سپس از سنت که کمک قرآن است باید استفاده کرد، بعد از مراحل باید فتاوای علما بیان شود.

آیت الله یزدی با اشاره به این قرآن کتابی کهنه شدنی نیست، عنوان کرد: قرآن کتابی همیشه زنده است که هر روز مسائل جدیدی دارد؛ بنابراین در مسأله تفسیر نباید فقط به بخشی خاص تکیه و بسنده کرد؛ از مزیت های تفسیر المیزان جامع بودن آن است که شامل تمامی موضوعات از قبیل اجتماعی، فلسفی و ادبی می شود.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه از روزی که علامه طباطبایی تفسیر گفتند، این علم مهم در جریان حوزه های علمیه قرار گرفت اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیدیم ولی در مسیر تکامل هستیم؛ تفسیر قرآن کریم کاری بسیار مهم بوده و سخت است.

رییس مجلس خبرگان رهبری با بیان این که علامه طباطبایی به صورت عملی آموزش داد که در بحث های معرفتی سنگین و پیچیده تا زمانی که اهلش پیدا نشود باید از بیان آن حقایق خود داری کرد، گفت: از ائمه طاهرین(ع) در این زمینه که مسائل خاص را باید برای افراد خاص گفت روایات بسیاری داریم، ممکن است که اساتید به حقایقی دست پیدا کرده باشند که شاگردان از درک آن عاجز هستند، از همین رو مرحوم علامه مسائل معرفتی سنگین را در جلساتی جداگانه به شاگردان خاص خود همانند حضرت آیت الله جوادی آملی و آیت الله امینی بیان می کردند.

وی افزود: اگر اساتید مسائل خاص را برای شاگردانی که ظرفیت دریافت معارف سنگین الهی را ندارند بیان کنند آن ها دچار لغزش و مشکلاتی می شوند، شکر خدا امروزه مفسران بسیار خوبی در حوزه علمیه مشاهده می شود.

رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که همواره قرآن سخنان جدید دارد و می تواند پاسخگوی مسائل روز شود، اظهار داشت: بسیاری از مسائلی که در کتب فقهی نیز وجود ندارد در قرآن کریم موجود و قابل استخراج است.

وی ادامه داد: قرآن بدون سنت قرآن نیست، سنت نیز بدون قرآن سنت به حساب نمی آید؛ سنت و قرآن در کنار یکدیگر توصیه شده از سوی رسول اکرم(ص) است، روایات تفسیری نباید نادیده گرفته شود؛ بنابراین قرآن بدون سنت به ویژه در مسائل معرفتی خاص قابل تفسیر نیست؛ وی در پایان با اشاره به گسترش تفسیر قرآن در حوزه ها تاکید کرد تمامی موفقیت ها و پیشرفت های کشور به برکت انقلاب اسلامی و امام خمینی(ره) است.

لازم به ذکر است حضرت آیت الله یزدی در ابتدای ورود به بیت شریف علامه طباطبایی از کتابخانه این عالم ربانی بازدید کردند و از تلاش بانیان و مسئولان دارالقرآن علامه طباطبایی در احیاء و بازسازی این بیت که زمانی محل زندگی و تدریس ایشان بوده است، تقدیر کردند .