هدررفت سرمایه‌های کشور به ناکام ماندن ایران از تولید انرژی از زباله منجر شد

فریده خدادادی- امروزه با توجه به رشد بی رویه جمعیت شهر‌نشینی پسماند‌های شهری، بیمارستانی و صنعتی زیادی تولید می شود. هر یک از این پسماند‌ها مشکل‌های زیست‌محیطی و بهداشتی زیادی را ایجاد می‌کنند و تهدیدی برای زندگی بشر در کره زمین به حساب می‌آیند که در صورت عدم دفن بهداشتی مشکلات زیادی از نظر بهداشتی به بار می‌آورد که در این راستا تفکیک و بازیافت زباله در مراکز دفن پسماند انجام می شود و به نحوی با بازگشت دوباره زباله ها به چرخه مصرف مواجه هستیم.

به گزارش جهان اقتصاد؛ انتشار گازهای گلخانه‌ای و به ویژه گاز متان که از مراکز دفن پسماندهای شهری متصاعد می‌شود از مهمترین معضلات زیست محیطی است و یکی از راههای کاهش اثرات این گازها، جمع آوری آنها در مراکز دفن پسماند و سوزاندنشان در یک سیستم بازیافت انرژی است.

هم اکنون بیوگاز که مخلوطی از سه ترکیب به نام های متان، دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن است، به عنوان یکی از منابع عمده تامین انرژی در دنیا مطرح است و این گاز را به طور مستقیم در تامین انرژی حرارتی و روشنایی و هم به عنوان یک گزینه مناسب برای استفاده در مولد‌های احتراق داخلی، میکروتوربین‌ها و پیل‌های سوختی برای تولید برق  مورد استفاده قرار می گیرد.

با ساخت و توسعه نیروگاه‌های بیوگاز علاوه بر تامین بخشی از انرژی مورد نیاز، می‌توان گامی موثر در زمینه بحران عظیم ناشی از زباله‌های شهری و کاهش انتشار آلاینده‌های زیست محیطی برداشت که دارای اثر‌های اقتصادی و اجتماعی چشمگیری خواهد بود.

امروزه تولید انرژی از طلای کثیف در کشور‌های توسعه یافته در حال انجام است. ایران نیز از این فرصت بی نصیب نمانده است به طوری که  در استان های کشور مانند اصفهان بنا به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان در اقدامی مبتکرانه بخش پایلوت تولید الکتریسیته از زباله در اصفهان بومی‌سازی شده است و در صورت نتایج مناسب فاز صنعتی این طرح اجرایی می سود.

حتی معاون خدمات شهری مشهد نیز عنوان کرده است که در سال ۸۸ نخستین نیروگاه بیوگاز سوز خاورمیانه در محل دفن زباله های شهر مشهد به بهره‌برداری رسید، این نیروگاه، یکی از مدرن ترین نیروگاه‌های بیوگاز سوز دنیاست که توانسته بخش قابل توجهی از اثرات مخرب زیست محیطی گاز متان تولید شده در محل دفن زباله‌ها را کاهش دهد.

معاون خدمات شهری شهرداری مشهد گفته است که در این روش پس از بررسی و برآورد میزان بیوگاز قابل استحصال از محل دفن، نسبت به احداث چاه های بیوگاز، خطوط جمع آوری و انتقال آنها به محل نیروگاه بیوگاز سوز مشهد در مجتمع صنعتی شماره یک بازیافت اقدام می‌شود.

به گفته ی وی به طور میانگین روزانه ۱۲ هزار کیلو وات ساعت برق، در این نیروگاه تولید می‌شود .

سال 98 نمایندگان مجلس دهم در جلسه علنی و در جریان بررسی لایحه کمک به پسماندهای عادی با مشارکت بخش غیردولتی، ماده یک این لایحه را به تصویب رساندند که براساس آن به منظور تسهیل، تشویق و توجیه سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در ایجاد و بهره برداری از تأسیسات تبدیل پسماند به انرژی از جمله زباله‌سوزی، گازی‌سازی، هاضم بی هوازی و گاز حاصل از محل‌های دفن و ساماندهی پسماندهای عادی در کشور نرخ خرید تضمینی برق حاصل از تأسیسات تبدیل پسماند به انرژی با پیشنهاد وزیران نیرو و کشور و تصویب شورای اقتصاد تعیین می‌شود.

به موجب مصوبه مجلس در ماده ۲ این لایحه، دولت مجاز است در هر سال در بودجه سنواتی به ازای هر کیلووات ساعت برق مصرفی مازاد بر الگوی مصرف در قبوض مشترکان پرمصرف برق به استثنای مشترکان خانگی روستایی و چاههای کشاورزی، تعرفه پسماند تعیین کند تا صرفا برای خرید برق تولیدی از تاسیسات تبدیل پسماند به انرژی هزینه ش.د.

اخیرا نیز محمد ساتکین ، معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر در خصوص آخرین وضعیت تولید نیروگاه های زیست توده به ایسنا گفته است که برای تشویق نیروگاه های زیست توده نسبت به سایر تجدیدپذیرها دوبرابر تعرفه درنظر گرفته ایم و امیدواریم بتوانیم مشکل زباله های شمال کشور را حل کنیم.

وی با بیان اینکه مجموعه ها با شهرداری ها برای زمین و زباله قرارداد منعقد می کنند وبرق تولیدی آن ها نیز توسط وزارت نیرو خریداری می شود، اظهار کرده است که برای توسعه نیروگاه های زیست توده اقدامات متعددی صورت گرفته است.

معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر با تاکید بر اینکه برای بهره مندی بیشتر از طلای کثیف در کشور برنامه هایی را درنظر داریم، گفته است مبنی بر این که  در این راستا با شهرداری نیز مذاکراتی صورت گرفته است.

ذکر این نکته ضروری است که تولید برق از پسماند حدود دو برابر گران‌تر از بقیه انواع نیروگاه‌ها و تجدید پذیر‌های بادی و خورشیدی است و با توجه به مشکلات اقتصادی کشور مسئولین باید با ارایه راهکارهای مناسب و منابع لازم پیش بینی شده برای ایجاد نیروگاه های بیوگاز یا زیست توده برای تولید برق  پسماند اقدام کنند چرا که این امر به حفظ محیط زیست نیز کمک می کند.

در این زمینه خبرنگار جهان اقتصاد با اسماعیل کهرم ، فعال محیط زیست به گفت و گو پرداخته است که در ادامه می خوانید.

این فعال حوزه محیط زیست گفت: کشورهای حوزه اسکاندیناوی همانند سوئد، نروژ، فنلاند جزو پیشرفته ترین کشورها به ویژه در تولید برق از پسماند هستند زیرا سرمایه های کشور خود را به انگل ها نمی دهند و به دنبال تروریسم و ایدیولوژی و این گونه مسایل نیستند بلکه معتقد هستند که باید مردم کشورشان در آسایش، رفاه و سلامت زندگی کنند این در حالی است که در کشور ایران نیز منابع مالی کافی وجود دارد اما در اختیار دیگران قرار می گیرد.

کهرم عنوان کرد: در شهر زوریخ کشورسوییس کوره ای وجود دارد که به شکل یک کوزه ساخته شده است و به نظر می رسد ارتفاع آن به 68 متر می رسد. تمامی زباله های تولید شده درشهر زوریخ در داخل  این کوره سوزانده می شود و فیلترها طوری عمل می کنند که از قسمت بالای این کوره بخار آب خارج می شود.

وی افزود: نزدیک به 400 خانه در اطراف این کوره از گرمایش حاصل از سوختن این زباله ها گرم می شوند و از سوی دیگر در حد مگا کیلو وات برق توسط توربین هایی که در داخل آن به حرکت در می آید، تولید می شود.

این فعال حوزه محیط زیست اظهار کرد: سوییس این امکانات را از کشور آلمان خریداری می کند . با توجه به شرایط اقتصادی کشور دیگر پول و منابع مالی بازم برای انجام اقداماتی همانند تولید برق از پسماند باقی نمی ماند این در حالی است که پول و سرمایه ایران چمدان چمدان به دیگران داده می شود و می توان گفت، سرمایه های کشور در دست بیگانگان افتاده است.

کهرم عنوان کرد: به قول یکی از علما که می گفت اگر به جای پرتاپ موشک که پس از افتادن در دریای خلیج فارس هزاران موجود را از بین می برد و آب را آلوده می سازد، در ازای هزینه برای دو مورد از این موشک ها می توان در استان های سبز کشوراز جمله گیلان، مازندران و گلستان اقداماتی انجام داد؛ به نحوی که می توان کارخانه های سوخت زباله احداث و از انرژی و برق آن استفاده کرد بنابراین مقایسه کشور سوییس با ایران در مساله تولید برق از پسماند قیاس نادرستی است زیرا هوای کشورسوییس آنقدر پاک است که یک قارچ مخصوص که ناشی از هوای پاک است بر روی برگ های آن به صورت کپک می نشیند و این هوای پاک حاصل از سوزاندن زباله به طور صحیح است.

وی گفت: متاسفانه در کشور با تخریب جنگل ها، تولید زباله و سوزاندن مازوت مواجه هستیم.