حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در یازدهمین همایش اساتید تفسیر حوزه علمیه قم که روز چهارشنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۴ بعد از نماز مغرب و عشاء در دار القرآن علامه طباطبایی(ره) برگزار شد، در سخنانی به اهمیت علم تفسیر و جایگاه علامه طباطبایی به عنوان مفسر بزرگ جهان تشیع اشاره کردند

معظم له در ابتدای سخنان خود به تقسیم مردم از منظر قرآن پرداختند و بیان داشتند: قرآن کریم مردم را به دو گروه تقسیم می کند و می فرماید برخی با دنیا زندگی می کنند و برخی دیگر بر روی زمین و زیر آسمان زندگی کرده و از آب و هوا و درختان استفاده می کنند.

معظم له به معرفی دنیا از منظر قرآن اشاره داشتند و اظهار داشتند: خداوند در قرآن می فرماید حیات دنیا لهو و لعب و تفاخر و تکاثر است که همه این موارد برابر با پوچی است، اگر انسان نباشد دنیایی وجود ندارد اما با نبود انسان ، زمین و آسمان خواهد بود.

آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان این که کسانی که در دنیا زندگی می کنند گرفتار تکاثر هستند، اظهار داشتند: این افراد اگر از هستی شناسی سخن بگویند سر از پوچ گرایی در می آورند، همچنین اگر دم از معرفت شناسی بزنند، از وهمی و خیالی بودن عالم سخن می گویند. اما کسانی که در زمین و زیر آسمان زندگی می کنند و نه با دنیا؛ اگر از هستی شناسی سخن بگویند، فیلسوف متأله شده و از وهم و خیال گذشته و از مرحله علم عادی می گذرند.

ایشان با بیان این که قرآن به هر عالمی بها نمی دهد، ابراز داشتند: قرآن مطالب میانی را با علما در میان می گذارد اما مطالب اوحدی فهم و عالی را با «لقوم یعلمون و لقوم یعقلون» مطرح می کند؛ چنانچه بخش های عملی و سیاسی و اجتماعی را با عادل در میان نمی گذارد بلکه با افراد «قائم بالقسط» در میان می گذارد.

استاد حوزه علمیه قم در ادامه بیان داشتند: برخی عالم هستند و فقط یک سری اصطلاحات را فراگرفته اند اما برخی قائم به علم هستند، جنس قوم عالم و عاقل از جنس قوم عرب و عجم نیست، کسی جزء قوم عالم و عاقل است که از علوم حوزه و دانشگاه فراتر بیاید و قائم به علم و عقل باشد.

صاحب تفسیر شریف تسنیم ادامه دادند:

اهل دنیا با امور اعتباری سروکار دارند؛ از همین رو نمی توانند نظر به حقیقت تکوین داشته باشند و به معرفت شناسی و مسائل علمی بپردازند، چنانکه پیامبر گرامی اسلام می فرماید انسانی که در خواب می بیند صاحب پول و مقام و منصب شده است، وقتی بیدار شد می بیند که دستش خالی است؛ این خواب دقیقا مَثَل این انسانهاست؛ زیرا آنها وقتی از خواب دنیا بیدار شدند و در زمان احتضار، می بینند که دستشان خالی است.

معظم له با بیان این که چیزی ملک انسان می شود که همیشه همراه او باشد، ابراز داشتند: چیزی که انسان را تا گور رها می کند ملک انسان نیست؛ کسی که در دنیا زندگی می کند خواب است، خواب نمی تواند مفسر، معرفت شناس و آشنای با تکوین تربیت کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به حدیثی از امام حسین علیه السلام که فرمودند: «من در دنیا زندگی نمی کردم بلکه به آیات الهی که زمین است توجه داشتم» بیان داشتند: علامه طباطبایی همواره بیدار بود، وی در دنیا زندگی نمی کرد بلکه به زمین توجه داشت! مردان الهی نه تنها به سمت اعتبار و بازی نمی روند بلکه اعتبار، بازی و بازیگران دست شان به آنها نمی رسد؛ بنابراین بازی آنان را سرگرم نمی کند.

ایشان با تاکید بر اینکه دست یابی حیات طیبه، در گرو ایمان و عمل صالح است، بیان داشتند: ممکن است کسانی به دنبال لغو هم نرود ولی بگوید بچه های من، دوستان من و حزب من مرا مجبور کردند که فلان گفته را بگویم، چنین شخصی مصداق آیه سوره نور نیست چرا که ایمان و عمل صالح است که انسان را به حیات طیبه می رساند.

معظم له ادامه دادند: حیات طیب این است که انسان تمام نیازهای روز را فهرست کند، به پیشگاه قرآن کریم ببرد، از قرآن کریم جواب بگیرد و جواب این نیاز را با گفتار یا نوشتار به جامعه منتقل کند تا مظهر هو الحی الذی لا یموت شود.

مفسر برجسته قرآن کریم با بیان این که علامه طباطبایی از حیات طیبه برخوردار بود، اظهار داشتند: اسوه برای ما کسی است که طیب تر و پاکتر از همه است؛ علامه طباطبایی از یک حیات طبیه ای برخوردار بود که سعی کرد در دنیا زندگی نکند به همین خاطر به دنبال عناوین اعتباری نبود؛ حوزه نیز نباید به این بسنده کند ، بلکه باید این روند را گسترش دهد.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که ارتباط با قرآن خستگی ندارد، اظهار داشتند: قرآن مثل نور خورشید است که هیچ کسی از آن زده و خسته نمی شود و اگر معرفت داشته باشد می فهمد که هستی اش به این نور وحرارت بستگی دارد، اگر کسی در دل خود ذره ای آمادگی داشته باشد نور قرآن کریم او را به عقیق یمن تبدیل می کند، خاصیت نور این است که سبب رشد می شود.

معظم له ادامه دادند: قرآن این هنر را دارد که انسان ها را بپروراند البته به شرطی که انسان در تکاثر زندگی نکند و در اختیار کوثر باشد، کسی که اهل تکاثر است به یقین نمی تواند کوثر را درک کند؛ کسی که کوثری سخن می گوید باید کوثری فکر کند اگر کسی کوثری سخن بگوید اما تکاثری فکر کند به قرآن نمی رسد.

معظم له بیان داشتند: هر وقت از این من و ما و از این القاب نجات پیدا کردیم و نه بیراهه رفتیم و نه راه کسی را بستیم خداوند با قرآنش با ما حرف می زند. راه اهل قرآن شدن همیشه باز است؛ کلام الهی انسان را زنده می کند و بالا می برد؛ قرآن را خداوند آنگونه که باران را نازل کرده است نازل نکرد ؛خداوند قرآن رابه زمین نیانداخت؛ بلکه به زمین آویخت؛ این حبل هم مانع از افتادن انسان می شود و هم باعث صعود انسان می شود.

معظم له بیان کردند: اساتید قرآن مزیت های بسیاری دارند؛ قائمان به عقل و علم و عدل می توانند شفیع شوند؛ آنها هم شفیع هستند و هم مقبول الشفاعه هستند.

ایشان ضمن توصیه به اساتید تفسیر مبنی بر برگزاری هر چه بیشتر جلسات تفسیر عنوان داشتند: کلام خداوند متعال ، انسان را زنده نگه داشته و او را تغذیه می کند و بالا می برد، از همین رو اساتید تفسیر به جای هفته ای یکبار تفسیر گفتن باید چند روز را به این کار تخصیص دهند؛ انسان باید با اعتصام به حبل الهی خود را به درجات عالیه برساند.

معظم له اظهار داشتند: خاصیت علم ، افزایش ظرفیت ظرف است؛معنویات، علوم و معارف الهی نه تنها ظرفیت انسان را پر نمی کند بلکه ظرفیت انسان را افزیش می دهد، آن عطیه الهی که می آید، استعداد انسان را افزایش می دهد و هرچه استعداد بیشتر شد برخورداری های انسان نیز بیشتر می شود.

وی درپایان سخنانش اظهار داشتند: انسان باید بداند که در دنیا زندگی می کند یا در زمین! مادامی که انسان در دنیا باشد فقط یارانه می گیرد، اما اگر در زمین باشد با آیات الهی زندگی خواهد کرد.