کدخبر: 53058
20:52
1395/11/11
علیرضا امامی فرد-گروه فرهنگی
نمایش های جشنواره تئاتر فجر پس از یازده روز اجرا به روی صحنه های مختلف سالن های تئاتر، سرانجام به پایان رسید.
این جشنواره که با حاشیه رونمایی از پوستر مانند سال گذشته همراه بود، در طول اجراها هم کم حاشیه نبود.
شاید یکی از بحث برانگیز ترین قسمت های امسال بخش داوران جشنواره بود. گرچه حاشیه تاخیر داوران به امری طبیعی شده ولی امسال باعث شد تا باعث عصبانیت بسیاری از اهالی رسانه و مردم شود.
یکی دیگر از حواشی این جشنواره، پایین بودم کیفیت برخی از نمایش ها بود که گویی برخی از آنها برای بار اول به روی صحنه آمده بودند.
گرچه بهتر است از نام بردن اسامی نمایش های بی کیفیت در این گزارش خودداری شود.
به نظر می رسد امسال نیز بحث اقتصادی این جشنواره نادیده گرفته شد زیرا که بازخورد مثبتی از سوی هنرمندان شاهد نبودیم.
امروز نیز اختتامیه جشنواره تئاتر فجر، ساعت ۱۸:۳۰ در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
اما از جوانب منفی آن بگذریم می توان اتفاق های مثبت آن را هم بازگو کنیم.
تنوع در نمایش ها و ایده های نو در نسل جوان و بخش بین الملل اتفاقی بسیار خوب بود که امسال بیشتر شاهد آن بودیم.
زیرا نمایش هایی با ایده های خلاق مخصوصا از کشورهای دیگر می تواند زمینه ساز خوبی برای پرورش فکر خلاق برای جوانان تئاتری شود.
دیده شدن نمایش های ایرانی در حضور داوران و هنرمندانی از کشورهای دیگر می تواند جنبه های مثبت فراوانی هم از نظر فرهنگی و هنری و هم از لحاظ اقتصادی برای هنرمندان و تئاتر کشورمان داشته باشد.
داوران بینالمللی جشنواره تئاتر فجر آثار جشنواره پس از ارزیابی این رویداد مهم کشور گفتند تماشاگران ایرانی بسیار باهوش هستند و خیلی خوب با نمایشها ارتباط برقرار میکنند.
در این دوره از جشنواره تئاتر فجر، هنرمندانی از یونان، هلند و کره جنوبی در ترکیب هیات داوران بخش مسابقه بینالملل حضور داشتند و در گفتگوهایی کوتاه با روابط عمومی سی و پنجمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر دیدگاههای خود را بیان کردند.
*تئاتر فجر با فستیوال آتن در برخی موارد برابری میکند
تئودوراسپیریتو داور یونانی جشنواره در گفتگو با روابط عمومی سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر با اشاره به سطح برگزاری این فستیوال هنری، اظهار کرد: وقتی یونان بودم، اطلاعات زیادی درباره تئاتر ایران نداشتم. در روزهای جشنواره آثار متعددی دیدم که بعضی از آنها، خوب و برخی دیگر ضعیف بود.
داور اهل یونان درباره نظر مخاطبان نسبت به این آثار گفت: بدیهی است که در یک فستیوال بزرگ، تمام آثار نتوانند نظر مخاطبان را برآورده کنند.
اسپیریتو، ایرانیان را مردمانی مهربان معرفی کرد و ادامه داد: اگر بخواهم درباره فستیوال حرف بزنم، چند مورد را باید بررسی کنم؛ اول از همه جنبه میزبانی مردم ایران برای من جالب توجه است. نه فقط درباره خودم، آنچه در روزهای فستیوال نسبت به همه دیدم، نشان میدهد ایرانیان مردمان مهربانی هستند.
این مدرس دانشگاه، افزود: موضوع کتابهای جشنواره هم برای من مورد توجه است. در جشنواره کتاب و بروشورهای زیادی را دیدم که برای اطلاع عموم آماده شده است.
مدیر تئاتر ملی یونان، درباره بخش «اودیسه خوانی» جمعی که گروه یونانی در تئاترفجر اجرا کردند، گفت: ابتدا ۴ سال پیش این پروژه را در شهر لندن شروع کردیم و افراد زیادی از کشورهای مختلف در این منظومه خوانی شرکت کردند.
وی افزود: «اودیسه خوانی» کار مشکلی است، زمان زیادی را صرف میکند و معمولا ۱۱ تا ۱۲ ساعت برای خواندن آن زمان لازم است. اما اودیسه خوانی در ایران۱۰ ساعت طول کشید، در این شیوه اجرا من یک قسمت از منظومه را به یونانی و قسمت دیگری را به انگلیسی خواندم.
داور جشنواره ادامه داد: ابتدا من برای اودیسه خوانی به ایران دعوت شدم و بعد از آن مسوولان جشنواره من را بهعنوان داور جشنواره هم انتخاب کردند.
اسپیریتو درباره دلیل انتخاب اودیسه خوانی در کشور ایران، توضیح داد: کشور یونان و ایران در این منظومههای حماسی اشتراکات فرهنگی زیادی دارند. من عاشق تجربه اودیسه خوانی جمعی هستم.
وی افزود: «ایلیاد» و «اودیسه»ای که در اینجا خوانده شد، اولین متن نوشته شده در اروپا است، قبل از آن همه شعرها شفاهی بود و این اولین نوشتهای است که لوح آن وجود دارد.
این مدرس تئاتر در کشور یونان، فستیوال آتن را با جشنواره تئاتر ایران مقایسه کرد و گفت: در تئاتر فجر هنرمندان زیاد و متعددی حضور دارند که برای من جالب است. این جشنواره در مقایسه با فستیوال آتن از بعضی جهات با هم برابری میکنند.
*شماری از آثار ایرانی را برای جشنواره خیابانی سئول انتخاب کردم
گونگ سئوک داوری که از کره جنوبی در این دوره از جشنواره حضور دارد، نیز با اشاره به شیوه آشناییاش با جشنواره تئاتر فجر اظهار کرد: روش آشنایی من با این فستیوال به این شکل بود که من در کشور خودم با دبیر جشنواره آشنا شدم.
وی ادامه داد: برای من خیلی هیجان انگیز است که در این کشور حضور دارم، چون آثار از کیفیت و تنوع قابل قبولی برخوردار است.
سئوک جشنواره تئاتر فجر را در سطح جهانی موثر معرفی کرد و گفت: این جشنواره در میان کشورهای آسیایی از جایگاه خوبی برخوردار است و حرفی برای گفتن دارد.
داور کره جنوبی در پاسخ به این پرسش که آیا در این جشنواره با استعدادهای خاصی رو به رو شده است؟ پاسخ داد: بله؛ من کارگردانهای جوان زیادی در ایران دیدم و دیدن آثار آنها برایم خیلی هیجان انگیز بود چراکه کارگردان و نویسنده هر دو جوان بودند.
این مدرس تئاتر با تاکید بر هوشیاری تماشاگران ایرانی، گفت: ایران، مخاطبان با انرژی و هوشمندی برای تئاتر دارد که به راحتی با تئاترها ارتباط برقرار میکنند. بخش تماشاگران برای من هیجان انگیزترین قسمت تئاتر فجر بود.
مدیر جشنواره هنرهای خیابانی سئول، تاکید کرد: از بعضی آثار ایرانی خوشم آمد و آنها را برای حضور در جشنواره سئول انتخاب کردم.
وی ادامه داد: در میان آثار عروسکی هم چند اثر را دیدم که اطلاعات آنها را با همکارانم در سئول در میان گذاشتم که در جشنواره خود این آثار را دعوت کنند.
سئوک با بیان اینکه مضامین آثار جشنواره جذاب بود، گفت: بعضی موضوعات مثل زنان و مذهب مهم است که چگونه با هنر هماهنگ میشوند. ما میتوانیم از این شیوه ترکیب در کشور خودمان استفاده کنیم.
*ادغام تئاتر سنتی و تئاتر مدرن ایران میتواند در دنیا موثر واقع شود
همچنین ناتاشا ون وستند داور هلنی با بیان اینکه سالهای زیادی است تئاتر ایران را دنبال میکند، اظهارکرد: اولین بار در سال ۲۰۱۴ در جشنواره تئاتر ایران شرکت کردم. موضوعی که در این جشنواره مرا غافلگیر میکند، درباره تئاتر سنتی ایران است.
وی ادامه داد: سینمای ایران در سطح دنیا معروف است اما تئاتر سنتی این کشور هم حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
این کارگردان و فعال تئاتر در کشور هلند، درباره تماشاگران ایرانی، گفت: در مقایسه با کشورهای اروپایی و تماشاگران حرفهای تئاتر دنیا، تماشاگران ایرانی در رتبه بالایی قرار دارند و خیلی راحت ارتباط برقرار میکنند.
ون وستند افزود: تماشاگران مشتاق هستند که با صحنه و تئاتر ارتباط برقرار کنند، مشارکت داشته باشند و با مفاهیم حاضر در تئاتر درگیر میشوند.
این فعال حوزه تئاتر در پاسخ به این پرسش که ظرفیت تئاترهای سنتی را در اجراهای عموم جهان چگونه میبیند؟ گفت: تئاتر سنتی ایران قابلیتهای زیادی دارد و ما حتی در فستیوال خودمان هم از کارهای مختلف ایرانی دعوت کردیم.
وی ادامه داد: میتوان تئاتر سنتی ایران را با تئاتر مدرن تلفیق کرد و ارائه داد. این سبک هنری راهی برای برقراری ارتباط با آدمها و ملل مختلف است.
این کارگردان تاکید کرد: باید از فستیوال تشکر کرد که این زمینه را فراهم کرده که آثار متعددی در جشنواره آمده است. تنوع زیادی آثار جشنواره دیده میشود، از کارهای فولکلور گرفته تا کارهای سنتی و مدرن.
وی افزود: این جشنواره با بخشهای مختلفی که در خود گنجانده، سعی کرده است همه سلایق را راضی کند، بخشهایی مثل فجر پلاس، تئاتر خیابانی و تئاتر صحنهای که هر کدام آثار متنوعی را در تهران و شهرهای متعددی از ایران اجرا میکنند.
حمیدرضا آذرنگ نیز که یکی از بازیگران باسابقه در تئاتر می باشد که این روزها حضور فعالی در فیلم های روی پرده سینما دراد، در رابطه با جشنواره تئاتر فجر می گوید:
*نمایشهای اجرا شده، آزمون و خطای جشنواره را به حداقل میرساند
آذرنگ معتقد است: «از آنجاکه جشنواره تئاتر فجر، ویترینی برای ارائه آثار به حساب میآید، بهترین رخدادش هم وجود نمایشهایی است که در طول سال اجرای عمومی خود را انجام دادهاند و آزمون و خطاهایشان را به حداقل رسانیدهاند.
کارگردان نمایشهای «هتلیها» و « دو لیتر در دو لیتر صلح» درباره جایگاه جشنواره تئاتر فجر در تئاتر گفت: جایگاه جشنواره تئاتر فجر وام گیرنده از خود تئاتر کشورمان است که باید اول از همه ببینیم تئاتر کشورمان در چه جایگاهی قرار دارد.
وی ادامه داد: به طور حتم بلندای نگاه مسئولان تصمیمگیرنده در خارج از مدیریت تئاتری، هرگز به بلندای قامت تئاتر نبوده است چراکه هرگز تعریف مالی و اعتباری درستی برای این هنر انجام نشده و تئاتر همیشه مهجور مانده است.
آذرنگ با اشاره به تغییرات هرساله در دبیران جشنواره تئاتر فجر افزود: با تغییر هرساله دبیر جشنواره تئاتر فجر، همیشه این جشنواره با نگاه جدیدی پیش رفته اما اگر از همان ابتدا مصوبه ثابتی در این راستا وجود داشت، هیچگاه چنین اتفاقی روی نمیداد.
بازیگر نمایشهای «خنکای ختم خاطره» و «مرگ فروشنده» با اشاره به مشکلات اقتصادی تئاتر مطرح کرد: متاسفانه تئاتر کشورمان در این سالها به سمت گیشهای شدن پیش رفته است و گروههای نمایشی فقط سعی بر این دارند تا هر طور شده به فروشی بیشتری دست یابند که این وضعیت به هیچ وجه از رسالتهای تئاتر به حساب نمیآید.»
حال باید منتظر ماند و دید که چه کسانی و چه نمایش هایی امروز جوایز جشنواره تئاتر فجر را از آن خود می کنند و آیا با اتمام این جشنواره، مشکلات و کم و کاستی های جشنواره تئاتر فجر که برخی از آنها طبیعی شده و دیگر مشکل نیست، برای سال دیگر تکرار نخواهد شد و یا همه مشکلات تا سال آینده به فراموشی سپرده خواهند شد؟