جمعه 10 فروردین، 1403

کدخبر: 100176 21:36 1398/04/31
یارانه بنزین ابزاری درجهت توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی

یارانه بنزین ابزاری درجهت توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
یارانه بنزین ابزاری درجهت توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی

یارانه بنزین ابزاری درجهت توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

براساس گزارشی از آژانس بین المللی انرژی در سال ۲۰۱۷ میزان یارانه انرژی پرداختی دولت ایران ۴۵ میلیارد دلار بوده است که تقریبا ۱۰ درصد کل تولید ناخالص داخلی (‏GDP‏ ) می باشد.‏ در ایران روزانه بین ۸۶ تا ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می شود که با توجه به جدول زیر سالانه ۱۱۳ هزار میلیارد تومان به مصرف بنزین یارانه تعلق می گیرد.‏ اگر محاسبات فوق را در خصوص مصرف روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر گازوئیل برای حمل و نقل و نیروگاهها تکرار کنیم رقمی بالغ بر ۱۴۸ هزار میلیارد تومان یارانه پرداختی به گازوئیل بدست می آید.‏ همانطور که می دانیم ایرانیان روزانه ۶۰۰ میلیون لیتر گاز مصرف می کنند که با توجه به قیمت جهانی حداقل ۱۵ سنتی آن، یارانه پرداختی به مصرف گاز ۲۹۰ هزار میلیارد تومان می باشد.‏ بنابراین یارانه پرداختی دولت به مصرف بنزین، گازوئیل و گاز حداقل ۵۰۰ هزار میلیارد تومان می باشد. (میزان کل بودجه عمرانی دولت در طول سال ۶۰ هزار میلیارد تومان می باشد.) بعبارت بهتر دولت به هر ایرانی ماهانه ۵۱۸ هزار تومان یارانه پنهان یا غیرمستقیم انرژی بصورت کاملا ناعادلانه پرداخت می کند.‏ براساس تحقیقات انجام شده بهره مندی ثروتمندان (دهک دهم) از یارانه انرژی ۲۳ برابر قشر کم درآمد بوده و یارانه پنهان مستقیم دهک دهم، هفت برابر دهک اول می باشد. (یارانه غیرنقدی یا پنهان شامل یارانه های انرژی، کالاهای اساسی و دارو می باشد)‏ بعبارت دیگر افرادی که برخوردارتر هستند و مصرف بیشتری دارند، بیشتر از یارانه بهره برده و دهک های پایین و نیازمندان بدلیل مصرف کمتر، یارانه کمتری دریافت می کنند.‏ در روزهای اخیر موضوع سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت بیش از سهمیه به ۲۵۰۰ موجب مباحث و مسایل متفاوتی در بین دولتمردان، سیاسیون و مردم شده است.‏ اینکه مصرف روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر در روز چه ضربات جبران ناپذیری را به اقتصاد و محیط زیست وارد می کند بر کسی پوشیده نیست؛ اما اختلاف نظر درخصوص نوع مواجه و راهکار برون رفت از مسئله می باشد.‏ هنگامی که یارانه بنزین را به ۲۰ میلیون خودرو موجود در ایران بدهیم در واقع یارانه بیشتری را به دهک های بالای درآمدی داده، با این راهکار، داشتن اتومبیل را معیار برخورداری از یارانه بیشتر و مصرف بیشتر قرار می دهیم. بعبارت بهتر، سیاست گذار با پرداخت یارانه به دارندگان خودرو با دست نامرئی به شهروندان ایرانی مصرف بیشتر خودرو و بنزین را مخابره می کند که تنها نتیجه آن، فقط حل مشکل مقطعی دولت است نه استفاده دولت از یارانه بعنوان یک ابزار سیاست اقتصادی اجتماعی بنظر نگارنده یک راه حل دیگر وجود دارد که نتایج اجتماعی و اقتصادی بسیار بیشتری را بدنبال دارد؛ هر ایرانی یک لیتر بنزین در روز.‏ درخصوص نحوه اجرای آن می توان به بحث و تبادل نظر پرداخت اما درخصوص نتایج آن می توان گفت هنگامیکه به هر ایرانی روزانه یک لیتر بنزین یارانه بدهیم، ‏ ‏۱- وظیفه دولت جمهوری اسلامی ایران اجرای عدالت است و این راه حل با ماهیت جمهوری اسلامی ایران سازگاری بیشتری دارد.‏ ‏۲- ضریب جینی بهتر و شکاف طبقاتی کمتر می شود.‏ ‏۳- تبعات اجتماعی امنیتی اجرای آن به مراتب کمتر از سهمیه بندی به خودرو است.‏ ‏۴- باعث ایجاد تقاضا در کالاهای اساسی ساخت ایران می شود (بدلیل اینکه افراد دهک های پایین جامعه بیشترین درآمد خویش را صرف کالاهای اساسی اعم از خوراک و پوشاک و سایر کالاهای ضروری می کنند نه بنزین و کالاهای لوکس)‏ ‏۵- خودروسازها به سمت افزایش کیفیت و ساخت خودروهای با مصرف کمتر تمایل پیدا می کنند و خودروهای کم مصرف تقاضای بیشتری خواهد داشت. ‏ ‏۶- خودروهای فرسوده صرفه اقتصادی نخواهند داشت و خود به خود از گردونه خارج می شوند درصورتیکه با ارائه یارانه به اتومبیل، نگه داشتن و تقاضای خودروهای فرسوده برای بهره مندی از سهمیه بنزین به شدت افزایش می یابد.‏ ‏۷- استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی توجیه بیشتری خواهد داشت و ترافیک و آلودگی هوا کمتر خواهد شد. تبعات محیط زیستی به مراتب کمتری دارد.‏ ‏۸- میزان تصادفات جاده ای کمتر می شود. (سالانه بیش از ۱۵ هزار نفر در تصادفات جاده ای جان خود را از دست می دهند)‏ اکبر گداری - کارشناس اقتصادی‏


  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |