علی شفائی نقش و اثر انقلاب‌‌های صنعتی در توسعه جوامع بشری امری غیرقابل انکار است، تحولاتی که موجب رشد و بلوغ کشورها و توسعه چند بعدی آنها شده‌است . در شرایطی که تاریخ سه انقلاب صنعتی را به ثبت رسانده‌است، بسیاری صاحب‌نظران بر این باور هستند که جهان در آستانه وقوع چهارمین انقلاب صنعتی قراردارد. با توجه به اهمیت این موضوع در گفتگویی اختصاصی نظر رضا سیف‌الهی، مدیر عامل مرکز آموزش بازرگانی در خصوص انقلاب صنعتی چهارم را جویا شدیم. - در مقدمه راجع به انقلاب‌های صنعتی توضیح مختصری بدهید؟ اولین انقلاب صنعتی از قدرت آب و بخار برای مکانیزه کردن تولیدات صنعتی استفاده می کرد. تحولی که شاخص انقلاب صنعتی نخست بود اختراع ماشین بخار در سال ۱۷۸۱ بود که با نام جیمز وات گره خورده است. بهره گیری از قدرت برق در تولیدات صنعتی در سطح بسیار گسترده را به دومین انقلاب صنعتی تعبیر کرده اند و انقلاب سوم نیز از فناوری اطلاعات و الکترونیک برای مکانیزه کردن تولیدات در مقیاس کلان استفاده می کرد. حالا به نظر می رسد که در آستانه انقلاب صنعتی چهار بر پایه انقلاب سوم هستیم؛ انقلابی دیجیتال که از اواسط قرن گذشته شروع شده و با رشد گسترده به کارگیری اینترنت در همه حوزه ها گره خورده است. مشخصه اصلی آن، تلفیق فناوری هایی در حد فاصل میان حوزه های فیزیک، دیجیتال و زیست شناسی است. - چرا به نظر می رسد که یک انقلاب صنعتی جدید درحال شکل گیری است؟ سه دلیل عمده وجود دارد که ثابت می کند تغییراتی که در دنیای امروز شاهد آن هستیم، صرفا ادامه انقلاب صنعتی سوم نیست و خود، آغاز یک انقلاب چهارم به حساب می‌آید؛ سرعت، مقیاس گستردگی و اثرگذاری. سرعت پیشرفت‌های علمی در دنیای امروز بی‌سابقه است. علاوه براین، چنین پیشرفتی تمام صنایع در هر کشوری را نیز متحول کرده است. همچنین، وسعت و عمق این تغییرات از دگرگونی کامل نظام های حاکمیتی، مدیریتی و تولید حکایت دارد. _ چرا توجه به شکل گیری انقلاب صنعتی چهارم اهمیت دارد؟ انقلاب صنعتی چهارم نیز همچون انقلاب های پیشین، از فرصت‌های بالقوه‌ای برای افزایش سطح درآمد جهانی و ارتقاء کیفیت زندگی مردم سراسر جهان برخوردار است. همین امروز، مردم جهان و مصرف کنندگان از مزایای بوجود آمده از طریق قابلیتهای جدید تلفن های همراه و اینترنت، استفاده زیادی کرده اند این مزیت ها در آینده نه چندان دور زندگی بشر را دگرگون خواهد کرد. استفاده بهینه از انرژی، حفاظت و حراست از محیط زیست، بهینه کردن مصرف منابع و حداقل کردن ضایعات در همه حوزه های تولید و زندگی، بخشی از انتظاری است که از انقلاب چهارم صنعتی می رود. بدیهی است که شناخت انقلاب صنعتی جدید، می تواند مدیران و محققین را در بهره گیری از فرصتهای بوجود آمده تجهیز کند. بدیهی است که آماده نبودن برای تحولات پیش رو، ما را با تهدید عدم بهره گیری از فرصتهای بوجود آمده روبرو خواهد کرد. حتی پیش بینی می‌شود که در تحولات سال‌های آتی، کشورهایی که بستر لازم برای بهره گیری از تحولات جدید را فراهم نکرده باشند، فاصله بیشتری از سردمداران موج انقلاب صنعتی خواهند گرفت و به عبارت دیگر، در کسب درآمد و افزایش رفاه و کیفیت زندگی، عقب خواهند افتاد. - آیا ایران برای همراهی با انقلاب چهارم صنعتی آمادگی دارد و طرح این مسئله با درنظر گرفتن شرایط فعلی زود نیست؟ ایران با درنظر گرفتن اندازه اقتصاد، تعداد دانشگاه‌ها و فرهیختگان، عطش برای آموختن و تجربه‌کردن تحولات جهانی و فقط با بررسی اجمالی حجم استفاده‌کنندگان اینترنت، در تحولات پیش رو می‌تواند کاملا و فعالانه حضور داشته باشد. برای بهره‌گیری از فرصتی که پیش آمده، ما همگی مسئولیم تا با ارتقاء دانش مخاطب ایرانی، بسترهای لازم را فراهم کنیم تا در رشد کیفیت زندگی و افزایش توان صنایع کشور، وظیف خود را به نحو مطلوب انجام دهیم. به جای رویکرد واکنشی، باید کنشگرانه برای بهره برداری با انقلاب صنعتی چهارم رودررو شویم. برخی از دوستان معتقدند که خیلی زود است تا این مبحث در ایران طرح شود. باید در نظر داشت که در مدیریت تغییر، پیشروان هر تغییر بیشترین بهره‌برداری را می‌کنند که بهترین مصداق آن، بهره برداران سه انقلاب صنعتی قبلی بوده است. - برای آشنائی با انقلاب صنعتی چهارم در کشور ما، چه اتفاقاتی افتاده است؟ مدتی است که بصورت جسته و گریخته مقالاتی در باره سیر تحولات منتشر شده است. موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و مرکز آموزش بازرگانی، با همکاری انجمن شبکه راهبران پروژه‌های اروپایی (EPL) در مرداد ماه سال جاری اولین همایش "چهارمین انقلاب صنعتی" را در سالن کنفرانس محل دائمی برگزاری نمایشگاه ها، با حضور ده سخنران تراز اول اروپائی برگزار کرد. دومین همایش در نهم و دهم اسفندماه جاری در تهران و با حضور پانزده سخنران از کشورهای مختلف از جمله آلمان، ایتالیا، هلند، پرتغال و یونان با هدف آشنایی مدیران و شرکت‌های ایرانی با سیر تحولاتی که در آینده نزدیک اتفاق خواهد افتاد برگزار خواهد شد. برای بهره گیری بهینه از فرصتی که پیش آمده است، این همایش ها بصورت دو بار در سال در مرداد و اسفند هر سال برگزار خواهد شد.