رویا ایلکا بخش اول نشست نابرابری ها و بحران های منطقه ای و چالش های پیش روی ایران در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد. به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد در این نشست فرشادمومنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در ساحت اندیشه یک رقابت جدی و طولانی بین متفکرانی که منشاء اصلی تحولات اقتصادی و اجتماعی را پیشه ها یا اندیشه ها می دانند وجود دارد،تصریح کرد: آنانی که در کادر الگوهای تحلیلی مادی و معیشتی مسائل اجتماعی را تقسیم بندی می کنند معتقد به نقش زیربنایی پیشه ها هستند اما نهادگراهای جدید با ارائه یک صورت بندی نظری جدید یک رویکرد ترکیبی ایجاد کردند که وجهه اندیشه ای را دارای تقدم و یک نقش زیربنایی معرفی کرد. وی ادامه داد: از این زاویه وقتی به فرازو فرود ها و سرنوشت جامعه ایران در طول تاریخ نگاه می کنیم براساس آنچه در شاهنامه قید شده است مسئله عدالت اجتماعی مهم ترین عنصر بالندگی و پایداری در طول تاریخ ایران شمرده شده. مومنی اظهارداشت: وقتی استاد شهید مطهری با جدی شدن مساله توسعه در نیمه دوم قرن بیستم به سهم خود تلاشی کند تا توسعه نیافتگی جوامع اسلامی را توضیح دهد مهم ترین عنصر توضیح دهنده دراین زمینه را خلامعرفتی و برخورد سهل انگارانه و نابخشودنی متفکران اسلامی درزمینه عدالت اجتماعیی داند و از نظر او هیچ متغیری به اندازه این پدیده قدرت توضیح دهندگی انحطاط مسلمین را ندارد. وی ادامه داد:از آنجایی که حتی در مصرحات قرآنی هم یکی از مهم ترین فلسفه های بعثت انبیا بر پایه از بین بردن زورگویی و بی عدالتی بوده و در حیطه مباحث نظری پیشوای دین ما به این مسئله یک جایگاه منحصر بفرد داده است باید گفت در شرایط کنونی هیچ خلاء معرفتی به اندازه عدالت اجتماعی در حیطه نظر و عمل قدرت توضیح وضعیت را ندارد. مومنی خاطرنشان کرد: از این زاویه باید ابراز شگفتی کنیم که با وجود این همه ادله و شواهد تا این اندازه با سهل انگاری در این زمینه رو به رو هستیم و این سهل انگاری ها به شکل پارادوکسیکال برای ایران بحران آفرینی میکند، به این معنی که در دوره هایی افرادی پیدا میشوند که دم از عدالت میزنند اما در مقام عمل افراطی ترین رویه های نابرابری ساز مثل شوک درمانی را در دستور کار قرار میدهند. این اقتصاددان در ادامه سخنانش بیان کرد: در دوره های بعد دفاع کردن از عدالت اجتماعی هم کار را به جایی رساند که کسانی که اعتقاد به این مقوله داشتند نیز مجبور به سکوت شدند و البته در تاریخ اقتصاد ایران کسانی که کلا اعتقادی به عدالت اجتماعی نداشتند هم کم در مسند قدرت حضور نداشتند. وی با بیان اینکه این وضعیت پارادوکسیکال کانون بازتولید دوره‌های باطل توسعه نیافتگی در ایران شده است،گفت: ابعاد شگفتی آفرین این غفلت میتواند بسط پیدا کند که مطالعه های جغرافی‌دانان بزرگ نشان می دهد که بخش بزرگی از مطالعات آنها مربوط به نابرابری های جغرافیایی است. مومنی ادامه داد: هم در تمام مطالعه هایی که در آستانه پایانه هزاره دوم صورت گرفته است و هم به اعتبار مطالعات آینده شناختی که درباره قرن ۲۱سخن گفته شده مسئله برخورد فعال با نابرابری های ناموجه در قلب سیاست هایی است که توصیه می شود. وی ادامه داد: حتی وقتی کار درخشان توماس پیکتی را مشاهده میکنید، پیام اصلی پیکتی این است که نابرابری های ناموجه وقتی از سطوحی فراتر رفتند، در نیمه اول قرن بیستم دو جنگ خانمان سوز جهانی را منجر شدند. پیکتی همچنین گفته است به اعتبار اینکه در ربع اول قرن ۲۱ روندهای نابرابرساز و نابرابر کننده به ابعادی نگران کننده تر و فراتر از آنچه قرن بیستم رخ داد رسیده است، جهان آبستن بحران ها و جنگ‌های جهانی است. این اقتصاددان گفت: در نامه‌ای که ما اقتصاددانان در حمایت مشروط از حسن روحانی در جریان انتخابات نوشتیم، به صراحت اعلام کردیم که هیچ خطایی در دوره اول حسن روحانی به بزرگی بی‌توجهی به عدالت اجتماعی نبوده است. اکنون هم تاکید می‌کنیم اگر این بازارگرایی افراطی و فاقد پشتیبانی‌ها و بسترهای نهادی بخواهد در دولت بعد هم ادامه پیدا کند و کلید اصلی حل و فصل مسائل را دستکاری قیمت‌های کلیدی ببیند که جزو بحران سازترین و نابرابرسازترین سیاست‌های ربع آخر قرن بیستم بوده است باید انتظار داشته باشیم که راه به روی برخوردهای فرصت طلبانه هموار شود.