معاون وزیر کشاورزی: توان لازم برای مدیریت منابع آب ایران وجود ندارد
در دهه های اخیر و به ویژه درسالهای پایانی قرن بیستم آب به عنوان موضوعی مهم و خطرناک در کانون مباحثات و مذاکرات بین المللی قرار گرفت.اگرچه در سالهای مورد اشاره، بحث کمبود آب درمقیاس محلی مطرح بود،اما پس از گذشت چندسال گسترش این بحران سبب شد که کشورهای درگیر این چالش برای زمان حال خود و ازآن مهمتر برای آینده خود احساس خطر کنند.
در تازه ترین گزارش منتشر شده در حوزه بحران آب بانک جهانی هشدار داده است که اقتصاد کشورهای درگیر بحران کم آبی به ویژه کشورهای خاورنزدیک تا حدود ۳۰ سال دیگر در معرض خطر ورشکستگی قرار خواهد گرفت.
براساس اظهارکارشناسان بانک جهانی، تولید ناخالص ملی کشورهای خاورنزدیک تا سال ۲۰۵۰ به خاطر کمبود آب شیرین به میزان ۱۴ درصد کاهش خواهد یافت.
روزنامه تلگراف انگلیس در گزارشی به نقل از کارشناسان بانک جهانی افزود: پیش بینی بانک جهانی در صورتی تحقق پیدا خواهد کرد که کشورهای خاور نزدیک از جمله به خاطر افزایش دمای متوسط هوا در جهان در افزایش سطح بارندگی در منطقه توفیق نیابند.
بر اساس گزارش کارشناسان، کمبود آب شیرین همچنین در آمریکا و اروپای غربی تشدید خواهد شد اما دارای پیامدهای منفی قابل توجهی برای اقتصاد این مناطق نخواهد بود. همچنین، شاید کمبود منابع آب باعث کاهش نرخ رشد اقتصادی در هند و چین شود.
علاوه براین، بر اساس نظر کارشناسان بانک جهانی، کشورهای واقع در صحرای آفریقا و پائین نوار منطقه ساحل در این قاره بر اثر کمبود آب شیرین به شدت صدمه دیده و محصول ناخاص ملی ان به میزان ۱۱ درصد کاهش خواهد یافت. افزایش دمای متوسط هوا در جهان به کشورهای آسیای مرکزی نیز به همین اندازه لطمه خواهد زد.کارشناسان بانک جهانی معتقدند آب یکی از منابعی است که باید قیمت داشته باشد و به فروش برسد.
هشدار معاون وزیر کشاورزی نسبت به چالش آبی کشور
از سوی دیگر اما در کشور ما نیز به دلیل حساس تر بودن این بحران، این موضوع به یکی از اصلی ترین مباحث کشور تبدیل شده است، اگرچه مسوولان می گویند در سال جدید، کشور، از چندخشکسالی مهم عبور کرده است اما انباشته شدن این بحران در سالهای اخیر سبب شده که کارشناسان همچنان بر عواقب خطرناک بحران آب اصرار کنند.
در همین رابطه معاون وزیر جهاد کشاورزی با اعلام هشدارهایی در خصوص چالش آب کشور گفت: توان لازم برای مدیریت منابع آب کشور وجود ندارد.
عباس کشاورز درنشست مشترک معاونت های زراعت، باغبانی، آب و خاک و مدیریت های ستادی و استانی پیرامون توسعه سامانه های آبیاری موضعی گفت: میزان روان آب‌های کشور به دلایل متعدد از جمله تغییرات اقلیمی کاهش چشمگیری داشته است.
وی افزود: در پنج سال اخیر اثرپذیری روان آب‌ها از بارندگی تا حد زیادی کاهش یافته است و با وجود اینکه در برخی مناطق ۴۵ تا ۵۰ درصد رشد بارندگی داشتیم اما حجم آب‌های روان منطقه تغییر خاصی نداشته است.
کشاورز خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در سال جاری بارندگی‌ها در حوزه رودخانه کرخه ۵۵ درصد بیش از نرمال بود ولی سد کرخه سرریز نکرد.
این مسئول ادامه داد: در دهه ۸۰ سد کرخه دارای ۵٫۵ میلیارد ذخیره آبی بود اما در حال حاضر این ذخیره به ۳٫۵ میلیارد متر مکعب کاهش یافته و با وجود بارندگی‌های اخیر نه به آن اضافه شده است و نه سهمیه‌ای دارد که به هورالعظیم بدهد.
کشاورز با بیان اینکه تمام حوزه‌های کشور با این مشکل مواجه هستند، افزود: برخی تغییر اقلیم را مسبب اصلی چالش آبی کشور می‌دانند اما به نظر من عامل اصلی این وضعیت فشار بیش از حد ما به طبیعت است.
وی اضافه کرد: ۱۵ سال پیش در این کشور ۱۳ رودخانه جریان داشت که در همه فصل ها جاری بود اما در سال های اخیر این تعداد به پنج رودخانه رسیده است.
معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: در برنامه ششم توسعه توافق شده است تا ۱۱ میلیارد متر مکعب از برداشت آب های زیرزمینی را کاهش دهیم؛ پس از این به بعد نه تنها نمی‌توانیم به آب‌های زیرزمینی فشار وارد کنیم بلکه باید از حجم برداشت‌ها بکاهیم.
کشاورز به آمار دشت‌های بحرانی کشور اشاره کرد وافزود: در دهه ۵۰ فقط ۴۰ دشت بحرانی کشور بحرانی بود اما در حال حاضر ۳۳۰ دشت از ۶۰۹ دشت کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد.
این مسئول به اهمیت آب‌های مرزی و مشترک اشاره و یادآور شد: در هیچ کدام از دولت‌های قبل به این ظرفیت توجه نشد و این دولت اولین دولتی است که اهمیت آب‌های مرزی و کنترل آن را مورد توجه قرار داده است.
وی افزود: امکان توسعه کشاورزی دیگر در کشور وجود ندارد؛ پس نباید ظرفیت جدیدی برای کشاورزی در کشور ایجاد کنیم و مواظب باشیم تا زمین‌های کشاورزی از این میزان بیشتر نشود.
کشاورز ادامه داد: اگر تدابیر لازم برای مدیریت کشاورزی و منابع آب کشور اجرایی نشود همانند این است که برای تخریب کشور مسابقه گذاشته‌ایم.
این مسئول تصریح کرد: کل سدهای کشور برای ذخیره ۴۸ میلیارد مترمکعب آب ساخته شده است اما در پنج سال اخیر هیچگاه بیش از ۲۵ میلیارد متر مکعب آب پشت این سدها ذخیره نشده است.
معاون وزیر کشاورزی با بیان اینکه چالش آب کشور نباید باعث خودباختگی ما شود، افزود: دنیا در مقابل چنین وضعیتی تسلیم نشده است و با وجود اینکه برخی از کشورها حتی سرانه آب کمتر از ما داشته اند ولی به کشاورزی خود امیدوار بوده اند.
وی مصر را نمونه یک کشور کم آب ولی فعال در تولیدات کشاورزی عنوان کرد و گفت: مصر فقط ۵۳ میلیارد آب برای کشاورزی دارد اما سالانه ۱۰۰ میلیون تن کالا از این آب تولید می کند؛ پس ما نیز نباید نگران باشیم.
