گزارشی تازه از بحران بیآبی همزمان با آغاز مذاکرات آبی ایران-استرالیا
گروه امورزیربنایی-دورجدید مذاکرات ایران و استرالیا برای مدیریت مصرف و مقابله با بیآبی درحالی آغاز شده که جدیدترین گزارش وزارت نیرو از کاهش ۱۲میلیارد لیتری ذخایر آب تجدیدشونده کشور حکایت دارد.
علیرضا دائمی درنشست مشترک با مقامات دانشگاه ملبورن استرالیا، گفت: وجوه مشترکی بین ایران و استرالیا از منظر تغییر اقلیم و مسئله کمآبی و خشکسالی وجود دارد؛ بنابراین تجربیات استرالیا در برخورد با مسئله کمآبی و مدیریت منابع آب برای ما میتواند بسیار مفید باشد.
معاون برنامهریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو با اعلام اینکه وزارت نیرو درایران مسئولیت تأمین، انتقال و تصفیه آب در بخشهای مختلف را برعهده دارد، تصریح کرد: هر کدام از این زمینهها میتواند پتانسیل خوبی برای همکاری مشترک بین دو کشور باشد.
این مقام مسئول افزود: پروژههایی چون برنامه تعادلبخشی آبهای زیرزمینی، برای ایران در زمان کنونی بسیار مهم است و یکی از زمینههای همکاری تحقیقاتی و کاربردی ما با دانشگاه ملبورن میتواند در همین زمینه باشد.
وی با تاکید براینکه پیشنهاد ایران این است برای آغاز همکاریهای اولیه بر روی برنامه تعادلبخشی آبهای زیرزمینی و همزمان با آن آموزش کاربردی و عملیاتی مدیران استانی منابع آب در این زمینه تمرکز شود، بیان کرد: اقدامات استرالیا در سالهای اخیر در زمینه بازار آب، مدیریت خشکسالی و یا جمعآوری آب باران از جمله موارد بسیار خوب است و ما تقریباً با بسیاری از این اقدامات از طریق مقالات نوشته شده در این زمینه آشنایی داریم، اما با این اوصاف از آموزشهای کاربردی در این زمینه استقبال میکنیم.
همچنین هدایت فهمی، معاون مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان آب و آبفا هم در این نشست با اشاره به وضعبیت نامناسب منابع و مصارف آب کشور، تاکید کرد: منابع آب تجدید شونده کشور تا سال ۱۳۷۸، به طور متوسط ۱۳۰میلیارد مترمکعب بوده، در حالی که این رقم از کل دوره تاکنون به طور متوسط به ۱۲۰ میلیارد کاهش پیدا کرده است.
وی یادآور شد: در ۱۵سال اخیر منابع آب تجدید شونده ۱۱۶میلیارد مترمکعب بوده که در ۵ سال گذشته این رقم، به ۱۰۴میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده است؛ این درحالی است که در سنوات گذشته، ایران شاهد یک درجه افزایش دما و در نتیجه افزایش ۱۰درصد تبخیر آب بوده و این مسأله، ضربه شدیدی به وضعیت منابع آبی کشور زده است.
این مقام مسئول در وزارت نیرو تصریح کرد: یکی از مسائل بسیار مهمی که در سالهای اخیر به بحران آب در کشور دامن زده، وضعیت مصرف آب است، بهطوری که میزان مصرف آب در بخشهای مختلف از ۴۵ میلیارد مترمکعب در اواخر دهه ۳۰، به ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سالهای اخیر رسیده است.
وی تأکید کرد: بر این اساس کشور در وضعیت تنش آبی یا بحران آبی قرار دارد، اما با این اوصاف، وزارت نیرو برنامههای مختلفی برای مدیریت این بحران در نظر گرفته است.
وی از برنامههای جدید برای حل مسأله بحران آب را استقرار به هم پیوسته مدیریت منابع آب با در نظر گرفتن تقاضای آب دانست و یادآور شد: طرح تعادلبخشی آبهای زیرزمینی و حسابداری ملی آب از جمله برنامههای دیگر وزارت نیرو برای مدیریت بحران آب در کشور است.
فهمی در پایان خاطرنشان کرد: با همکاری دانشگاه ملبورن و استفاده از تجربیات مطالعاتی و علمی این دانشگاه بتوان بر مسائل و مشکلات پیش آمده در حوزه آب کشور فائق آمد.
کاهش۴۰۰۰۰ مترمکعبی آبهای ایران
از سوی دیگر بانک جهانی به تازگی گزارشی از وضعیت آب شیرین در کشورهای مختلف دنیا منتشر کرده است؛ در این گزارش آمده است: ایران در سال۲۰۱۴ حدود ۱۶۴۴ مترمکعب آب شیرین تجدیدپذیر برای هر نفر داشته؛ در حالی در ۵۰ سال اخیر، ۴ هزار مترمکعب از آبهای تجدیدپذیر خود را از دست داده است.
بر این اساس ایران در سال ۲۰۱۴، حدود ۱۶۴۴ مترمکعب آب شیرین تجدیدپذیر برای هر نفر داشته؛ در حالیکه در سال ۱۹۶۲ این مقدار ۵۵۷۰ مترمکعب بوده است؛ یعنی در حدود نیم قرن، حدود ۴ هزار مترمکعب از آبهای تجدیدپذیر ایران کم شده است.
در این گزارش گفته شده است، در ایسلند برای هر فرد به اندازه بیش از ۲۰۰ استخر المپیک آب شیرین تجدیدپذیر وجود دارد؛ با این حال نزدیک به ۱.۶ میلیارد نفر در کشورهایی زندگی میکنند که با کمآبی رو به رو هستند. این وضعیت ممکن است در دو دهه آینده دو برابر شود. در این میان انتظار میرود که سطح آب شیرین تجدیدپذیر در آسیای مرکزی تا ۱۷۰۰ مترمکعب برای هر نفر کاهش پیدا کند، این عدد معادل یک استخر در سال ۲۰۳۰ برای هر نفر است.
طبق این گزارش، بیشترین مقدار آب شیرین تجدیدپذیر متعلق به کشور ایسلند با ۵۱۹۲۶۵ مترمکعب برای هر نفر است. رتبه دوم متعلق به کشور گویانا با ۳۱۵۴۸۹ مترمکعب است؛ البته در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا هم اوضاع چندان جالب نیست؛ چرا که براساس این آمار مقدار آب شیرین تجدیدپذیر در این منطقه ۵۵۵ مترمکعب برای هر نفر بوده است. در سال ۱۹۶۲، این مقدار ۲۰۶۸مترمکعب برای هر نفر بوده است.
همچنین در کل جهان در سال ۲۰۱۴، ۵۹۲۵ مترمکعب سرانه آب شیرین تجدید پذیر بوده است. در سال ۱۹۶۲، این مقدار ۱۳۲۰۶ مترمکعب بوده است