شفقنا نوشت: یک حقوقدان با تاکید بر اینکه رفتارهای تنبیهی جامعه افزایش یافته است، گفت: با وجود ممنوع بودن تنبیه بدنی دانش آموزان از دیدگاه قانون، این مسئله همچنان در مدارس کشور مشاهده می شود و تا زمانی که رفتارهای تنبیهی در جامعه کاهش نیابد تنبیه مدارس نیز روند افزایشی خواهد داشت.

دکتر علی نجفی توانا در گفت و گویی به تعریفی از تنبیه از دیدگاه قانون پرداخت و اظهار کرد: تنبیه اصولا یک واکنش طبیعی و حیوانی در مقابل عمل پرخاشگر و خشن به عنوان یک عکس العمل مورد استفاده قرار می گیرد. البته این پدیده در گذشته نه تنها برای انسان علیه انسان، بلکه در مقابل دفاع، انتقام گیری و معامله به مثل کردن بکار گرفته می شد. همچنین در درگیری های خانوادگی نیز این رفتار در برابر تجارب تاریخی و سنتی با معیارها و اندازه های مختلف ابزاری برای هدایت و به نوعی اجرای نظم خانوادگی، ایلی، طایفه ای یا جامعه محسوب می شد.

تنبیه شوند امروز تنبیه کننده فردا

وی در ادامه تصریح کرد: حدود دو قرن اخیر اندیشمندان جامعه شناس و روانشناس و علوم تربیتی به این نتیجه رسیدند که تنبیه بدنی برای فرزندان به ویژه دانش آموزان در مدارس نه تنها اثر مثبت ندارند بلکه نتیجه عکس دارد چرا که تنبیه نشانه ناتوانی فرد در ایجاد نظم متناسب با فرهنگ سالاری و در تربیت انسانی است، ثانیا این رفتار نشانه خوی حیوانیت تنبیه کننده است که انسان در مقابل انسان دیگری انجام و موجب تشدید خشونت و پرخاشگری می شود. بنابراین تنبیه یک روش تربیتی مبتنی بر الگوگذاری است که تنبیه شونده امروز ممکن است خود در آینده تنبیه کننده دیگر باشد.

دیدگاه متخصصان علوم رفتاری نسبت به تنبیه

این وکیل پایه یک دادگستری خاطر نشان کرد: به دلایل فوق است که از لحاظ حقوقی تنبیه بدنی افراد از جمله دانش آموزان به تدریج در کشورهای اروپایی و در نهایت در ایران ممنوع شد و رفتار شخصی که مبادرت به چنین کاری بکند قابل مجازات هستند، البته تنبیه توسط والدین نیز اگر منجر به ضرب و جرح، قتل، آسیب و غیره شود نیز قابل مجازات است اما نوع مجازات آن متفاوت است.

تنبیه های مجاز

به گفته وی، شورای نگهبان در اظهارنظری تاکید کرده در صورتی که اگر صدمات بدنی ناشی از مسایل تربیتی توسط والدین صورت بگیرد کودک آزاری به حساب نمی آید. اما اندیشمندان علوم تربیتی معتقد هستند وجود تنبیه در مقابل تشویق لازم است اما باید به صورتی باشد که صدمه و آسیب جسمی بر شخص نگذارد و از لحاظ روحی و جسمی به گونه ای باشد که اثر آموزندگی بر روی فرد تنبیه شده بگذارد و آثارش ارعابی و وحشت نباشد به همین دلیل شیوه های مانند محروم کردن از برخی امتیازات و تنبیه از دادن پاداش از شیوه های مجاز تنبیه به شمار می رود.

تنبیه های فیزیکی از دیدگاه قانون کاملا ممنوع و مجرمانه شناخته می شود

اخراج از مدرسه به دلیل پیامدهای روانی ناخوشایند، نیز ممنوع است

دکتر نجفی یادآور شد: بر اساس قانون، تنبیه بدنی اصولا به عنوان یک عمل ممنوع است و فرد تنبیه کننده مجازات خواهد شد. اما از نظر قانون تنبیه هایی مثل اعلام رفتارهای دانش آموز به خانواده، سرزنش، نصیحت و گزارش به مدارج بالای اداری جز تنبیه های مجاز هستند و انجام آنها در نظام آموزشی بلااشکال می باشد اما تنبیه های فیزیکی از دیدگاه قانون کاملا ممنوع و این عمل مجرمانه شناخته می شود. بنابراین در مقررات آموزش پرورش به صراحت تاکید شده که تنبیه ها باید متعارف باشند و اثر جسمی و روانی بر روی دانش آموزان باقی نگذارد بطوریکه بر اساس قانون حتی اخراج از مدرسه به دلیل پیامدهای روانی ناخوشایند، نیز ممنوع است.

وی در خصوص مجازات تنبیه بدنی دانش آموزان از دیدگاه قانون نیز گفت: اگر معلمی دانش آموز را عمدا تنبیه کند به عنوان جرم عمدی قابل مجازات است اما اگر ناخواسته یا غیرعمدی دانش آموز را تنبیه بدنی کند و آسیب فیزیکی به دانش آموز وارد شود باید بر اساس قانون دید پرداخت کند.

عمل تنبیه در سطوح خرد و کلان جامعه ممنوع

این حقوق دان در پاسخ به این سئوال که چرا با وجود غیرقانونی بودن تنبیه همچنان این نوع رفتارهای در مدراس کشور اتفاق می افتد، افزود: این سئوال را باید در سطح کشوری بپرسیم مگر در در سطح جامعه هر فردی که رفتاری مغایر قانون انجام بدهد لزوما مجازات می شود. بنابراین فرهنگ عموم بر فرهنگ جز نیز سرایت کرده است بطوریکه خانواده ها و مدارس کودکان را تنبیه می کنند در حالی که نقش تنبیه با تربیت کاملا در تعارض است نباید در سطح خرد و کلان جامعه انجام شود.

بکارگیری شیوه تنبیه بدنی نشانه ناتوانی ماست

وی ادامه داد: بکارگیری از شیوه تنبیه بدنی نشانه ناتوانی ما در اداره کشور است کسی که به خوبی یک محیطی را اداره کند مردم در آن محیط نقش پذیرتر خواهند شد اما اگر شغل، مسکن، ازدواج و آرامش در جامعه وجود نداشته باشد مردم برای جبران این خلاء ها دست به ارتکاب جرم می زند البته ما محالف حذف تنبیه بطور کلی هستیم اما مدیران جامعه نیز باید در برابر مردم وظایف خود را انجام دهند.

به گفته این حقوقدان، جامعه ما در زمینه تنبیه ضعف قوانین ندارد اگر چه هیچ قانونی کامل نیست اما بیش از اینکه قوانین ما دارای ضعف باشد در اجرای قوانین مشکل اساسی وجود دارد. بنابراین با وجود اینکه تنبیه کودکان نوعی جرم پنهان است در آمار و ارقام ها کمتر محاسبه میشود بنابراین به ندرت می توان ذکر کرد که فردی در برابر انجام رفتار تنبیهی مجازات شده است.