شکستن طلسم خرید هواپیما پس از نیم قرن تحریم
گروه امورزیربنایی-پس از کشمکش های فراوان سرانجام پرونده ماجرای پیچیده خرید هواپیماهای دست اول از غول های صنعت هوایی جهان با صدور مجوز از سوی ایالات متحده ختم شد.
به گزارش جهان اقتصاد، با این اتفاق به زودی درآسمان ایران شاهد پرواز سه نوع از بهترین هواپیماهای جهان خواهیم بود؛ صاحبان فرانسوی، آمریکایی و ایتالیایی شرکتهای ایرباس؛ بوئینگ و ATR حالا بدون هیچ دغدغه ای همکاری خود با ایران را آغاز می کنند و به گفته مقام های هوایی کشورمان احتمالا تا پایان سال جاری میلادی، چندین هواپیمای نو وارد ناوگان هوایی ایران خواهد شد.
بنابرگزارش های دریافتی مذاکرات ایران با ایرباس در بخش مالی و فنی به پایان رسیده است و پنجمین مرحله مذاکره با بوئینگ هفته آینده در تهران برگزار می شود.
در آخرین ساعات روزچهارشنبه گذشته، بعد از تاخیری چند ماهه، از سوی دفتر خزانه داری آمریکا، دو مجوز برای فروش ایرباس و بوئینگ به این شرکت های هواپیما سازی بزرگ دنیا ارسال شد.
سخنگوی شرکت ایرباس تایید کرد که دو مجوز را از آمریکا دریافت کرده است که در مجموع اجازه انتقال فوری ۱۷ هواپیما را به ایران می‌دهد.
شرکت آمریکایی بوئینگ هم رسما اعلام کرد : مجوز فروش نخستین هواپیماهای این شرکت به ایران را پس از حدود چهل سال به دنبال گرمی روابط تجاری آمریکا و ایران در پی توافق هسته ای کسب کرده است.
این شرکت هواپیما سازی مستقر در شیکاگو گفته است: دریافت این مجوز از وزارت خزانه داری آمریکا پس از آن صورت گرفت که بوئینگ درمورد شرایط تامین ۱۰۹ فروند هواپیمای جت مورد نیاز ایران ایر به مذاکراتش با این شرکت ادامه می دهد.
همچنین قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل با اشاره به امضای موافقنامه عدم افشای اطلاعات با شرکت بوئینگ اعلام کرد: بوئینگ متن قرارداد خرید هواپیما را ارسال کرده است و هفته آینده برای پنجمین بار برای مذاکره وارد تهران می شود که در این جلسه نمایندگان دو طرف به موضوعات حقوقی قرارداد خرید ۱۱۱ فروند هواپیما رسیدگی می‌کنند.
اصغر فخریه کاشان اظهار داشت: ممکن است مذاکرات با بوئینگ زودتر به نتیجه برسد و هواپیماهای ساخت این شرکت زودتر از ایرباس وارد تهران شوند.
وی در خصوص جزئیات مذاکره با ایرباس با اشاره به اینکه گفتگو ها کماکان ادامه دارد، تصریح کرد: درباره بندهایی از قرارداد با ایرباس هنوز توافق نشده است و قاعدتا باید درباره موضوع‌های مختلفی به توافق نهایی برسیم. این بندها بیشتر مربوط به مواردی است که اگر بار دیگر شرایط به گونه‌ای باشد که ایرباس نتواند به تعهدات خود عمل کند مثل برگشت احتمالی تحریم‌ها، بار حقوقی آن لحاظ شود و به ما جریمه بپردازد.
قائم مقام وزیر در امور بین الملل تاکید کرد: در دو ماه اخیر مسایل بانکی و فاینانس که باید به صورت سه جانبه بین ما و ایرباس و شرکت فاینانسر مذاکره و حل می‌شد، نهایی شده است و حتی ایرباس به سمت ساخت لگویی که اسم ایران ایر روی هواپیماها نصب شود، رفته است و با چندین شرکت سازنده صندلی، موتور هواپیما و سایر تجهیزات داخلی و مسایل فنی مذاکره داشته‌ایم.
وی با اشاره به اینکه بین فایناس و عملیات بانکی تفاوت وجود دارد، یادآور شد: در فاینانس هواپیما قرار نیست پولی پرداخت کنیم و چون پولی پرداخت نمی‌کنیم قاعدتا بحث مشکلات مبادلات پولی در بانک های بزرگ موضوعیت پیدا نمی‌کند البته بخش‌هایی از پول را که خودمان باید بدهیم، در قالب توافقاتی که با بانک‌ها شده است، حل کرده‌ایم.
فخریه کاشان تصریح کرد: در مذاکرات نهایی به خرید ۱۱۱ فروند هواپیما از ایرباس رسیده‌ایم که قیمت‌های هر کدام متناسب با مدل و جزئیات متغیر است و کل این خرید به اعتباری کمتر از ده میلیارد دلار می‌رسد. همچنین در خرید بر اساس قیمت کاتالوگ اگر به طور متعارف ۳۰ درصد تخفیف داده می‌شود ما توانسته‌ایم این تخفیف را به پنجاه درصد برسانیم.
وی با اشاره به اینکه وزرای خارجه کشورهای سازنده هواپیمای ایرباس برای صدور مجوز اوفک به آمریکا فشار آورده‌اند و دیدار و مذاکره داشته‌اند واز طرفی همیشه از سوی وزارت خارجه آمریکا گفته شده است که این مجوز صادر می‌شود؛ تاکید کرد: آمریکا زیر بار فشار ایران و جامعه جهانی سرانجام تاب نیاورد و مجوز فروش هواپیمای نو ایرباس و بوئینگ به ایران را صادر کرد.
قائم مقام وزیر در امور بین الملل تصریح کرد: مذاکره با بویینگ به لحاظ زمانی دیرتر شروع شده است ولی به نظر می‌آید زودتر انجام شود، برای اینکه ساختار مذاکره با بوئینگ متفاوت با ساختار ایرباس است. به عنوان مثال بوئینگ خودش همه مسئولیت‌های سازندگان دست دوم را دارد از موتور تا غیره... . اما در ایرباس اینگونه نیست.
آمریکا به خواست جامعه جهانی پاسخ مثبت داد
در همین رابطه وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این نکته که خرید هواپیماهای نو از بوئینگ و ایرباس بعد از ۵۰ سال صورت می‌گیرد گفت: امریکا به خواست جامعه جهانی تن داد و لابی قدرتمند صهیونیست‌ها هم نتوانست مانع بزرگترین خرید صنعت هوانوردی ایران شود.
عباس آخوندی با حضور تلویزیون ایران با اشاره به صدور مجوز فروش هواپیما به ایران از سوی وزارت خزانه داری امریکا، اظهار داشت: توافق کلی ما با ایرباس برای خرید حدود ۱۱۸ فروند با ATR برای دریافت ۲۰ فروند و با بوئینگ برای خرید ۱۰۸ فروند هواپیما است که باید طی ۸ سال به ایران تحویل داده شود.
وی افزود: مجوزها از OFEC اخذ شده است و حالا بعد از ۴۰ سال تحریم خرید بویینگ، می‌توانیم مستقیم از این شرکت هواپیماسازی خرید کنیم و این اتفاق بسیار بزرگی در صنعت هوانوردی و همچنین جهان بازرگانی و تجارت بین‌المللی برای ایران است.
وزیر راه و شهرسازی با بیام اینکه "به تدریج تمام مجوزهای لازم اخذ خواهد شد" گفت: دریافت این مجوزها خواست بازار جهانی است بنابر این هیچ کس نمی‌تواند در آن خللی ایجاد کند.
آخوندی با اشاره به زمان تحویل هواپیماها بیان داشت: طبق مفاد قرارداد تحویل این هواپیماها در سال ۲۰۱۶ شروع می‌شود و تا هشت سال روند تحویل هواپیما ادامه دارد و امیدواریم در پاییز و زمستان اولین هواپیما را وارد ایران کنیم.
وی با اشاره به اظهارات برخی مبنی بر درخواست ایران برای کاهش تعداد هواپیماهای سفارش داده شده تصریح کرد: چنین مساله‌ای مطرح نیست و طبق قرارداد در طول هشت سال این هواپیماها تحویل ایران خواهند شد و همانطور که می‌دانید تولید هواپیما بر اساس سفارش انجام می‌شود. همچنین این حجم از هواپیما در هیچ نقطه‌ای از جهان یک‌جا تحویل نمی‌شود.
به گفته وزیر راه و شهرسازی اولین سری هواپیماها از هر دو شرکت ایرباس و بویینگ تحویل ایران ایر خواهد شد. اما این چراغ سبزی برای تمام ایرلاین‌های ایرانی جهت ورود به مذاکره و خرید هواپیما است به طوری که چند ایرلاین ایرانی هم اکنون با هر دو شرکت بوئینگ و ایرباس وارد مذاکره شده‌اند.
آخوندی در پاسخ به این سوال که «آیا امکان صدور مجوز برای خرید هواپیماهای دست دوم وجود دارد یا خیر؟» گفت: شرط خرید هواپیماهای دست دوم لزوم پایین بودن سن ناوگان و بعد از سال ۲۰۰۰ میلادی است. همچنین باید خرید به صورت مستقیم انجام شود تا تمام شرایط پشتیبانی دریافت شود.
این عضو کابینه دولت یازدهم با تاکید بر اینکه «با صدور این مجوز سدهای پیش رو شکسته شد» ابراز داشت: روش پرداختی ما در این قرارداد، اجاره به شرط تملیک است و در واقع تامین کننده مالی خرید را انجام می‌دهد و هواپیماها به ما واگذار می‌شود. لذا کمترین مشکل در نقل و انتقال پول با این مدل انتخابی نسبت به سایر مدل‌های موجود در بازارهای بین‌المللی است.
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه قرارداد تامین هواپیماها یک خرید تجاری و بین‌المللی است، تمام تضامین از جانب ایران ایر ارائه می‌شود و دولت هیچگونه دخالتی در خصوص تضامین ندارد.
آخوندی با اشاره به قرارداد خرید هواپیماهای ۸۰ نفره از شرکت میتسوبیشی ژاپن ابراز داشت: یکی از شرکتهای ایرانی در حال مذاکره با این شرکت ژاپنی برای خرید هواپیمای ۸۰ نفره و پیشرفت در مسیر مذاکرات است.
این عضو کابینه دولت یازدهم با اشاره به دلایل طولانی شدن صدور مجوز فروش هواپیما خطاب به ملت ایران یادآورشد: باید در نظر داشت که رژیم صهیونیستی بزرگترین دشمن ملت ایران است و همواره لابی صهیونیست‌ها اقدامات گسترده‌ای علیه ایران انجام می‌دهند و نکته دیگر مربوط به بی‌تدبیری‌های ۱۰ سال گذشته است که تمام بازار هوایی ایران را در اختیار سایر شرکت‌ها قرار داد و حذف نقش ایران نکته بسیار مهمری است که توسط دیگران پر شده شده است. لذا کسانی که آسمان ایران را تصاحب کرده‌اند در زمان بازپسگیری ساکت نخواهند نشست و اقداماتی علیه ما انجام خواهند داد.
وی با اشاره به دوری پنجاه ساله ایران از امکان خرید مستقیم از بویینگ و ایرباس خاطرنشان کرد: امروز شاهد حضور مجدد در بازارهای جهانی برای خرید بزرگ هواپیما هستیم به همین خاطر کسانی که در این میان نقش دلال را ایفا می‌کردند با توجه به حجم مبالغ در گردش خرید و فروش هواپیما، ایران را راحت نخواهند گذاشت
وزیر راه و شهرسازی بیان خاطرنشان کرد: علاوه بر نکات فوق، با توجه به زمان تحریم‌ها و عدم حضور مستقیم ایران در بازارهای جهانی، شناختی میان طرفین وجود ندارد. لذا مسائل تکنیکی نیز از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
آخوندی گفت: مباحث تامین مالی و قراردادی را پیش بردیم و هفته آینده مسائل مربوط به قرارداد ایرباس و بوئینگ را به پایان خواهیم رساند و امیدواریم هر چه زودتر کار قرارداد را تمام کنیم اما باید در نظر داشت که این یک کار فرایندی بزرگی است و هزاران نکته پیش روی آن است.
وی با اشاره به سابقه ایران ایر در عرصه بین المللی گفت: این ایرلاین در سال ۱۳۴۵ بازار جهانی را در دست داشت و اینکه ما باید برگردیم و سهم خود را پس بگیریم به این دلیل است که ایرلاین‌های خارجی مسافر اصفهان و شیراز را از داخل کشور به مقاصد مختلف حمل می‌کنند در حالی که ۴۰۰ میلیون مسافر منطقه را هواپیماهای ایران باید جابجا کنند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مدیریت نرخ بلیت هواپیما نیز گفت: قیمت‌ها رقابتی شد و بعد از این فرایند قیمت‌ها در غیر از پیک به شدت کاهش پیدا کرده و همچنان رقابتی بودن بازار و حقوق مردم از اهمیت ویژه نزد ما بر خوردار است
وی با ابراز امیدواری نسبت به دست آوردن سهم ایران از بازار جهانی تاکید کرد: امیدواریم ارتباط ۶۰ فرودگاه موجود در کشور را در جهت گسترش دسترسی ملت ایران، فعال کنیم.
