گروه توسعه
وزیر کار با اشاره به ریزش ۳۲۰ هزار نیروی کار گفت: برخلاف تصور عموم، افرادی که تحصیلات پایین دارند بیشتر به شغل مشغول می‌شوند، این به دلیل انتظار از شغلی است که در فارغ‌التحصیلان وجود دارد.
به گزارش جهان اقتصاد به نقل از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، علی ربیعی در جلسه کمیسیون تخصصی شورای عالی اشتغال با موضوع «بررسی برنامه اشتغال فراگیر ؛ اقدامات و الزامات» با اشاره به آمار اشتغال ایجاد شده در پنج ماه اول امسال، گفت: در پنج ماه نخست امسال ۴۲۷ هزار و ۹۹۱ دفترچه اول بیمه صادر شده که آمار شغل رسمی را نشان می‌دهد البته اشتغال غیررسمی هم وجود دارد که برای آنها دفترچه‌ای صادر نمی‌شود. پیش‌بینی می‌کنیم تا آخر سال از راه اشتغال کلاسیک و سنتی تعدادی شغل داشته باشیم و امیدواریم بتوانیم ۹۰۰ هزار شغل را جهت‌گیری کنیم.
وی با بیان اینکه ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اشتغال فراگیر امسال در نظر گرفته شده، افزود: ۱۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات حمایت از بنگاه‌های متوسط به بالا و ۲۰ هزار میلیارد تومان برای اشتغال فراگیر با اولویت مناطق محروم در نظر گرفته شده و این میزان جدا از پول صندوق توسعه ملی برای حوزه روستایی و کشاورزی است. از این ۲۰ هزار میلیارد، ۵۰ درصد ابلاغ و بانک‌هایش نیز مشخص شده است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین درباره اشتغال توضیح داد: از تابستان ۱۳۹۵ تا تابستان ۱۳۹۶ حدود ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده است. البته باید تلاش کنیم شغل‌ها را با کیفیت کنیم. اشتغال زیر ۱۶ ساعت مورد نقد بود که آمار آن ۳.۴ درصد است که آمار بدی نیست. هر چه به این سمت می‌رویم این عدد کوچکتر می‌شود و بین روزی پنج تا شش ساعت قابل توجه نیست.
ربیعی با بیان اینکه در هند طی سه تا چهار ماه کار در سال را شغل محسوب کردند، گفت: یکی از مسائل ما این است که اول باید کیفیت شغل را افزایش دهیم. بحث دیگر این است که اکنون زنان بیشتر وارد بازار کار می‌شوند. با وجود اینکه سهم اشتغال آنان کمتر است، اما بیشتر شغل به دست می‌آورند. مساله دیگر این است که مشاغل به سمت خدماتی بودن پیش می‌روند.
این عضو کابینه دولت دوازدهم ادامه داد: این مسائل نشان می‌دهد که برای سیاستگذاری‌های اشتغال باید به کدام سمت حرکت کنیم. یکی از مواردی که تجزیه و تحلیل آماری در شغل‌های ایجاد شده نشان داد این بود که اندازه بنگاه هم اهمیت دارد. ایجاد اشتغال در بنگاه‌هایی که اصطلاحا کوچک و رو به پایین است به ما علامت می‌دهد که اگر بخواهیم به صورت کوتاه مدت مساله را حل کنیم باید به کجا تاکید کنیم. ما در خدمات بیشترین شغل را داشتیم و در گردشگری نیز علیرغم نداشتن برنامه منظم تعداد قابل توجهی شغل داشتیم، در آی‌سی‌تی نیز همین‌طور، این موارد نشان دهنده یک ظرفیت است.
ربیعی با اشاره به آمار ریزش نیروی کار اظهار کرد: مورد دیگری که تجزیه و تحلیل آماری نشان می‌دهد ریزش نیروی کار است. ما حدود ۳۲۰ هزار ریزش نیروی کار داشتیم. با توجه به اینکه قیمت تمام شده یک شغل ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان است، وقتی شغلی ریزش کند برای ما سخت است. این مساله نشان می‌دهد که باید به سمت تثبیت شغل برویم.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه ریزش نیروی کار ما بیشتر در صنایع بزرگ است، افزود: ما باید روی اندازه بنگاه و نوع صنعت و جغرافیا تمرکز کنیم و برنامه‌ای برای تثبیت شغل داشته باشیم. البته ما در پنج ماه و نیم ابتدای سال ۴۲۷ هزار دفترچه اولی داشتیم، اما ریزش هم برای ما مهم است.
وی ادامه داد: فاصله دفترچه اولی‌ها با ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار شغل نشان می‌دهد که این شغل‌ها به سمت اشتغال غیررسمی رفته است. کسانی که دفترچه دارند شغل‌های رسمی با کیفیت دارند و آنهایی که دفترچه ندارند شغل‌های غیررسمی. عدد ما در شغل‌های غیررسمی از ۳۲ درصد به ۵۰ درصد رسیده است. این موضوع نیاز به یک برنامه دارد که مشاغل غیررسمی را تثبیت و به شغل‌های رسمی تبدیل کنیم و باید آن را در سیاست‌های بازار کار به عنوان یک برنامه دنبال کنیم.
ربیعی با اشاره به اهمیت ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان، اظهار کرد: موضوع دیگر این است که فارغ‌التحصیلان کمتر به شغل دست پیدا می‌کنند. برخلاف تصور عموم افرادی که تحصیلات پایین دارند بیشتر به شغل مشغول می‌شوند، این به دلیل انتظار از شغل است که در فارغ‌التحصیلان وجود دارد و جابجایی شغل برای فارغ‌التحصیلان هم بیشتر است چرا که آنها به دنبال شغل بهتر هستند. باید تمرکز خود را به سمت شغل‌هایی ببریم که فارغ‌التحصیلان را اقناع می‌کند زیرا شغل آنها همواره همراه با نارضایتی است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: یک بحث دیگر که برای وزارت صنعت و معدن و جهاد کشاورزی اهمیت دارد این است که از مجموعه افراد شاغل ۳.۷ درصد کارفرما هستند یعنی تعداد کارفرمایان کم است. همچنین تعداد زیادی از مشاغل خویش‌فرما هستند و بزرگ نمی‌شوند. سیاست بازار کار در این زمینه این است که آمار کارفرمایان را به ۲۰ درصد افزایش دهد که حالت طبیعی است. مشاغل باید از خویش‌فرمایی به سمت کارفرمایی و بنگاه‌های کوچک به سمت بنگاه‌های بزرگ حرکت کنند.
وی با بیان اینکه ۲۹ درصد از دفترچه اولی‌ها در حوزه صنعت فعالیت دارند، گفت: شغل‌های رسمی به سمت صنعت و شغل‌های غیررسمی به سمت خدمات می‌روند. همچنین حدود پنج درصد از دفترچه اولی‌ها در حوزه سلامت، بهداشت و درمان بودند.
ربیعی خاطرنشان کرد: با توجه به اندازه اقتصاد ۴۷۰ هزار دفترچه اولی برای ما قابل قبول است. همچنین اگر مشاغل غیررسمی را در نظر بگیریم به آمار حدود ۷۰۰ هزار شغل در مرکز آمار نزدیک می‌شویم. اعتقاد ما این است که ظرفیت‌های خالی در حوزه آی‌سی‌تی، سلامت، گردشگری و کشاورزی پر شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: در حوزه‌های مختلف حتی در آموزش عالی ظرفیت اشتغال وجود دارد. در واقع همه حوزه‌ها حداقل برای یکی دو سال ظرفیت خالی اشتغال دارند و ما حتی در آموزش و پرورش نیز می‌توانیم شغل‌های جدیدی را پیش‌بینی کنیم. ما حتی نباید از هزار شغل هم صرف‌نظر کنیم و باید آنها را در برنامه‌ها بیاوریم. تصور ما نباید تنها به صنعت آی‌سی‌تی و گردشگری معطوف شود و باید در حوزه‌های مختلف به اشتغال نگاه کنیم. برای مثال حتی تربیت‌بدنی هم در این زمینه ظرفیت خوبی دارد.
وی تاکید کرد: ما باید در حوزه‌های غیرمتعارف به دنبال ایجاد شغل باشیم زیرا در این مشاغل دفترچه اولی داشتیم.
وی افزود: استان‌های خراسان رضوی و اصفهان توانسته‌اند شغل های زیادی ایجاد کنند اما در برخی از استان‌ها این آمارها کمتر بود که باید بر روی آن بررسی‌های میدانی بیشتری انجام شود.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خاطر نشان کرد: همچنین باید تعداد ۱۰ هزار دفترچه اولی را در حوزه آموزش به آمارهایی که در بالا ذکر شده اضافه کنم. ما همچنین در زمینه حمل و نقل، لجستیک و انبارداری، هتلداری و رستوران هم ظرفیت‌های بزرگی برای ایجاد شغل داریم و تعداد دفترچه اولی‌های آنها نیز چشمگیر بوده است.
وی با بیان اینکه مصوبات و دستورالعمل‌هایی برای ابلاغ ۲۰ هزار میلیارد تومان به استان‌ها داشتیم، گفت: خوشبختانه این مبلغ با امضای وزیر کشور و رئیس‌کل بانک مرکزی و بنده به استان‌ها ابلاغ شد. همچنین در نظر داریم کارگروهی شکل بگیرد و بتوانیم نرخ این مبلغ را از حداقل دو درصد تا بیشتر پایین بیاوریم. برای اولین بار این مبلغ با سه امضا ابلاغ شده که ابهامات از بین برود و کار در استان‌ها ساده‌تر شود.
ربیعی ادامه داد: کارگروهی متشکل از وزارت اقتصاد، وزارت کار و بانک مرکزی که جلسات مقدماتی آن انجام شده باید برای تامین مالی دنبال شود. همچنین بحثی در قالب توسعه رسته‌های منتخب و قالب مدل سیستم توسعه کسب و کار به صورت پروژه‌ای با هویت مستقل انجام شد که کلیه دستگاه‌های اجرایی و نهادهای حمایتی باید نسبت به تعیین یکی از مدیران ارشد خود به عنوان مسئول هماهنگی برنامه اشتغال فراگیر اقدام کنند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: کاری را شروع کردیم که هر ایرانی یک کد اشتغال داشته باشد بدین ترتیب که سامانه بانک اشتغال ایرانیان را برای این طرح ایجاد کردیم. این کمک می‌کند افرادی که مشغول به دو شغل هستند و یا مالیات بالاتر نمی‌دهند مشخص شوند و بتوانیم برای آنها مقرراتی بگذاریم.
