بیست‌ودومین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران که به دلیل فوت آیت‌الله علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی به تعویق افتاده‌بود، روز گذشته در حالی برگزارشد که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان میهمان این نشست بود.‏ به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، در ابتدای این نشست رئیس اتاق تهران به دو اتفاق تلخی اشاره کرد در هفته‌های گذشته رخ داد و تمامی مردم را متاثر کرد. مسعود خوانساری گفت: نخستین واقعه تلخ درگذشت ناگهانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بود که همه را بهت زده کرد و دومین رخداد تاثربرانگیز و ناگوار را حادثه پلاسکو عنوان کرد که با نهایت غم و اندوه این حادثه را به مردم و به ویژه خانواده شهدای آتش‌نشان و جان‌باختگان تسلیت می‌گوییم.‏ رئیس اتاق تهران در ادامه سخنان خود به تلاش‌های محمدجواد ظریف و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران و برجام اشاره کرد و گفت: حضور دکتر ظریف و همکارانشان در اتاق بازرگانی تهران مایه افتخار است و ما باید زودتر این نشست را برگزار می‌کردیم تا از ایشان و همکارانشان قدردانی کنیم. تیم مذاکره‌کننده کاری کارستان کرد که مایه افتخار کل کشور بود. معتقدم بخش خصوصی قدر زحمات مذاکره‌کنندگان را به خاطر مشکلاتی که در طول سال‌های تحریم با آن روبه‌رو بوده است، بیشتر از دیگران می‌داند. ‏ رئیس اتاق تهران ادامه داد: ما در زمان کوتاه‌تر از یک سال توانستیم صادرات نفت را به دو برابر افزایش دهیم و تولید نفت را بالا ببریم. هم‌زمان ارزش افزوده بسیاری در کشور به وجود آمد، ارتباطات خوبی بین بنگاه‌های اقتصادی کشورمان با طرف‌های خارجی در این مدت کم شکل گرفت؛ اگرچه حتما هنوز مشکلاتی وجود دارد که امیدواریم هرچه زودتر برطرف شود. ‏ ‏***رویکرد سفارتخانه‌ها توسعه اقتصادی باشد در ادامه این جلسه، مهدی جهانگیری، نایب رییس اتاق تهران، این نشست را به مناسبت حضور محمدجواد ظریف در پارلمان بخش خصوصی به یاد ماندنی توصیف کرد و گفت: بدون اغراق باید گفت که وقتی مذاکرات هیات ایرانی را در برابر غرب مشاهده می‌کردیم، غرور ایرانی در دل‌هایمان زنده‌شد و از تسلط این هیات در مقابل کشورهای عضو گروه ۱+۵ به خود می‌بالیدیم و این تسلط، شرافت ایرانی‌ها را حفظ کرد.‏ جهانگیری حمایت مقام معظم رهبری و ارکان نظام از تیم مذاکرات هسته‌ای چه در حین مذاکرات و چه پس از آن را نشانه تدبیر بالای ظریف و یاران او دانست. ‏ او با اشاره به رویکرد سیاسی نمایندگان دولت ایران در سفارتخانه‌های کشور، گفت: نکته حائز اهمیت آن است که بدانیم چگونه می‌توان رویکرد سفارتخانه‌ها را از رویکرد سیاسی به توسعه اقتصادی تغییر داد. در زمینه اعزام رایزنان بازرگانی نیز توافقاتی میان اتاق تهران، وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز وزارت امور خارجه، صورت گرفته است. اما توجه وزارت امور خارجه به رایزنان می‌تواند در انتظام‌بخشی به هیات‌های خارجی ورودی موثر واقع شود.‏ ‏***بخش‌خصوصی و دولت برای پسابرجام آماده نبودند عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و نایب‌رییس اتاق ایران نیز با بیان اینکه از نگاه بخش خصوصی، بزرگترین اقدام موثر برای محیط کسب‌و‌کار توافق برجام است، خطاب به وزیر امور خارجه گفت: با این حال باید اعتراف کرد که گام بزرگی که شما برای بازگشت ایران به عرصه بین‌المللی برداشتید، چندان آمادگی از سوی دولت و بخش‌خصوصی برای همراهی و مواجهه با آن وجود نداشته است.‏ پدرام سلطانی در عین حال پیشنهادی را نیز با محمدجواد ظریف درمیان گذاشت و افزود: تمرکز دستگاه دیپلماسی در مشارکت با بخش خصوصی، باید روی برخی حوزه‌های با ظرفیت بالا برای اقتصاد کشور در دستورکار قرار گیرد و طی هر سال، سفارتخانه‌های ایران در کشورهای هدف با همکاری مستقیم اتاق بازرگانی، در راستای انتقال فناوری و تکنولوژی، توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای کشور برنامه‌ریزی کنند.‏ ‏***سخت‌گیری برخی کشورها در صدور ویزا برای ایرانیان اسداله عسگراولادی عضو باسابقه اتاق تهران نیز به موضوع روادید برای ایرانیان و به ویژه بازرگانان تمرکز شد و گفت: در حالی در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، برای مراجعه‌کنندگان خارجی به کشور روادید فوری با اعتباری تا سه ماه صادر می‌شود که بسیاری از این افراد خود را به عنوان گردشگر معرفی می‌کنند اما هدف آنها تجارت و فروش کالاهای خود در داخل کشور است.‏ وی با انتقاد از اینکه کشورهای روسیه، قزاقستان و چین سخت‌گیری‌های نابجایی در اعطای ویزا به بازرگانان ایرانی اعمال می‌کنند، افزود: پروسه دریافت روادید از سفارتخانه‌های این کشورها بعضاً تا چندین ماه طول می‌کشد و موجب می‌شود بازرگانان و تجار ایرانی نتوانند کسب‌وکار خود با این کشورها را پیش ببرند.‏ ‏ عسگراولادی در همین زمینه، خواستار اقدام متقابل ایران با کشورهایی شد که سخت‌گیری‌هایی برای صدور ویزا به ایرانیان لحاظ کرده‌اند.‏ ‏***امتیازهای برجام از زبان ظریف وزیر امور خارجه پس از شنیدن سخنان و دیدگاه‌های نمایندگان اتاق تهران، مستقیم به سراغ موضوع برجام رفت و گفت: آنچه که برجام برای کشور به ارمغان داشته، رفع موانعی است که بروز و پیدایش آن چندین سال زمان برده است و این‌گونه نیست که موانع بر سر راه تجارت و توسعه کشور به یکباره ایجاد شده باشد.‏ محمد جواد ظریف افزود: هنگامی که اتحادیه اروپا قصد داشت تحریم نفتی علیه ایران را اعمال کند، شش ماه برای این اتحادیه زمان برد تا آنها بتوانند مسیرهای جایگزین برای نفت ایران را بررسی کنند و به همین دلیل بود که آغاز تحریم نفتی ایران نه تنها منجر به افزایش بهای نفت در بازار جهانی نشد بلکه قیمت‌ها کاهش نیز یافت.‏ وی افزود: ایالات متحده آمریکا نیز تحریم‌های نفتی علیه ایران را در شرایطی اعمال کرد که کشورهای خریدار نفت ایران را موظف کرد که هرشش ماه ۲۰ درصد از میزان خرید خود از ایران را کاهش دهند.‏ ظریف گفت: طی سال‌های ۸۹ و ۹۰، تعداد کارگزاری‌های ایران به حدود ۶۷۰ واحد می‌رسید که به دلیل تحریم‌ها روند کاهشی آن شدت گرفته‌بود و به ۵۰ کارگزاری تقلیل یافت اما با اجرای برجام این روند نزولی متوقف‌شد.‏ وزیر امور خارجه با بیان اینکه در طول دوره تحریم‌ها، کشورهای دیگر به مسیر پرشتاب خود در عرصه‌های اقتصادی ادامه‌دادند در حالی که کشور ما توقف کرده‌بود، افزود: موضوع ایران به بهانه پرونده هسته‌ای وارد شورای امنیت شده‌بود، اما تحریم‌های دیگر نیز با شدت و حدت بیشتری علیه ایران اعمال‌شد.‏ ظریف افزود: نگرانی ایجاد شده از تحریم باعث می‌شود که کشورهای دیگر نیز از مواجهه و همکاری با کشور تحریم شده سر باز زنند، از این رو عمده موفقیت برجام این است که توانست فضای روانی جهان علیه ایران را آرام کند.‏ ظریف به نامه یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا خطاب به مقامات ایران اشاره‌کرد و افزود: این سناتور آمریکایی در نامه‌اش به مقامات ایران اعلام کرده‌بود که به اوباما نباید اعتمادکرد در حالی که او از روی دلسوزی برای ایران دست به نگارش این نامه نزده بود و هدف او انتقال این پیام به دنیا بود که فضای روانی ناامن ایجاد شده علیه ایران با وجود برجام نیز کماکان ادامه دارد.‏ وزیر امور خارجه در ادامه سخنانش به گشایش‌های صورت گرفته در حوزه نفت و حمل‌ونقل اشاره کرد و گفت: بعد از اجرای برجام آقایان زنگنه و آخوندی به سراغ من آمدند و تشکر کردند که اجرای این توافق باعث شده که امکان خرید هواپیما و افزایش فروش نفت فراهم شود، اما در جلسه پیشین هیات دولت، من از آنها تشکر کردم و گفتم که اقدامات شما باعث زنده ماندن برجام شده است.‏ ظریف گفت: حوزه‌های نفت، حمل‌ونقل و بانکی حوزه‌های تحت تاثیر تحریم‌ها بودند و مابقی تحریم‌ها ناشی از فضای روانی ایجاد شده‌است. هر چند در زمینه خرید دارو نیز موانعی وجود داشت و بحث تحریم ال‌سی را مطرح می‌کردند که این ادعاها غیرقانونی بود. اکنون مشکلات بخش نفت و حمل‌ونقل به دلیل تلاش وسیعی که وزارت نفت و راه و شهرسازی به انجام رساندند، حل شده اما به طور طبیعی، بانک‌ها محافظه‌کارتر هستند.‏ او با اشاره به اینکه عملیات بانکی اعم از حواله‌جات ارزی و گشایش اعتبارات اسنادی به کندی جلو رفته‌است ادامه‌داد: افزایش این عملیات پس از برجام به تدریج در حال افزایش است و این کُندی به دلیل محافظه‌کاری موسسات پولی و بانکی خارجی است.‏ ‏*** برجام با خطر جدی مواجه نیست ظریف با بیان اینکه برجام در خطر نیست، ادامه داد: برخی تصور می‌کنند، من از برجام شرمنده‌ام اما باید به آنها بگویم که من به برجام افتخارمی‌کنم. برجام با خطر جدی مواجه نیست؛ به شرط آنکه خودمان برجام را حفظ کنیم؛ نه اینکه هر روز اسمش را بیاوریم. برجام شرایط عادی را ایجاد کرده و نباید بر سر این موضوع دعوا کنیم که نمره آن ۵ است یا ۱۰۰٫ این دعوا هیچ خیری برای و آخرت کسی ندارد. ضمن اینکه من هم به هیچ‌وجه به یک توافق، نمره ۱۰۰ نمی‌دهم.‏ ‏ او افزود: به هر حال، در مذاکرات مربوط به برجام هر طرفی مجبور شد نکاتی را بپذیرد که در این ارتباط آمریکا نکات بیشتری از ما پذیرفت. این در حالی است که آمریکا در مقطعی بر این مساله تاکید داشت که ایران حتی نباید یک سانتریفیوژ یا راکتور آب سنگین داشته باشد.‏ وزیر امورخارجه، در مورد بند اسنپ‌بک (‏snap back‏) که در برجام مورد اشاره قرار گرفته است، گفت: دو تن از سناتورهای آمریکا به هیات مذاکره‌کننده کشورشان گفته‌اند که با پذیرش اسنپ‌بک، مارا برای همیشه از تحریم ایران محروم کرده‌اید. چون به موجب این بند، چنانچه تحریم‌ها بازگردد، ما بلافاصله برنامه هسته‌ای را از سر می‌گیریم. اسنپ‌بک ضعف برجام نیست؛ بلکه تضمینی برای ادامه برجام است. بند اسنپ‌بک نشانه بی‌اعتمادی ما به آمریکاست.‏ ظریف ادامه داد: ایران هرگاه احساس کند، که از این توافق، دیگر امتیازی حاصل نمی‌شود، می‌تواند آن را کنار بگذارد؛ اما برای طرف مقابل این طور نیست و باید با بانک‌ها و موسسات بسیاری رایزنی کرده و آنها را به قطع همکاری با ایران متقاعد کند. ‏ او با طرح این پرسش که چگونه می‌توان، مشکلات اسنپ بک را برطرف کرد، گفت: وقتی تعاملات افزایش پیدا کند، این مشکلات نیز برطرف می‌شود. ‏ ‏***سیاست خارجی در خدمت توسعه خواهد بود وزیر امور خارجه، خطاب به فعالان اقتصادی گفت: همه پیشنهادات شما را می‌پذیرم و لازم است این پیشنهادات را اولویت‌بندی کنیم.‏ ظریف با اشاره به پیشنهاد فعالان اقتصادی مبنی بر تغییر رویکرد سفارتخانه‌ها گفت: وزارت امور خارجه به لحاظ ضرورت و به دلیل وقوع جنگ، تحریم‌ها و مسایل مربوط به حقوق بشر، وزارتخانه‌ای سیاسی- امنیتی بوده است. تا پیش از این سیاست خارجی کشور برای توسعه هزینه ایجاد کرده بود و اکنون این هدف را تعیین کرده‌ایم که این وزارتخانه در خدمت توسعه اقتصادی باشد؛ هرچند که محدودیت‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد. ما قائم‌مقام وزارت خارجه را به عنوان مسئول اقتصادی وزارتخانه تعیین کردیم و به سفارتخانه‌های خود در سایر کشورها تاکید کرده‌ایم که بر اساس عملکرد اقتصادی‌شان به آنها نمره می‌دهیم. ‏ ‏***مساله صدور روادید در سر یک دوراهی است وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش به موضوع صدور روادید اشاره کرد و گفت: ما در وزارت خارجه در خصوص صدور روادید برای خارجی‌ها بر سر یک دوراهی مانده‌ایم چرا که از یک طرف به ما فشار می‌آورند که برای رونق گردشگری و افزایش تعداد گردشگران به ایران، با همه کشورهای جهان سیاست لغو روادید را در پیش بگیریم، اما از طرف دیگر این امر مشکلات خاص خود را نیز به همراه دارد.‏ به گفته ظریف، تسهیلات روادیدی برای گردشگران و بازرگانان خارجی از طرف ایران صورت می‌گیرد اما این رویکرد متقابل نیست و کشورهای طرف همکاری کمترین تسهیلات را برای صدور روادید ایرانیان لحاظ می‌کنند.‏ در پایان بیست‌ودومین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران، لوح تقدیری از سوی اتاق تهران به پاس تلاش‌های دکتر محمدجواد ظریف به وی اعطا شد.‏