فرارو به نقل از نیویورک ریویو بوکس نوشت: به احتمال فراوان حسن روحانی، رئیس جمهور اعتدالگرای کنونی، پیروز انتخابات ۲۹ اردیبهشت ایران باشد. حسن روحانی در سال ۲۰۱۵، یعنی دو سال پس از رسیدن به قدرت، به کمک توافق هستهای تاریخی با دولت اوباما توانست این کشور را از خطر رویاروی با غرب نجات دهد.
آن توافق که با حضور ایالات متحده، چهار عضو دیگر دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان امضا شد، برای ایران یک خروجی مهم داشت: اینکه بتوان اقتصاد تخریب شده در دوران ریاست جمهوری انزواطلبانه و جنگطلبانه محمود احمدی نژاد را از انجماد نجات داد.
بر اساس توافق، بسیاری از تحریمهای سرسختانه بینالمللی علیه ایران در ازای تعطیلی برخی از تاسیسات هستهای مهم این کشور برچیده شد؛ در نهایت نیز قرار شد تا با ورود ارزهای خارجی، ذخایر نفتی سودآور ایران به خارج گسیل شود. بنابراین پیروزی حسن روحانی در انتخابات ماه جاری پاداشی مناسب برای او به نظر میرسد.
اما آن معجزه اقتصادی که حسن روحانی وعدهاش را داده بود، هنوز رخ نداده و احساس "ضد اوج" کاملا ملموس است – نوعی حس سرخوردگی که به احساس سرزنش عمومی برای سیاست، سیاستمداران و وعدههایی اشاره دارد که عملی نمیشوند.
گرچه تک رقمی شدن نرخ تورم از رقم بالای ۴۰ درصد در پایان دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد صحت دارد، اما رشد اقتصادی اخیر (به بالای ۶ درصد در پایان سال ۹۵) بیش از هر چیز مدیون افزایش صادرات نفت پس از گشوده شدن درب بازارهای جهانی بر روی ترکیبات هیدروکربن ایران بوده است؛ با این حال اما کارخانههای بدهکار در سراسر ایران قادر به پرداخت حقوق کارگران خود نیستند؛ معلمان مدرسه با کار کردن در اسنپ، اوبر ایرانی، درصدد جبران حقوق کم خود برآمدهاند؛ و بدتر همه برای جوانان این کشور، نرخ ۳۰ درصدی بیکاری بین جوانان زیر ۲۵ سال است.
ایرانیهای طبقه متوسط همه چیز از خرید خانه و خودرو گرفته تا ازدواج و تشکیل خانواده را دیرتر از میانگین انجام میدهند؛ تازه اگر اصلا انجام دهند! این در حالی است که طبقه مرفه ملک میخرد، ارز خارجی و طلا خرید میکند و یا آن را برای کسب سود بیشتر در بانک میخواباند؛ در واقع آنها هر کاری میکنند تا سرمایه خود را در بازار "واقعی" نیازمندِ سرمایه که با مشکل تولید ناکافی مواجه است، سرمایهگذاری نکنند. ورود کالاهای مصرفی گرانقیمت خارجی، از پورشه گرفته تا اودکلنهای ۳۰۰ دلاری، و همچنین افزایش تعداد رستورانهای شیک که غذاهای بینالمللی را سرو میکنند، همگی گواه قدرت خرید بالای طبقه رانتخوار است. تعداد کمی از مشکلات کنونی ایران ریشه در دولت روحانی دارد چرا که دست خالی خوب عمل کرد. دولت روحانی اما دارد هزینه افزایش انتظارات عمومی ناشی از ورود سرمایه خارجی را میپردازد که در عمل موفق نبوده است – گرچه دونالد ترامپ مدعی است ایران از زمان برداشته شدن تحریمها، سود کرده است. سرمایهگذاران نیز میترسند که مبادا دولت و دادگاههای ایالات متحده به تنبیه شرکتهای چندملیتی – از جمله بانکها و شرکتهای نفتی – که تعامل زیادی با ایران داشته باشند، ادامه دهند.
علاوه بر آن، سیاست کابینه ترامپ در قبال ایران تهدیدآمیز بوده و بیشتر به فرهنگ دروغگویی دامن میزند. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده در ۱۸ آوریل به کنگره اعلام کرد که ایران نسبت به تعهداتش بر اساس توافق هستهای پایبند بوده است؛ این اظهارات همان تیلرسونی است که توافق هستهای را "یک رویکرد ناکارآمد" تلقی کرد که «ما را با تهدید کنونی کره شمالی روبهرو کرده است.» ترامپ نیز خواستار یک بازبینی جامع شده تا بررسی کنند که آیا توافق ایران، به قول تیلرسون، برای منافع امنیت ملی ایالات متحده حیاتی است.
حتی با در نظر گرفتن عدم رضایت بسیاری از مردم باز هم به نظر نمیرسد که ابراهیم رئیسی، که برای مدت طولانی به عنوان یک مقام بلندپایه قضایی فعالیت داشته، و یا حتی محمد باقر قالیباف، که دو مرتبه برای رسیدن به ریاست جمهوری تلاش کرده، بتوانند در برابر حسن روحانی کاری را از پیش ببرند؛ این در حالی است که انتظارات از حسن روحانی بیشتر بوده ولی با تمام اوصاف، وی توانست کشور را به ثبات اقتصادی نزدیکتر کند. تهدید دیگر پیش روی حسن روحانی از سوی کابینه ترامپ و کنگره جمهوری خواه ایالات متحده است زیرا نتیجه هر چه باشد، بعید است که آنها نسبت به مواضع خود در قبال مخالفت با سرمایهگذاری در ایران عقبنشینی کنند. اگر ایالات متحده به همین منوال به سیاستهای خود ادامه دهد، تنها جایگاه حسن روحانی به عنوان مردی که برنامه هستهای ایران را با "اودکلن" طاق زد، تضعیف خواهد شد.
* کریستوفر دو بلگ (Christopher de Bellaigue) (متولد ۱۹۷۱ میلادی) نویسنده، روزنامهنگار، محقق و مترجم آثار ریچارد کاپوشینسکی روزنامهنگار برجسته لهستانی به زبان انگلیسی است. وی کتاب «میهن پرست ایرانی: محمد مصدق و کودتای انگلیسی-آمریکایی» را نوشته است.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه