پنج شنبه 09 فروردین، 1403

کدخبر: 92072 18:55 1397/09/04
"نقدی بر عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور"

"نقدی بر عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور"

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
"نقدی بر عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور"

"نقدی بر عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور"

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

هاشم اورعی-استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس انجمن علمی انرژی بادی ایران-در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب خوب است در کنار جشن و سرور عملکرد دستگاه های مختلف دولت به دور از گرایشات سیاسی مورد ارزیابی و نقد منصفانه قرار گیرد تا از  این مسیر ضمن آگاهی از کاستی های موجود، امکان ارائه راه کار و رفع موانع فراهم آید. البته نگارنده فاقد صلاحیت علمی و تجربی برای ارزیابی عملکرد کلی دستگاه دیپلماسی کشور است لیکن قصد دارد در  این نوشتار با مروری تاریخی و بررسی اتفاقات اخیر در صحنه بین المللی، به دور از تعارفات متداول، عملکرد وزارت امور خارجه را به چالش بکشد. در ۲ آوریل۱۹۸۲ در پی اشغال جزایر فالکلند توسط نیروی دریایی ارتش آرژانتین، لرد کارینگتون وزیر امور خارجه وقت انگلستان و رئیس کمیته قدرتمند ۱۹۲۲ حزب محافظه کار در پارلمان بریتانیا از سمت خود استعفاء داد. در ۲۵ دسامبر ۱۹۸۹ نیکولای چائوشسکو، دبیر کل حزب کمونیست رومانی در دادگاهی انقلابی به مرگ محکوم شده و اعدام شد. نکته جالب توجه اینکه تنها چند روز قبل از این واقعه رهبر رومانی بازدید رسمی از ایران داشت و مقامات کشور برایش فرش قرمز پهن کرده بودند. یکی دو روز  بعد در ۵  دی ۱۳۶۸، تعداد ۸۴ تن از نمایندگان دوره سوم مجلس شورای اسلامی آقای دکتر ولایتی، وزیر امور خارجه وقت را به مجلس فرا خوانده و وی را مورد بازخواست قرار دادند و البته که ایشان مطابق آنچه در فرهنگ ما مرسوم است به توجیه عملکرد ضعیف خود پرداخته و  استعفاء نداد! در پی اتفاقات اخیر در دانمارک و دستگیری فردی نروژی ایرانی تبار و هم چنین دستگیری یک دیپلمات ایرانی و تحویل وی به مقامات امنیتی بلژیک به اتهام برنامه ریزی برای ترور مخالفان جمهوری اسلامی ایران، سه سناریو را می توان متصور بود: سناریوی  اول که احتمال آن بسیار ضعیف است آن که این اقدامات با برنامه ریزی دولت جمهوری اسلامی ایران و اطلاع وزارت امور خارجه بوده باشد. در چنین حالتی و با شکست این طرح ها، وزیر امور خارجه از دیدگاه رهبران اروپایی دیگر نمی تواند نقش موثری در دستگاه دیپلماسی بین المللی به ویژه اروپا داشته باشد. سناریوی دوم آن است که این اقدام توسط عوامل خودسر و با حمایت صاحبان قدرت خارج از دولت برنامه ریزی شده باشد. این بدان معنی است که دستگاه دیپلماسی کشور کنترل امور بین الملل را در داخل کشور از دست داده است چه برسد به آن که بخواهد در صحنه بین المللی نقش آفرینی کند. و اما سناریوی سوم که محتمل ترین است آن که این اقدام توسط دشمنان ایران در سطح  بین المللی برنامه ریزی شده و هدف آن تیره شدن روابط ایران با جامعه اروپا باشد. در این حالت نیز وزارت امور خارجه غافلگیر شده و خبر را هم زمان با مردم عادی از شبکه های خبری بین المللی شنیده است! اما چرا لرد کارینگتون استعفاء داد؟ در آن زمان قدرت وی کمتر از مارگارت تاچر نخست وزیر وقت نبود چون وی رئیس کمیته ای بود که در عمل نخست وزیر را انتخاب می کرد. جالب اینکه این روزها که ترزا می، نخست وزیر انگلستان، با مشکلات سیاسی عدیده ای در رابطه با برنامه خروج بریتانیا از جامعه اروپا دست و پنجه نرم می کند، این در واقع کمیته ۱۹۲۲ حزب محافظه کار است که در حال بررسی نهایی و گرفتن تصمیم در مورد حمایت از نخست وزیر و یا جایگزین کردن وی با فرد دیگری است. لرد کارینگتون ا علام کرد که به عنوان وزیر امور خارجه باید قبل از اقدام ژنرال گالتیری، رئیس دولت نظامی وقت آرژانتین از این موضوع مطلع می بود. مقایسه این اقدام ارزشمند ایشان را با تلاش دکتر ولایتی برای توجیه ضعف عملکرد خود به عنوان وزیر امور خارجه وقت و حفظ سمت به عهده خواننده میگذارم. امروز عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور را می توان با مواردی چون دو تکه شدن برجام(صرفنظر از مزایا و معایب آن)، اعمال شدیدترین تحریم ها از سوی آمریکا و دستگیری دیپلمات ایرانی در اروپا ارزیابی کرد. تنها نکته مثبت در حمایت اعضاء اروپایی و حفظ برجام، ایجاد ساز و کار مالی موازی است که طبق اعلام رسمی تاکنون سه کشور اروپایی از میزبانی دفتر آن سرباز زده اند. بر مبنای اظهارات جنابعالی، به نظر می رسد بزرگترین دستاورد وزارت امور خارجه کشور آن است که آمریکا در لیست تحریم شدگان نام کشتی سانچی که غرق شده را آورده است! البته بعید است که دستگاه دیپلماسی عریض و طویل کشور نداند که گنجاندن نام کشتی سانچی در لیست تحریم های ظالمانه آمریکا اشتباه نبوده و گمان می رود وزارت امور خارجه این موضوع را به عنوان ابزاری برای  هدایت اذهان عمومی و گذاردن پوشش بر ضعف عملکرد خود مورد استفاده قرار داده است. آمدن نام کشتی سانچی بدین منظور است که مسیر حقوقی اخذ هر گونه غرامت و بیمه مسدود شده و انتظار نمی رود که کشور بتواند تا سال ها وجوه مربوطه را اخذ نماید. چهل سال است شاهد آن هستیم که مقامات صرفاً از سر تکلیف فداکاری کرده و بر صندلی مدیریتی کشور تکیه می زنند، ای کاش برای یک بار هم که شده جنابعالی پیش قدم شده و در راستای حفظ ارزش ها و جایگاه ملی کشور عطای آن را به لقایش بخشیده و با این عمل پسندیده  نشان دهید که منافع ملی مقدم بر همه امور است.          


  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |