مصوبه کنگره آمریکا درباره ممنوع شدن فروش هواپیما به ایران
گروه امورزیربنایی-دو سال پیش سند برجام توسط ایران و گروه ۵+۱ به امضا رسید که طبق آن مقرر شد تحریم های علیه ایران که توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا برداشته شود.
به دنبال این اتفاق پیش بینی هایی درباره گشایش در عرصه های سیاسی و اقتصادی صورت گرفت که در این میان امکان خرید هواپیما یکی از آنها بود که البته قراردادهای خرید با شرکت بوئینگ، ایرباس و ای تی آر هم پس از ۳۸ سال به امضا رسید.
با این حال روز ۲۳ شهریورماه امسال (۱۴ سپتامبر) مجلس نمایندگان آمریکا طرحی برای ممنوعیت فروش هواپیما به ایران تصویب کرد که نگرانی هایی در پی داشت.
مجلس نمایندگان آمریکا با متمم پیشنهادی یک قانونگذار جمهوریخواه برای منع فروش هواپیمای غیرنظامی به ایران موافقت کرد.
طبق اعلام پایگاه هیل، نشریه کنگره آمریکا تصویب این متمم باوجود هشدارهای برخی از دیگر نمایندگان درباره مغایر بودن این اقدام با توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ صورت گرفت.
بنا بر این گزارش، پیتر روسکام، نماینده جمهوریخواه آمریکایی پیشنهاد اضافه شدن دو متمم پیشنهادی به طرح بودجه دفاعی سال ۲۰۱۸ آمریکا را مطرح کرد؛ این متممها، به طور خاص، استفاده از منابع مالی برای مجاز کردن مبادلات مالی مربوط به فروش هواپیما را ممنوع میکند و اداره کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا را از صدور مجوز جهت فروش هواپیما به ایران منع میکند.
طبق اعلام پایگاه هیل هر دو متمم پیشنهادی روسکام با رأیگیری شفاهی به تصویب رسیدند؛ سال گذشته هم متممهای مشابهی که روسکا آن را پیشنهاد داده بود به تصویب رسید اما تبدیل به قانون نشد.
خبرگزاری تسنیم در گزارشی در این باره آورده است: پیتر روسکام نماینده جمهوریخواه آمریکا که متممها را ارائه کرده با این ادعا که ایران از هواپیماهای تجاری برای حمایت از بشار اسد استفاده میکند، خواستار جلوگیری از فروش هواپیماهای مسافربری شده است.
این در حالی است که دموکراتها در مجلس نمایندگان در مورد متممهای مذکور هشدار دادهاند. وبسایت هیل بهنقل از بلومناور از نمایندگان دموکرات گفته است: «این مصوبه بدون دلیل مناسبی شرکتهای آمریکایی را هدف جریمهشدن قرار میدهد و به توافق اتمی ایران، آمریکا و پنج قدرت جهانی، ضربه میزند. پایبندی به تعهدات آمریکا در ارتباط با توافق اتمی مهم است. توافق اتمی با ایران از نقاط روشن در رخدادهای منطقه است.»
در حالی انتظار میرود به دلیل خلف وعدههای متعدد برای تامین منابع مالی خرید هواپیماها مسئولان وزارت راه و شهرسازی نسبت به موانع موجود در این زمینه شفافسازی کنند که قائم مقام آخوندی به تشریح "اثرات مثبت" برجام پرداخته بدون آنکه اشارهای به درجا زدن یکی از اثرات روند خرید هواپیماهای آمریکایی و فرانسوی اشاره کند.
پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از فخریه کاشان نوشته است: فاینانس ۱۵۰ میلیون دلاری و سرمایهگذاری ۸۵ میلیون دلاری هندیها در چابهار، فاینانس ۲٫۷ میلیارد یورویی برقی سازی راهآهن تهران-مشهد، ورود رادار و... از جمله اثرات برجام بوده است.
وی افزود: با وجود تمام مشکلات پیش پای ایران خوشبختانه توانستهایم در بخشهای مختلف حمل و نقل از ظرفیتهای برجام استفاده قابل قبولی داشته باشیم و این به معنای آن است که ایران در کنار توجه به صنعت هوایی، دیگر بخشهای حمل و نقل خود را با قدرت به سمت اهداف در نظر گرفته شده حرکت داده و میتوان به نتیجه بخش شدن بسیاری از آنها در آینده نزدیک امیدوار بود.
*نقض فاحش برجام از سوی آمریکاییها
خبرگزاری فارس هم با بیان اینکه مجلس نمایندگان آمریکا با متمم پیشنهادی یک قانونگذار جمهوریخواه برای منع فروش هواپیمای غیرنظامی به ایران موافقت کرد، آورد: بدین ترتیب پیشبینی میشود در گام اول تفاهمنامه و قرارداد فروش ۱۶۰ فروند بوئینگ به ایرلاینهای ایرانی منتفی شود.
*مصوبه اخیر آمریکا بر قراردادهای خرید هواپیمای ایران تاثیر ندارد
رییس سازمان هواپیمایی کشوری اما نظر دیگری داشت. علی عابدزاده در این باره به ایرنا گفت: از آنجا که قراردادهای خرید هواپیماهای جدید در سطح بین المللی منعقد شده است، مصوبه اخیر کنگره آمریکا در مورد ممنوعیت فروش هواپیما به ایران تاثیری بر اجرای این قراردادها ندارد.
وی افزود: تمامی قرارداهای منعقده با شرکت های سازنده طبق برنامه اقدام مشترک یا برجام انجام شده و این توافق ایران با جامعه جهانی به تایید سازمان ملل متحد نیز رسیده است.
عابدزاده گفت: اگر آمریکایی ها به ما بدعهدی می کنند ما از گذشته به این بدعهدی آنها عادت کرده ایم و به رغم تحریم های ظالمانه ای که در گذشته علیه کشورمان وجود داشت، صنعت هواپیمایی ما همچنان سرپا مانده و به توسعه و رشد خود ادامه داده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: بدون شک همه شرکت ها به قراردادهای خود متعهد هستند و باید این قراردادها به مورد اجرا گذاشته شوند.
*قرارداد شرکتهای سازنده هواپیما با ایران معتبر است
دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی نیز در گفتگو با ایرنا گفت: با وجود مصوبه کنگره آمریکا درباره ممنوع شدن فروش هواپیما به ایران، قراردادهای چند شرکت سازنده هواپیما با طرف های ایرانی همچنان معتبر به شمار می رود.
مقصود اسعدی سامانی افزود: هنوز شرکت های سازنده هواپیما در این زمینه واکنش منفی نشان نداده اند و این مصوبه کنگره به تایید سنا و رییس جمهوری آمریکا نیازمند است.
این مسئول در انجمن شرکت های هواپیمایی اضافه کرد: دولتمردان آمریکا باید منافع اقتصادی این قراردادها را با توجه به میزان اشتغالزایی آنها در نظر بگیرند و شرکت های سازنده نیز به اجرای این قرارداد اهمیت بیشتری بدهند.