مرتضی ابراهیمی
از ابتدای شروع سال ۹۷ شاهد افزایش نرخ ارز بودیم که موجبات التهابات ارزی را فراهیم کرد به طوری که مدیریت بازار ارز از دست بانک مرکزی و دولت خارج شد. در اولین اقدام، بانک مرکزی با فروش دلار تصمیم به کاهش نرخ ارز گرفت اما دولت با این کار اولین شکست را در مدیریت بازار ارز تجربه کرد. در قدم دوم دولت ارز را تک نرخی کرد، چون این موصبه دولت بدون برنامه ریزی قبلی صورت گرفته بود، یعنی یک شبه دولت تصمیم به تک نرخی کردن ارز گرفت، دوین اقدام دولت نیز با شکست روبه رو شد.
در این زمان دولت نیاز دید تا دست به اصلاح مدیران دولت بزند. بدین ترتیب همتی را به ریاست بانک مرکزی منصوب کرد. همتی بعد از قرار گرفتن در این پست مدیریتی، برخی سیاست های ارزی گذشته را اصلاح کرده و بازار ثانویه ارز را نیز ایجاد کرد. با گذشت حدود یک ماه از تاسیس بازار ثانویه ارز به نظر می رسد این سیاست نیز کاری از پیش نبرده است.
با گذشت پنج ماه از التهاب ارزی، تمام فعالیت های اقتصادی و غیر اقتصادی تحت تاثیر این موضوع قرار گرفته و کل اقتصاد به نفس افتاده است. التهاب ارزی به حدی رسیده است که مردم به قانونی ترین و مهمترین بازار یعنی بازار سرمایه اعتماد خود را از دست داده اند. که نمونه آن در بورس کالا روی داده است. حال سوال این جاست که چگونه باید این ارز افسار گسیخته را مدیریت کرد.
برای مدیریت ارز باید در قدم اول مواد اولیه تولیدات داخلی را با نرخ ارز دولتی تامین کرد. در قدم دوم باید مواد اولیه را به کارخانه ها رسانده و هم زمان با نظارت تولید محصول نهایی با قیمت کم و با کیفیت بالا به دست مصرف کننده نهایی برسانیم. مسلما در این فرایند اگر محصول نهایی صادر می شود باید مابه التفاوت نرخ ارز دولتی و بازار ارز را به دولت بازگردانند.
در قدم سوم باید واردات مدیریت شود. طی ۴۰ سال گذشته هیچ وقت واردات مدیریت نشد و یکی از دلایل التهاب ارزی کنونی همین سوء مدیریت واردات است. سوء مدیریت در واردات نهادینه شده است زیرا بسیاری از مقامات دولتی وارد کننده هستند، بنابراین اولین اقدام در مدیریت واردات منع شدن مسئولین به واردات است. در کنار این سیاست باید این مدیران دولتی را مجبور کرد که سرمایه خود را به بخش تولید تزریق کنند.
خبر های رسیده از ان حکایت دارد که دولت بسته جدید ارزی را به زودی رو نمایی می کند، اما متاسفانه دولت هیچ برنامه مشخصی برای رونق تولید در این بحران نداشته و از از ان غافل شده است، دولت محترم باید به تولید نیز توجه کنند در غیر این صورت بسته های ارزی نیز موفق آمیز نخواهند بود.
