گروه نفت تامین گاز مورد نیاز شهرهای شمالی کشور با توجه به قطع ارسال گاز ترکمنستان به ایران از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این میان، توسعه میدان توس با توجه به موقعیت جغرافیایی و کاهش هزینه‌های بسیار انتقال گاز از عسلویه، در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است. بر این اساس، در حالی که پیش از این آستان قدس با یک شرکت ایتالیایی تفاهم نامه همکاری برای مشارکت در توسعه این میدان را امضا کرده بود، مدیرعامل شرکت بهره‎برداری نفت و گاز شرق از اتمام مطالعات آستان قدس بر میدان توس و ارسال نتایج آن به شرکت نفت مناطق مرکزی ایران خبر داد. به گزارش جهان اقتصاد به نقل از وزارت نفت، محمد مام‎بیگی، روز چهارشنبه (۲۱ تیرماه) در یک نشست خبری در منطقه عملیاتی خانگیران با بیان این‎که فرآیند توسعه میدان توس ظرف یک سال آینده آغاز می‎شود، افزود: پس از نتایج موفق حاصل از حفاری یک حلقه چاه اکتشافی در این میدان، مطالعه توس در دستور کار قرار گرفت و برآوردهای اولیه حاکیست در صورت توسعه این میدان، برداشت روزانه سه تا پنج میلیون متر مکعب گاز امکان‎پذیر می‎شود و این میزان تولید می‎تواند جایگزین خوبی برای کاهش تولید مخزن مزدوران طی سال‎های آینده باشد. مام‎بیگی در پاسخ به سوالی درباره نتایج مطالعات آستان قدس بر میدان توس گفت: این مطالعات انجام و نتایج آن به شرکت نفت مناطق مرکزی ایران ارائه شده است. وی به ظرفیت‎های میدان کشف‎رود که در لایه‎های زیرین مخزن خانگیران واقع شده نیز اشاره کرد و افزود: از سال گذشته، دکل مدیریت اکتشاف در این میدان مستقر شده و امیدواریم طی ماه‎های آینده، خبرهای خوشی از این میدان بشنویم و شاهد تداوم تامین پایدار گاز شمال شرق کشور با تکیه بر ظرفیت‎های موجود باشیم. **تداوم تولید در گنبدلی و برنامه‎ریزی برای برداشت بیشتر از شوریجه دی مدیرعامل شرکت بهره‎برداری نفت و گاز شرق در ادامه به تشریح فعالیت‎ها در مخزن شوریجه دی در منطقه عملیاتی خانگیران پرداخت و گفت: حدود ۹۴ درصد ذخایر قابل استحصال این مخزن تا سال ۹۳ برداشت و مقرر شد شوریجه دی به عنوان مخزنی راهبردی برای ذخیره‎سازی گاز مورد استفاده قرار گیرد. وی افزود: پارسال ۱,۴ میلیارد متر مکعب گاز به این مخزن تزریق شد که اثر مثبت آن در زمستان و همزمان با قطع صادرات گاز ترکمنستان به کشورمان مشهود بود؛ به‎طوریکه در آن شرایط فرآیند تامین گاز شمال شرق کشور متوقف نشد. به گفته مام‎بیگی، اگر بتوان در هشت ماه نخست سال، روزانه ۱۰ میلیون متر مکعب گاز به شوریجه دی تزریق کرد، امکان برداشت گاز تا ۲۰ میلیون متر مکعب در روز در چهار ماه پایانی سال فراهم می‎شود و تحقق این هدفگذاری می‎تواند در تامین پایدار گاز شمال شرق کشور موثر باشد. وی خاطرنشان کرد: هم‎اکنون روزانه حدود ۹ میلیون متر مکعب گاز به این مخزن تزریق می‎شود. طرح ذخیره سازی گاز طبیعی شوریجه در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سرخس در استان خراسان رضوی و در مجاورت پالایشگاه شهید هاشمی نژاد واقع شده است. مام‎بیگی، مخزن شوریجه بی را نیز مخزنی استراتژیک در شرکت نفت و گاز شرق معرفی کرد و با اشاره به ظرفیت برداشت روزانه ۱,۶ میلیون متر مکعب گاز از این مخزن گفت: معمولا برداشت از شوریجه بی در زمستان صورت می‎گیرد. منطقه خانگیران مشتمل بر سه مخزن مجزای مزدوران، شوریجه بی و شوریجه دی است که هر سه مخزن مدت مدیدی است بهره‎برداری می‎شوند و گاز ترش تولیدی در مخزن مزدوران، پشتوانه اصلی تولید و تامین گاز مصرفی در شمال شرق کشور است. این گاز پرفشار با ۳,۵ درصد گاز سولفوره و ۶.۵ درصد گاز کربنیک، مزدوران را به یکی از نادرترین مخازن گازی جهان بدل کرده است و به گفته مام‎بیگی، مواجهه نشدن با آسیب یا تلفات انسانی در این مخزن طی بیش از ۳۰ سال که از بهره‎برداری آن می‎گذرد، نتیجه رعایت دقیق اصول ایمنی بوده است. مدیرعامل شرکت بهره‎برداری نفت و گاز شرق از تداوم روند تولید در میدان مشترک گنبدلی نیز خبر داد و گفت: در حالت معمول انتظار بود تولید گاز در این میدان حدود ۶ سال پیش متوقف شود؛ اما با تلاش متخصصان شرکت و تعامل خوب پالایشگاه گاز شهید هاشمی‎نژاد، روند تولید در این میدان ادامه دارد. وی ظرفیت تولید کنونی گاز در میدان گنبدلی را ۰,۷ میلیون متر مکعب در روز عنوان کرد. میدان گازی گنبدلی در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان سرخس و در نزدیکی مرز ترکمنستان واقع شده است. **برداشت نیمی از ذخایر گاز قابل استحصال در نفت و گاز شرق مام‎بیگی، متوسط ضریب بازیافت گاز در مخازن تحت نظارت نفت و گاز شرق را ۷۵ تا ۸۰ درصد عنوان کرد و گفت: از مجموع بیش از ۶۴۰ میلیارد متر مکعب ذخایر گاز قابل استحصال این شرکت، تاکنون ۳۴۷ میلیارد متر مکعب گاز برداشت شده است. وی مجموع گاز تولید شده در این شرکت طی سال ۹۵ را ۱۵,۸ میلیارد متر مکعب (۶ درصد گاز تولیدی در کشور و بیش از ۲۰ درصد گاز تولیدی در نفت مناطق مرکزی) عنوان کرد و افزود: به این ترتیب، پارسال به طور متوسط بیش از ۴۳ میلیون متر مکعب گاز در هر روز در این شرکت تولید شده است و بر اساس برنامه‎ریزی‎ها، امسال نیز تولید گاز به همین میزان خواهد بود. به گفته این مقام مسئول، در مجموع ۶۳ حلقه چاه، پنج مجموعه جمع‎آوری گاز و یک مجموعه تفکیک و اندازه‎گیری، ۵۰۰ کیلومتر خط لوله زیرزمینی، ۳۰۰ کیلومتر خط انتقال برق و ۳۲۰ کیلومتر جاده آسفالت در مناطق عملیاتی شرکت نفت و گاز شرق مستقر است و این شرکت به عنوان یکی از سه شرکت تابعه شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، علاوه بر تامین نیاز نیروگاه نکا و پتروشیمی بجنورد، گاز مورد نیاز استان‎های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مازندران، گلستان و بخشی از سمنان را تامین می‎کند.