مهدی زاهدی

m.zahedi25@yahoo.com

17 دی ماه 1385 هنگامی که بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و ارتباطات و فناوری اطلاعات هیات وزیران وقت در چارچوب کلی نحوه واگذاری شرکت های مخابراتی قابل واگذاری را تصویب کرد هیچ گاه گمان نمی رفت که این اقدام تبدیل به پرحاشیه ترین خصوصی سازی کشور شود.

آغاز این حاشیه ها البته پس از واگذاری این شرکت عظیم به مجموعه ای تحت عنوان توسعه اعتماد مبین کلید خورد اما به دلیل حمایت دولت وقت از نوع واگذاری اش اعتراض ها از حد انتقادات گاه و بیگاه رسانه ای فراتر نرفت؛ با این حال پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و نشستن محمود واعظی بر صندلی وزارت ارتباطات او به عنوان ارشدترین مقام ارتباطی کشور در اظهاراتی صریح خصوصی سازی مخابرات را به چالش کشید.

او تاکید کرد: در زمان واگذاری مخابرات دقت و مطالعات لازم انجام نشد و به همین دلیل سیم مسی در سراسر کشور به عنوان بیت المال به اشتباه واگذار شد ، در حالیکه سیم مسی به عنوان سرمایه ملی باید در اختیار تمامی شرکت های ارائه دهنده خدمات دسترسی قرار می گرفت و این انحصار باید شکسته شود.

واعظی با انتقاد ازعملکرد شرکت مخابرات گفت: هم اکنون بالغ بر 150 هزار نفر از مردم در نوبت دریافت تلفن ثابت هستند و مخابرات توسعه ای در این بخش نمی دهد.

وی ادامه داد: این شرکت به دلیل آنکه توزیع سود بالایی دارد به روش دولتی اداره می شود و به روش خصوصی هزینه می کند و مشکلات مالی بسیار دارد و حتی اختلافات در داخل خودشان در عرصه مدیریتی نیز وجود دارد که باعث عدم توسعه این بخش شده است.

با این حال اما مسوولان مخابرات نیز بیکار ننشسته و پس از مساله ابلاغ همکدسازی تلفن های ثابت استانی با اعلام اعداد و ارقامی از افت درآنمدهای خود گلایه کردند، این گلایه ها درمجامع همراه اول و همچنین شرکت مخابرات ایران به شیوه های جدیدی ادامه یافت و درقالب اعتراض سهامداران به تثبیت چندساله تعرفه های مخابراتی نمود یافت.

اما با همه این اعتراضات وزیر ارتباطات دولت تدبیر و امید با قاطعیت کامل اعلام کرد به دلیل عدم توسعه در این بخش خبری از افزایش تعرفه ها نیست.

روز دوشنبه مسوولان مخابرات ایران در مراسم افتتاح 370 طرح مخابراتی در استان تهران و البرز فرصت را مغتنم شمرده و به نوعی اظهارات وزیر واکنش نشان دادند.

نکته جالب توجه اینکه این بار مسوولان مخابراتی مساله ای را مطرح کردند که ظاهرا نشان می دهد که عطای این شرکت عظیم را به لقایش بخشیده اند با این حال برخی کارشناسان هم معتقدند اقدام مسوولان مخابرات برای "فروش" شرکتی که با این همه جنجال در اختیار گرفته اند نوعی تهدید و یا فرار به جلو محسوب می شود.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران در حاشیه مراسم یاد شده با اعلام اینکه ما از روزشنبه هفته آینده فراخوان‌هایی را در زمینه‌ واگذاری سهم 50 + یک درصدی مخابرات منتشر خواهیم کرد، گفت: این‌که اکنون ما می‌گوییم می‌خواهیم سهم خود را واگذار کنیم نه ناز است نه تهدید؛ ما سهام شرکت توسعه اعتماد مبین را که دارای سهم 50 + یک درصدی واگذار خواهیم کرد و برای این زمینه نیز آگهی ما روز شنبه منتشر خواهد شد و هیچ نوع صحنه‌سازی هم در کار نیست.

وی درعین حال یادآور شد: با توجه به این‌که این بخش به بورس ارتباط پیدا نمی‌کند، فراخوان آن منتشر می‌شود تا به صورت مزایده واگذاری مربوطه صورت بگیرد.

او در پاسخ به سوال ایسنا درباره جزئیات تصمیم مخابرات بر واگذاری این شرکت اظهار کرد: وقتی ما بحث واگذاری را مطرح می‌کنیم بیشتر به مساله‌ی سهام‌داری مربوط می‌شود ما خریداران حاضریم با همان شرایطی که این شرکت را خریداری کردیم آن را بفروشیم و در این میان دوست نداریم بگویند رانت‌خواری کردند و غیره.

سید هاشمی ادامه داد: زمانی که ما این شرکت را خریدیم هر آنچه بر روی تابلو به عنوان قیمت تعیین شده بود به شکل دو برابری پرداخت کردیم، امروز هم در برابر واگذاری دو برابر قیمت این شرکت را خواهیم فروخت.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران اظهار کرد: زمانی که طرح هم‌کد سازی اجرایی شد تعرفه ما از هر پالس 58.7 ریالی به 30 ریال برای مکالمات درون استانی رسید و از سوی دیگر قرار بر آن شد که به جای پالس، دقیقه واحد اندازه‌گیری تعرفه شود و در تماس‌ها نیز به جای محاسبه دقیقه، ثانیه‌ها حساب شود. براین اساس بسیاری از مکالمات ما به یک تا دو ریال کاهش پیدا کرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر شهرهای اطراف تهران تا پیش از هم‌کدسازی حکم بین شهری را داشت اما با اجرای این طرح آنها هم داخل شهری حساب شد و بدین ترتیب از این بخش هم بخشی از درآمد مخابرات کاهش یافته و در نهایت با اجرای این طرح حدود 270 میلیارد تومان درآمد مخابرات کاهش پیدا کرد.

سید هاشمی همچنین متذکر شد: این اتفاق در شرایطی رخ داد که کل گردش مالی ما در تلفن ثابت 4000 میلیارد تومان است و در این میان 270 میلیارد تومان رقم قابل توجهی است و رقم کمی محسوب نمی‌شود البته در کنار این رقم ما هزینه‌های قابل توجهی را برای طرح هم‌کدسازی در نظر گرفتیم و در آن دوره قرار بر آن است که پس از گذشت شش ماه از اجرای این طرح ارزیابی‌های مجدد صورت گرفته و تعرفه های ما در صورت زیان‌ده بودن این طرح تعدیل شود.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران در پاسخ به این سوال ایسنا که پیش‌تر از سوی مخابرات اعلام شده بود مدیران مخابرات راضی به بازگشت تعرفه‌ها به حالت قبل از هم‌کدسازی هستند و وزیر ارتباطات رضایت ضمنی خود را با این موضوع اعلام کرده و یادآور شد که برای پیگیری این روند لازم است مخابرات به‌طور کتبی درخواست خود را با سازمان تنظیم مقررات در میان بگذارد، توضیح داد: مخابرات در این زمینه نامه‌ای ننوشته حال ممکن است نظر برخی از مدیران به این شکل باشد، اما مخابرات برای سازمان تنظیم مقررات دو پیشنهاد داشته که اولین آنها مربوط به مکالمات نامحدود در تلفن ثابت می‌شود.

وی ادامه داد: در این شیوه براساس شهرها به صورت پلکانی هزینه‌هایی از 3500 تومان تا 10 هزار تومان در نظر گرفته شده بود که با پرداخت این هزینه مشترکان می‌توانستند به هر میزان که می‌خواستند در طول ماه با تلفن‌های ثابت درون‌ استانی و برون استانی مکالمه کرده و تنها همین رقم را پرداخت کنند.

سیدهاشمی پیشنهاد دوم را نیز مربوط به تعدیل تعرفه‌های مخابراتی دانست و گفت: پیشنهاد ما آن بود که با توجه به هزینه‌ها و افزایش روز‌افزون آنها تعرفه‌های ما نیز تعدیل شود، چرا که نرخ بقیه کالاها و خدمات به‌طور دائم در حال تغییر است و وقتی این تعرفه‌ها تغییر می‌کند لازم است درآمد ما نیز دستخوش تغییر شود اما متاسفانه طی 10 تا 11 سال گذشته نه تنها درآمدمان افزایش نداشته بلکه کاهش نیز داشته است و این روند کسب‌وکار ما را با مشکل مواجه می‌کند.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران در ادامه‌ی صحبت‌های خود به ارائه توضیحاتی درباره ارائه طرح توسعه مخابرات به سازمان تنظیم مقررات پرداخت و گفت: برنامه توسعه را مدیر عامل قبلی ما ارائه کرده بود و در این زمینه جلسات متعددی نیز با رگولاتور تشکیل شده و تعرفه‌های پیشنهادی مورد بازبینی قرار گرفته بود.

وی ادامه داد: حتی تعرفه‌های ما در این کمیسیون مورد بررسی قرار گرفت اما آنجا متوقف شد، حال آنکه لازم بود اگر در همان زمان مشکلی در برنامه ما بود به ما اعلام می‌کردند تا ما آن را اصلاح کنیم.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران درباره بحث تغییر تعرفه مخابرات و شایعاتی که هفته گذشته در این خصوص منتشر شده بود نیز اظهار کرد: تغییر تعرفه را تایید نمی‌کنم، اما به هرحال پیشنهاد ما این بود که در بخش درون‌استانی تعرفه‌ها از حالت 30 ریال به 70 ریال درآید و در بخش بین‌شهری نیز تعرفه ما از 330 ریال به 350 ریال افزایش پیدا کند.

سید هاشمی همچنین اظهار کرد: ما در حال حاضر پنج میلیون شماره تلفن بدون استفاده داریم و در استان تهران 1.5 میلیون خط ماهانه کمتر از 1500 تومان درآمد دارند این در حالی است که هزینه نگهداری همین خط‌ها حدود 8500 تومان است.

وی ادامه داد: همین روز گذشته برای من یک نامه از شهرستان رسیده که تنها 20 گرم وزن دارد، اما برای آن 8550 تومان هزینه دریافت شده است حال سوال من این است که یک بسته 20 گرمی هم با تعرفه‌های ارتباطی ارسال می‌شود. حال چگونه است که در آن بخش چنین تعرفه‌ای در نظر گرفته می‌شود و در خصوص تعرفه‌های مخابراتی اینگونه عمل می‌شود.

سید هاشمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به سوالی که در ارتباط با تغییر مدیر عامل مخابرات مطرح شده بود و مدیر عامل قبلی را انتخاب وزیر ارتباطات می‌دانست، اظهار کرد: مدیر عامل قبلی را وزیر انتخاب نکرده بود بلکه در هیات رییسه بر سر انتخاب ایشان به اجماع رسیده بودیم.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران در ارتباط با تغییر مدیر عامل بدون حضور نماینده دولت در مخابرات نیز توضیح داد: پیش از تشکیل جلسات براساس قانون تجارت رییس هیات مدیره دعوت‌نامه‌ای را برای تمام اعضا ارسال می‌کند و در جلسات نیز به شرط آنکه تعداد اعضاء به حد نصاب برسد می‌توان تصمیم جدید گرفت.

سیدهاشمی در ارتباط با تغییر مدیر عامل در فاصله کمی با برگزاری مجمع عمومی مخابرات یادآور شد: در هیچ کجای قانون تجارت نیز اشاره نشده است که پیش از برگزاری یا پس از برگزاری مجمع نمی‌توان به تغییر مدیر عامل پرداخت.

وی در پاسخ به صحبت برخی خبرنگاران مبنی بر این‌که در مجمع عمومی سالیانه مخابرات چندین بار اعلام شد کشتی مخابرات به گل نشسته، توضیح داد: کشتی ما به گل ننشسته و بار خود را می‌برد؛ اگر شما در مجموع بنگاه‌های اقتصادی را در سال 1393 در نظر بگیرید و ما را با بنگاه‌هایی مانند فولاد، سیمان و بانک‌ها مقایسه کنید می‌بینید که در حوزه تجارت کشور چه اتفاقی افتاده است با این وجود ما در مجمع عمومی خود سودی خوبی را تقسیم کردیم که در این میان برخی نیز سود خود را برداشت نکرده و موجب شدند هزار میلیارد تومان هم از محل سود در حساب مخابرات بماند.

رییس هیات مدیره مخابرات ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: روز گذشته دکتر واعظی در اراک صحبت‌هایی را داشتند که در قالب این صحبت‌ها اینگونه عنوان شده است که تعرفه دیتا و تلفن همراه افزایش نخواهد یافت. حال آیا این حرف به معنای آن نیست که بقیه تعرفه‌ها قابل افزایش و تغییر هستند.

توصیه‌های استاندار تهران به مخابرات

استاندار تهران هم که در این مراسم حضور داشت گفت: لازم است مخابرات برای برون‌رفت از بن‌بست خود نیز تلاشی کرده و راهی پیدا کند، چرا که نمی‌توان همه چیز را از دولت طلب کرد.

سیدحسین هاشمی عنوان کرد: از زمانی که در مجلس بودم درباره مخابرات بحث توسعه مخابرات مورد توجه قرار داشت، چرا که پس از واگذاری این شرکت نگرانی‌های جدی در این زمینه وجود داشت.

وی در ادامه این شرکت را عضوی جدانشدنی از توسعه دانست و افزود: صنعت ارتباطات نسبت به تمام صنایع پیشرفت سریع‌تری دارد و در دنیا شرایط به همین شکل است و ما نیز راهی نداریم به غیر از آنکه با دنیا همگام شده و در این حوزه سریع‌تر حرکت کنیم زیرا اگر غیر از این باشد توسعه کشور با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

هاشمی همچنین متذکر شد: نکته دیگر آنکه مخابرات در حال حاضر در دست بخش خصوصی قرار دارد و لازم است نگاه این بخش هم خصوصی باشد اما اکنون در برخی صحبت‌های مسوولان مخابراتی همان کلام مدیران دولتی پیدا می‌شود در حالی که مدیران این شرکت باید راهی برای خروج از بن‌بست پیدا کرده و همه چیز را از دولت طلب نکنند.

استاندار تهران ادامه داد: لازم است ضریب بهره‌وری این شرکت 100 درصد باشد اما آیا این اتفاق اکنون افتاده است؟ اگر مخابرات در چنین شرایطی قرار داشته باشد به عنوان مثال می‌تواند از مجلس هم درخواست کند که در برنامه‌ی ششم توسعه چند بند به آن اختصاص داده شود، اما اکنون هنوز بهره‌وری این شرکت مناسب نیست و در چنین شرایطی نمی‌توان از دولت و مجلس انتظار داشت.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت استان تهران اشاره کرد و گفت: تهران پیشانی نظام است و نباید این پیشانی در هیچ زاویه‌ای کدر باشد، اکنون کل خبرگزاری‌های جهانی و سفارتخانه‌ها و مراکز بین‌المللی دیگر در تهران مستقر هستند و کوچک‌ترین ضعف در ارائه‌ی سرویس به این بخش‌ها باعث می‌شود در کل در مورد نظام در دنیا موضع‌گیری متفاوتی صورت بگیرد به همین دلیل لازم است به‌روز‌ترین سیستم‌ها در تهران باشد.

استاندار تهران در ادامه‌ی صحبت‌های خود با اشاره به دومین سالگرد آغاز به کار دولت متذکر شد: آنهایی که الفبای اقتصاد را بلد باشند می‌دانند که طی این مدت چه کارهای بزرگی اتفاق افتاده است اکنون نیز ما امیدواریم نشست‌های 1+5 در دهم تیرماه به گونه‌ای پیش رود که شاهد یک تحول اقتصادی باشیم.