مهدی‌مطهر نیا- آینده پژوه سیاسی اجتماعی

 اصلاح طلبان اگر نتوانند بحران رهایی از اکنون زدگی را در میان مردم درک کنند و زمینه‌های استفاده از سرمایه اجتماعی برای کسب قدرت بیشتر برای اصلاح گری را مدیریت کنند آنگاه به طور یقین و بر اساس تجربیات مختلف مردم از اصلاح طلبی و اصلاح‌گرایی درگام بعدی عبور خواهند کرد. مردم در حال عبور از اکنون زدگی هستند اکنون زدگی به این معناست که مردم نمی‌توانند به گذشته خود باز گردند. از سوی دیگر مردم در وضعیت اکنون زدگی از رفتن به آینده نیز هراس دارندف بدین ترتیب عدم تمایل به بازگشت به گذشته از یک سو و ترس رفتن به آینده از سوی دیگر آنها را در وضعیت موجود حفظ می‌کند و مردم تحرکی از خود نشان نمی دهند اما جنبش اعتراض مدنی ۱۳۹۶ نشان داد که مردم در حال خروج از اکنون زدگی هستند و برای دست‌یابی به یک زندگی بهتر و شایسته‌تر بر مبنای مطلوبیت‌های هنجاری خود در دهه‌های گذشته و جهت گیری‌های آینده حاضر به پرداخت هزینه هستند. در نتیجه بعد از رهایی از اکنون‌زدگی جریان اصلاح طلب با درک این وضعیت از نیروهای اجتماعی؛ باید بتواند با مدیریت، پتانسیل موجود با نیروهای اجتماعی را به نفع خود زمینه متمایل سازد و ردای فعلی را از تن در آورند. به نوعی اصلاح گرایانه درون ساختاری را ایجاد کرده و قدرت اصلاح گری خود را بالا ببرد نه آنگاه با فشار مردمی بخواهد به چانه زنی با حکومت روی آورده و در این زمینه محدود بماند. اگر اصلاح طلبان به  چانه زنی با قدرت بپردارند و بتوانند از این جایگاه با قدرت تمام روندهای اصلاح گرایانه را عملیاتی کنند، آنگاه پیروز خواهند بود. در غیر این صورت شاهد عبور از اصلاح طلبی و اصلاح گری در آینده نزدیک توسط اصلاح‌جویان فعلی خواهیم بود. هرجریان سیاسی باید با ایجاد تحولاتی در درون خود قدرت تغییر را در درونش ایجاد کند تا تا بتواند بدنه اجتماعی خود را همواره در کنار خود داشته باشد. هر جریان سیاسی که نتواند با بدنه اجتماعی و هوادارانش در ارتباط باشد، آنگاه دچار نوعی رکود در حوزه‌های گوناگون می شود و به نوعی از عرصه سیاسی به دلیل فقدان اندیشه سیاسی متناسب کنار گذاشته خواهد شد. از این  رو جریان اصلاحات نیز باید به شیوه‌ای جدید  در تعامل با سایر گروه ها قرار بگیرند. تا بتوانند در عرصه سیاسی  باقی بمانند. در غیر این صورت به رغم تلاش‌های هزینه‌های چند دهه گذشته شاهد چرخش مردم از این جریان خواهیم بود.