تنش اخیر در روابط ایران و عربستان هم چنان مهم ترین دغدغه مسئولان سیاسی و افکار عمومی در ایران است. البته چند روزی است که اقدامات تحریک آمیز دولت سعودی فرو کش کرده است، با این حال پیشنیه و عملکرد دولتمردان عربستان سعودی و تضاد منافع دامنه دار این کشور و ایران احتمالا منجر به اقدامات تحریک آمیز دیگری در آینده خواهد شد. برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ دکتر حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی رفتیم. فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که چه راهبردی باید در قبال تحرکات عربستان سعودی اتخاذ شود، گفت :
من فکر نمی کنم که در حال حاضر دغدغه اصلی سیاست خارجی ایران، عربستان سعودی باشد. بلکه دغدغه اول سیاست خارجی ایران ثبات در منطقه است. در شرایط کنونی دو راهبرد در منطقه در مقابل هم قرار گرفته اند، اولی راهبرد مبتنی بر ثبات که راهبرد جمهوری اسلامی ایران است و دیگری راهبرد مبتنی بر تنش که از سوی عربستان و رژیم صهیونیستی تعقیب می شود. دغدغه اول جمهوری اسلامی ایران در این شرایط ثبات است.
دلیل آن که عربستان سعودی سیاست بحران زایی را در دستور کار خود قرار داده است، این است که روند کلی تحولات و شیب حوادث به ضرر عربستان سعودی است و اگر به صورت مشخص بخواهیم درباره روابط ایران و عربستان سعودی صحبت کنیم باید بگوییم که مسیر تحولات به زیان عربستان سعودی در حال رقم خوردن است.چندین دلیل برای این مدعا وجود دارد. دلیل اول این است که عربستان سعودی متهم اول در نقض حقوق بشر در منطقه خاورمیانه به شمار می رود. دوم آن که این کشور متهم اصلی حمایت از تروریسم است، دلیل سوم آن که عربستان متهم اصلی در زمینه کشورگشایی و عدم توجه به قداست مرزهای ملی کشورها بر خلاف منشور ملل متحده به شمار می رود و دلیل آخر و مهم ترین دلیل آن است که عربستان مانع و مخالف اصلی دموکراسی در منطقه خاورمیانه به شمار می رود. منطقه ای که به لحاظ روندهای دموکراتیک از دنیا عقب مانده است.
در این شرایط حاکمان عربستان سعودی برای آن این که اتهامات را از کارنامه خود پاک و توجه افکار عمومی و محافل سیاسی و رسانه ای را از این مسائل منحرف کنند به دنبال ایجاد بحران هستند.
در طول یک دهه گذشته دولت عربستان سعودی راهبرد کلی ایران هراسی را تعقیب می کرد و در واقع آن ها پشت این راهبرد ایران هراسی پنهان شده بودند و سیاست مبتنی بر ایجاد بحران را ادامه می دادند.
در طرف مقابل جمهوری اسلامی ایران به دنبال ثبات است. نخست آن که در شرایط ثبات دیگر نقض حقوق بشر در منطقه خاورمیانه به این شدت و گستردگی صورت نمی گیرد، دموکراسی می تواند مسیر طبیعی خود را طی نماید، کشور گشایی صورت نمی گیرد و از همه مهم تر آن که محمل کنونی خود تروریسم از میان خواهد رفت.
دلیل این که ایران از تنش استقبال نمی کند و وزیر امور خارجه هم بر این مسئله تاکید کرده است که همین مزایای وجود ثبات در منطقه است.
این راهبرد مبتنی بر ثبات جمهوری اسلامی در شرایط فعلی در موضع برتری قرار دارد و کشورهای مختلف دنیا با این راهبرد همراه هستند. مهم ترین دلیلی که برخی از رهبران کشورهای عربی با موضع عربستان سعودی همراهی می کنند بیش و پیش از هر چیزی آن است که این رهبران خود درگیر بحران مشروعیت بوده و با تحولات ناشی از روند گذار به دموکراسی یا بیداری اسلامی هستند.
معتقدم که در شرایط فعلی اگر ایران بتواند راهبردهای خود در عرصه بین المللی را قوی تر از قبل دنبال کند، به همان نسبت در عرصه منطقه ای هم دست بالا را خواهند داشت. مهم ترین اصل در راهبرد منطقه ای کشور ما باید تنش زدایی باشد به این ترتیب برخی بهانه جویی ها منطقه ای مانع از پیشبرد سیاست های کلی ایران نخواهد شد.
