مرتضی ابراهیمی - اواخر سال گذشته رئیس جمهور در مجمع عمومی بانک مرکزی از بانکها درخصوص آماده شدن برای فضای رقابتی و بین المللی دعوت کرده بود و از بانکها خواست با توجه به شرایط امروز کشور، برقراری ارتباطات بین‌المللی و وجود شرایط برای ورود فناوری به کشور را فراهم کنند تا بانک ها آماده رقابت در فضای بین المللی شوند. ایشان در این مراسم افزودند: شاید بدترین فشار به ملت ایران از طریق تحریم بانکی شروع شد، زیرا بانکها هم شریان حیاتی اقتصاد جهانی و هم شریان ارتباطی بین کشور و سایر کشورها از لحاظ پولی و مالی هستند.
در اواخر سال گذشته بود که برای برقرای ارتباط بانک های ایرانی و خارجی پژوهشکده پولی و بانکی همایش سه روزه ای در این زمینه برگزار کرد اما دستاورد های آن ناچیز بود.
اکنون که دو ماه از سخنان رئیس جمهور در مجمع عمومی گذشته است شواهد نشان می دهد که هنوز اقدام مشخصی برای همکاری بانک های ایرانی و خارجی فراهم نشده است. بدین جهت جهان اقتصاد تصمیم گرفت تا وضعیت استقبال بانک های خارجی را برای همکاری با ایران بررسی کند.
دکتر مرتضی افقه، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به تاثیر تحریم های بانکی غرب علیه ایران گفت: ایران در طی یک دهه گذشته به دلیل تنشهایی که با کشورهای پیشرفته داشته است و به دنبال آن تحریم ها، با تکنولوژی ها و پیشرفت های روز دنیا فاصله گرفته است. این موضوع در حوزه صنعت بانک داری مشهود تر و مهم تر از بخش های اقتصادی دیگر است. بدین ترتیب هم به لحاظ ابزار و لجستیک و هم به لحاظ توان نیروی انسانی و پیشرفت های مرتبط با آن دچار کاستی های شدیدی شده است، هرچند در داخل کشور پیشرفت هایی داشته ایم اما در ارتباط های خارجی و مواردی که تجار داخلی و خارجی نیاز دارند، سیستم بانک داری ایران فاصله بسیاری با سیستم بانک داری پیشرفته غربی دارد. این فاصله به خصوص در دو بخش مشهود است اول نیروی انسانی و دوم تکنولوژی روز.
معاون سیاسی امنیتی سابق استانداری خوزستان افزود: اگر بخواهیم اقتصاد را از لحاظ تجاری پویا کنیم، یکی از ابزار های مهم و اساسی این است که سیستم بانک داری ایران آموزش های لازم را برای نیروی انسانی اتخاذ نماید.
مدیر کل سابق دبیرخانه شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی با اشاره به این که اواخر سال ۹۴ پژوهشکده پولی و بانکی همایشی با عنوان همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا برگزار کرد گفت: این همایش به منظور تقویت ارتباطات با بانک های خارجی بود اما دستآورد های این همایش ناچیز بود زیرا بسیاری از بانک های خارجی از کشور های مختلف دنیا دعوت شده بودند اما در این همایش حضور نیافتند.
دکتر افقه گفت: بانک های خارجی به دلیل تحریم ها از همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا استقبال نکرده اند و به نوعی این عدم استقبال ناشی از فشار های سیاسی است و ربطی به شرایط اقتصادی کشور ندارد، زیرا این نوع مشارکت ها درآمدی بسیاری برای بانک های غربی و همچنین بانک های داخلی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان داشت: بخش عمده ای از مجازات هایی که دولت آمریکا برای واحد های اقتصادی دنیا که تحریم های ایران را زیر پا گذاشتند و با ایران رابطه اقتصادی بر قرار کرده اند، بانک ها بوده اند. به خصوص انکه به تازگی بهانه جویی هایی از طرف غرب مبنی بر تخلف ایران از توافق مفاد برجام پیش امده است. این موارد موجب شده است تا واحد های اقتصادی خارجی به خصوص سیستم بانکی نگرانی شدیدی نسبت به تحریم های آینده اقتصاد ایران داشته باشند.
مدیر کل سابق برنامه ریزی و هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان با اشاره به این که چندین بانک خارجی به زودی شعبه خود را در داخل ایران افتتاح خواهند کرد، گفت: حضور بانک های خارجی در ایران رقابت در بین بانک ها را افزایش خواهد داد ولی این موضوع نیز تحت تاثیر مسائل سیاسی و همچنین برقراری ارتباط با نهاد های مختلف اقتصادی جهان در آینده دارد.
دکتر افقه گفت: برجام شرایطی را فراهم کرده است که نهاد های اقتصادی و بنگاه های خارجی علاقه بسیاری برای ورود به بازار ایران دارند. در این بین، بانک ها بیشتر از نهاد اقتصادی دیگر علاقه مند به سرمایه گذاری در ایران هستند اما به نظر بنده مسائل غیر اقتصادی موجب شده است تا فعالین اقتصادی خارجی به خصوص بانک ها دچار تردید شوند. متاسفانه در این زمینه هم رسانه ملی و هم گروه های قدرتمند رقیب داخلی در تلاش هستند تا دست آورد های دولت را ناکام و آینده را تیره جلوه کنند. این موضوع موجب شده است تا حتی شرکت هایی که با اشتیاق به بازار ایران ورود کرده اند و قرار داد هایی را تنظیم کرده اند دچار تردید شوند.
