بررسی جهان اقتصاد از دلایل چرائی افزایش فشار برصنعت سنگ ایران
رئیس انجمن سنگ: از وضع عوارض بر صادرات سنگ حیرانیم!
مهدی زاهدی-ایران اولین کشور دنیا از لحاظ تنوع در معادن سنگ مرمریت دنیاست، ذخایر معدنی سنگ کشور نیز ایران را در رتبه دهم دنیا قرارداده است.
این جملات را بارها از مسئولان و فعالان این صنعت معدنی مهم کشور شنیده ایم، با این حال این بخش تاثیرگذار سالهاست با ماجراهایی روبرو شده است که جز درجازدن های پیاپی و در مواردی سقوط نتیجه ای در بر نداشته است؛ حال و هوای این روزهای صنعت سنگ به گونه ای است که گوئی این «صنعت سخت» در حال آب شدن است.
اواخر دولت احمدی نژاد و در راستای سیاست بخشنامه های یک شبه، به ناگهان فعالان این صنعت با وضع عوارض ۷۰ درصدی بر صادرات سنگ مواجه شدند و به گفته خودشان این «خیانت» ضربه مهلکی بود که کمرصنعتگران را تا مدتها شکسته نگه داشت.
البته با تلاش های فراوان پس از مدتها بحث و بررسی و با ورود یک مشاور از سوی وزارت صنعت وقت، مصوبه عوارض ۷۰ درصدی لغو شد اما اثرات آن اتفاق همچنان بر پیکره این صنعت باقی مانده است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم، «سنگی» ها به تدبیر دولت جدید امید بستند،اما دیری نپائید که یاس جایگزین امید شد؛ براساس آنچه مدیران ارشد انجمن سنگ ایران می گویند، افزایش چندبرابری حقوق دولتی، کاهش شدید معافیت های مالیاتی و ظهور دوباره ماجرای ملغی شده بستن عوارض های صادراتی سبب شده است که صنعت روزبه روز نحیف تر و سهم کشورهای رقیب در این بخش صادراتی روز به روز بیشتر شود.
روز دوشنبه اعضای اصلی انجمن سنگ ایران در جمع خبرنگاران حاضر شدند تا از مشکلات و چالش های پیش رویشان بگویند.
نکته قابل تاملی که در این نشست مطرح شد جمله ای بود که ابوالقاسم شفیعی، در پاسخ به خبرنگارجهان اقتصاد که از او پرسید: « چرا با توجه به سهم ناچیز صادرات سنگ خام که نسبت به رقبا در شمار هم نمی آید بالاترین مقامات کشور در هر فرصتی به ان واکنش نشان می دهند؟» صریحا تاکید کرد: «ما هم از این تصمیم و این واکنش ها حیرانیم!»
براساس گفته های مسئولان این انجمن کل صادرات سنگ خام ایران معادل ۳ درصد تولید است، درحالی که این رقم کشوری مانند ایتالیا حدود ۳۰ و ترکیه به ۴۵ درصد می رسد.
خبرنگار ما دوباره از او خواست که تحلیلی مهم تر از «حیرت» درباره این تصمیم که در دو دولت کاملا متفاوت از سوی بالاترین مقاماتشان گرفته شده را ارائه کند.
او تاکید کرد: در یکی از سفرهای استانی رئیس‌جمهور، «دو سه واحد سنگبری» به رئیس‌جمهور گلایه کردند که سنگ خام نداریم و بر همین اساس ایشان نیز دستور جلوگیری از صادرات سنگ را دادند. اما ماجرا وقتی عجیب تر شد که مشخص شد، تصمیم دولت احمدی نژاد درباره «خیانت عوارض بستن ۷۰ درصدی» هم در موقعیت مشابه دیگری و بازهم توسط «دو سه واحد سنگبری» به رئیس دولت دهم داده شده است!
ارزیابی اظهارات مسئولان انجمن سنگ ایران این نکته را در اذهان متبادر می کند که گوئی صنعت سنگ تزئینی ایران گرفتار پدیده ای شبیه آنچه سالها پیش در بازار ارز به وقوع پیوست شد است: «ظهور جمشید بسم الله در صنعت سنگ»!
کارشناسی تعطیل!
رئیس انجمن سنگ در نشست مذکور گفت: از تصمیم وزارت صنعت برای وضع عوارض صادرات سنگ بلوک و کوپ در پی دستور رئیس‌جمهور حیران هستیم و نمی‌دانیم چرا فقط بر اساس گفته دو سه واحد سنگبری چنین تصمیمی اتخاد شده است.
شفیعی با بیان اینکه تنها ۳ درصد از سنگ کوپ تولیدی در کشور صادر می‌شود، اظهار داشت: تصمیم وزارت صنعت برای وضع عوارض ۵ تا ۱۵ درصدی بر صادرات این سنگ‌ها باعث تعجب ما شده و نمی‌دانیم بر چه مبنایی چنین تصمیمی اتخاذ شده است.
شفیعی تأکید کرد: انتظار داشتیم در دولت تدبیر و امید بدون بررسی و کارشناسی، دستوری از سوی رئیس‌جمهور به رئیس دفتر وی داده نمی‌شد تا به وزارت صنعت اعلام شود. به همین دلیل در مورد چنین تصمیمی متحیر هستیم و نمی‌دانیم چرا بر مبنای صحبت دو سه واحد سنگبری این تصمیم اتخاذ شده است.
وی با اشاره به وضع عوارض صادرات سنگ کو در دولت قبلی نیز گفت: این اتفاق تأثیر منفی بر بازار صادراتی ایران داشت و ۵۰۰ هزار تن از سهم بازار جهانی ما را نصیب ترکیه کرد که در نهایت دریافت عوارض ملغی شد، اما حالا دوباره این موضوع بدون اینکه در شورای سیاست‌گذاری صنعت سنگ هم مطرح شده باشد، در دستور کار وزارت صنعت قرار گرفته است.
شفیعی افزود: این اتفاق در دولت دهم باعث شد صادرات ۹۴۰ هزار تنی سنگ به ۳۷۰ هزار تن کاهش یابد. چه کسی پاسخگوست؟ آن موقع وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیمات غیر منطقی و خلاف مسیر روند جهانی اتخاذ کرد. آن زمان یک برگه کارشناسی در خصوص گرفتن عوارض صادرات سنگ وجود نداشت، امروز هم وجود ندارد.
۵۰ درصد معادن در شرف تعطیلی
همچنین در کنفرانس خبری انجمن سنگ ایران، احمد شریفی عضو هیئت مدیره و دبیرکل انجمن در خصوص بحث خام فروشی گفت: به نظر من دولت و مسئولان در شرایط فعلی از یک شعار زیبا و قشنگ ظاهری استفاده کرده ولی در عمل مخالف آن کار می کنند. "اقتصاد مقاومتی" شعار زیبایی است که همه آن را قبول دارند و از آن نام می برند؛ در حالی که محورهای اقتصاد کشور باید با توجه به اقتصاد مقاومتی ساماندهی شود.
وی با تاکید بر اینکه یکی از مسائل بسیار مهم اقتصاد مقاومتی بحث اشتغال است گفت: در این راستا باید به صنایع و واحدهای تولیدی که اشتغالزاست، به واحدهای تولیدی که مواد اولیه آنها در داخل کشور به وفور موجود است و به واحدهای تولیدی که ارزش افزوده قابل توجهی دارند بها داد.
این فعال بخش معدن می گوید: در حال حاضر حدود ۵۰ درصد از معادن این بخش تعطیل و متوقف شده اند. یعنی افراد زیادی در این بخش در مناطق محروم و دور افتاده بیکار شده اند. اگر از شعار اقتصاد مقاومتی تبعیت می شود نباید به گونه ای رفتار کرد که واحد های فرآوری و معدنی کشور به دلایل عدم حمایت دولت تعطیل شده و منجر به بیکاری تعداد زیادی شود و مشکلات عدیده ای در این زمینه به وجود آورد.
عقب ماندگی اکتشافات معدنی
مالک رحمتی نایب رئیس انجمن سنگ نیز در این نشست خبری با بیان اینکه اکتشاف، اولین گام در رشد بخش معدن است، گفت: در حوزه اکتشاف مشوق‌های لازم را نداشتیم و اکتشاف معادن به هدف اصلی نرسیده است.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته استخراج سنگ‌های تزئینی حدود ۱۷ تا ۱۸ میلیون تن بود که امروز به کمتر از ۱۲ میلیون تن رسیده است.
وی با اشاره به پیش‌بینی دریافت ۲ هزار میلیارد تومان حقوق دولتی از معادن سنگ تزئینی، با طرح این سوال که این رقم کجای کشور را آباد می‌کند، گفت: پیشنهاد ما این است که برای رونق صادرات، به مدت ۵ سال معادن به ازای کشف هر میزان ذخیره جدید مشمول تخفیف در پرداخت حقوق دولتی شوند، در این صورت ذخایر اکتشافی و قابل استخراج در مدت طولانی ۵ برابر خواهد شد.
