دکتر هاشم اورعی- رئیس انجمن علمی انرژی بادی ایران کارشناسان حوزه امنیت ملی بر این نکته اتفاق نظر دارند که عدم توازن اقتصادی در مناطق مختلف کشور و عقب ماندگی بخشی از کشور در مقایسه با سایر نقاط، امنیت ملی و تمامیت ارضی کشور را به چالش می کشاند. شرایط مناطق شرقی کشور، به ویژه با حرکت به سمت جنوب به گونه ای است که به دلیل کاهش سریع منابع آب، عملاً تداوم کشاورزی به روش سنتی میسر نیست. متاسفانه بی توجهی به سایر منابع از جمله معادن، حمل و نقل و سایر امکانات زیر ساختی به گونه ای است که نمی توان فعالیت قابل توجهی در این بخش عظیم از کشور متصور بود. در حال حاضر استان سیستان و بلوچستان علیرغم برخورداری از برخی امکانات و ظرفیت های بالقوه و نزدیکی به مرز کشورهای پاکستان و افغانستان، از پایین ترین سطح درآمد سرانه کشور برخوردار است بطوریکه ادامه این روند منطقه را با مخاطرات امنیتی جدی مواجه خواهد نمود. با از بین رفتن کشاورزی و در صورت فقدان فعالیت های اقتصادی جایگزین، شاهد مهاجرت مردم این منطقه به سایر استانها بوده و این پدیده ضمن ایجاد مشکلات فرهنگی و اجتماعی در سایر نقاط کشور، بخش مهمی از مناطق مرزی در شرق کشور را خالی از سکنه خواهد کرد. اخیراً وزیر کشور در مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که مهاجرت از این مناطق هم اکنون آغاز شده و چنانچه اقدامات لازم انجام گیرد قطعاً در آینده نزدیک شاهد افزایش این روند خواهیم بود. با توجه به عدم امکان ادامه فعالیت های کشاورزی به دلیل محدودیت های جدی منابع آب در منطقه، ضروری است مدل توسعه اقتصادی این مناطق مورد بازنگری قرارگیرد. متاسفانه مسئولین برنامه ریزی در بخش دولتی به خاب غفلت فرو رفته و توجهی به این مساله ندارند. بیم آن می رود که این مساله هم مانند دریاچه ارومیه که یک شبه خشک شد و بلافاصله ستاد بحران برای احیای آن تشکیل شد، با بی توجهی مسئولین به چالشی جدی برای کشور تبدیل شود. اما چه باید کرد؟ می توانیم بجای اینکه به دلیل کم آبی فریاد وامصیبتا سر دهیم، به این واقعیت توجه کنیم که این مناطق به ویژه استان های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی از ظرفیت فوق العاده ای برای تولید برق از منابع باد و خورشید برخوردارند. با برنامه ریزی صحیح می توان شرق کشور را به مهد انرژی تجدیدپذیر به ویژه انرژی بادی و خورشیدی تبدیل کرد و مقادیر قابل توجهی انرژی الکتریکی برای مصرف داخلی و صادرات آن به کشور های همسایه شرقی تولید نمود. البته انرژی الکتریکی تنها محصول نهایی است و مسئله مهم تر ایجاد صنعت انرژی بادی و خورشیدی در منطقه است. در این صورت می توان با ایجاد صنایع مرتبط، اقتصاد منطقه را متحول کرده و ضمن ایجاد اشتغال مولد برای جوانان گام موثری در ایجاد توازن اقتصادی در این بخش مهم کشور برداشت. شرایط کشور به گونه ای است که دیگر نمی توان با روش های سنتی به کشاورزی و تولید برق ادامه داد. وقت آن رسیده که خلاقیت نشان داده و با شهامت تمام در مسیر تغییر الگوهای سنتی گام برداشت. متاسفانه هیچ گونه نشانه ای از این موارد در نهادهای دولتی از جمله وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی به چشم نمی خورد. وقت آن رسیده که نسبت به تغییر مدل اقتصادی توسعه این مناطق، با ایجاد و توسعه صنایعی که با اقلیم منطقه همخوانی دارند همگام با تغییرات اقلیمی تهدید را به فرصت تبدیل کرده و با بهره گیری از ظرفیت های منطقه برنامه جدیدی برای توسعه تدوین و اجرا نمود. ضروری است وزارت نیرو با آینده نگری به جای برنامه ریزی برای ساخت نیروگاه های حرارتی جدید که ضمن ایجاد آلایندگی قابل توجه مقادیر زیادی آب مصرف می کنند، به فکر توسعه انرژی تجدیدپذیر به ویژه بادی و خورشیدی در این مناطق باشد. مخلص کلام اینکه نمی توان به مردم مناطق شرقی کشور گفت که به دلیل کمبود آب، کشاورزی نکنند، با تردد غیر قانونی از مرز اقدام به قاچاق کالا نکنند و از منطقه هم مهاجرت نکنند. قطعاً چنین سیاستی همان قدر با موفقیت اجرا خواهد شد که در مورد کولبران کردستان به نتیجه رسید. با توجه به شرایط اقلیمی و کم آبی مفرط، ضروری است مدل توسعه اقتصادی این منطقه بازنگری شده و توسعه صنایع معطوف به آینده و منطبق با شرایط جغرافیایی، جایگزین فعالیت های کشاورزی گردد. از نقطه نظر اشتغال نیز توسعه صنایعی چون انرژی بادی و خورشیدی ضمن ایجاد اشتغال مولد در منطقه، راه را برای ایجاد صنایع جانبی و خدمات مرتبط باز کرده و این صنعت نقش قابل توجهی در توسعه اقتصادی منطقه ایفاء خواهد نمود. حال که کشور در آستانه مواجهه با تحریم های ظالمانه و فراگیر بین المللی قرار دارد، ضروری است یک بار هم که شده با تکیه بر توان داخلی و برنامه ریزی صحیح و منطقی و با اتکاء به ظرفیت های موجود، برنامه ای جامع برای توسعه شرق کشور تدوین و اجرا نماید. افسوس که مدیریت دولتی کشور ابتکار عمل را از دست داده و به جای برداشتن گام های اساسی در مواجهه با تحریم های بین المللی و ایجاد رشد اقتصادی به ویژه در مناطق محروم کشور، فقط سعی بر توجیه عملکرد انفعالی خود دارد.