امیر علی رمدانی، تحلیلگر اقتصاد و دانشجوی دکتری صنایع
امروزه همسو شدن استراتژیهای صنعتی متولیان صنعت کشور، به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای مشترک تولیدات داخلی، از ضرورتها و اقدمات مهمی است که به آن توجه ویژهای شده است. کشور ما با پتانسیلها و ظرفیتهای موجود در هر استان خود، دارای تولیدات خاصی در هر منطقه جغرافیایی است که میتوان با برنامهریزیهای صحیح، فاصله بین این تولیدات را از بازارها کاهش داد و به تولید ملی کمک کرد. در همین راستا چندی قبل خبری مبنی بر گردهمآیی روسای سازمانهای صنعت، معدن و تجارت استانها و مدیران عامل شرکت شهرکهای صنعتی کل کشور منتشر شد. خبر خوب و خوشآیندی که در این زمان یکی از بهترین اقدامات میباشد.
در این گردهمآیی که با حضور وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت برگزار شد، موضوعات مختلفی مطرح گشت. یکی از اطلاعات بسیار خوشآیند چنین بود که در طی ده ماه گذشته ۱۶ هزار تقاضا برای تاسیس واحدهای صنعتی اخذ شده که این نشانگر امید به کار و تلاش در جامعه است. انگیزه کارآفرینان و افرادی که مشتاق هستند در پهنه گسترده صنعت فعالیت کنند از نشانههای مثبت فضای کسب و کار امروز است که میتوان افق روشنی را برای آن متصور شد. با توجه به اینکه سهم بالایی از صنایع کشور را صنایع کوچک تشکیل میدهند میتوان با حمایت از طرحهایی که جزو این گروه محسوب میشود زمینهساز رونق کسب و کار شد.
همچنین در این گردهمآیی مطرح شد که «حدود ۳۷ درصد از مسایل اقتصادی کشور مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت است» لذا لزوم برنامههای صنعتی از ضروریترین اقدامات است. اصولا برنامههای صنعتی میتواند به صورتهای مختلفی پایهریزی و طرح شود و هر برنامه ویژگی و استراتژی خاص خود را داشته باشد. یکی از این تقسیم بندیها میتواند بر اساس واحدهایی باشد که تصمیم به شروع به فعالیت صنعتی دارند و دیگری، واحدهایی که میخواهند کسب و کار خود را توسعه دهند. لذا بر این اساس، دو گروه برنامهریزی برای صنایع وجود دارد. گروه اول برنامههای صنعتی «طرحهای ایجادی» و گروه دوم برنامههای صنعتی «توسعهای».
در برنامههای ایجادی میبایست با بررسی فرصتها و پتانسیلهای هر استان زمینههای تولید را شناسایی و با امکان سنجی طرح مورد نظر، برای ایجاد اقدام یا نسبت جذب سرمایهگذاران صنعتی فعالیت شود. بسیاری از استانهای کشور دارای صنایعی میباشند که به صورت سنتی در حال تولید هستند. میتوان با شناسایی چنین صنایعی و هدایتهای مناسب صنعتی آنها، برنامههای تولیدی را تنظیم کرد. همچنین بسیاری از تولیدات سنتی امروزه به فراموشی سپرده شدهاند که در صورت احیای آنها نهتنها همچنان مشتریان خود را دارند بلکه موضوع اشتغال نیز رونق میگیرد.
در برنامههای توسعهای، واحدهای صنعتی موجود (واحدهای فعال) به تحقیق و توسعه در راستای افزایش سهم بازار خود میپردازند. تدوین مطالعات بازار و محاسبات مهندسی شده به این امر کمک میکند. به منظور افزایش سهم بازار باید بازار را مورد بررسی قرار داده و سهم هر گروه از مشتریان را محاسبه کرد و برنامههای مناسب بازاریابی و فروش برای آن تدوین شود. در راستای برنامه توسعهای میتوان اذعان کرد که تحقیق و توسعه در شاخههای مختلفی انجام میشود. توسعه محصولات جدید، توسعه فرایندهای تولید، توسعه بازارهای هدف و غیره. لذا با تحقیقات پیرامون شاخههای مختلف برنامههای ایجادی یا توسعهای میتوان ظرفیتهای موجود را شناسایی و حمایت از آنها را در راستای اهداف بلند اقتصاد مقاومتی در دستور کار قرار داد.