مرتضی ابراهیمی
تحریمهای جدید دولت امریکا که بیشتر به خاطر بار روانی بر اقتصاد ایران تحمیل شده
، نمی تواند تاثیر قابل مشاهدهای بر صنایع فلزی ایران بگذارد. زمانی که رییس جمهور امریکا چند روز گذشته و بعد از ضرب العجل ایران پیرامون توافق برجام، در یک فرمان اجرایی اقدام به تحریم تجارت سنگ آهن، فولاد، آلومینیم و مس ایران کرد تا بتواند ۸ الی ۱۲ درصد از صادرات ایران را با چالش مواجه سازد. بدون شک
از این موضوع آگاهی داشته که اثربخشی این تحریمها بسیار محدود است و امید به بار روانی این تحریمها در بازار ایران و بورس کالا داشته است.
عباس ضیایی نیری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به مطلب فوق؛ گفت: بر خلاف صنعت نفت که مشتریانش صرفا محدود به دولتها و شرکتهای بزرگ است، مشتریان فولاد و مس بعضا تجار و شرکتهای بازرگانی با مقیاس متوسط و کوچک هستند. از طرفی دیگر عمده شرکتهای تولیدی این حوزه خصوصیسازی شده و از انعطاف پذیری مطلوبی در تصمیم گیریهای مرتبط با امور تجاری و اداره بنگاه برخوردار هستند و به نوعی با اختیار بیشتر فعالیت می کند. همچنین حلقههای تجارت خارجی این حوزه به بیش از ۲۷۰۰ کارت بازرگانی و شرکت تجاری داخلی متصل بوده و بر خلاف نفت، کاملا غیر متمرکز است که اعمال محدودیت صادرات را به میزان بالایی محدود میکند. با وجود این که تصور عموم مردم این است که ترامپ یک تاجر موفق است چرا باید دست به چنین تحریم هایی بزند.
نیری گفت: شاید باید به ریشه و عادت بازی قمار در میان آمریکاییها بازگشت که به اجبار در حال رو کردن برگههای خود است آن هم در شرایطی که در سوی دیگر با جنگ تجاری خطرناکی در تقابل با یکی از غولهای اقتصاد جهان یعنی چین قرار گرفته است. لازم به اشاره است که سیستم بانکی بین المللی از زمان خروج ترامپ از برجام عملا از ارایه سرویس به بخشهای مختلف اقتصادی شامل صنایع آهن، فولاد، آلومینیم و مس ایران خودداری کرده و این تحریم، عملا از پیش باخته و رو شده است، همچنین با توجه به جغرافیای تجارت عمده بازارهای صادراتی صنایع آهن، فولاد و فلزات اساسی کشور منطقهای است و شامل کشورهایی می شود که مرز زمینی و از پیش آزموده شدهای با ایران دارند. نکته دیگر ایناست که: از هم اکنون تا حدود ۶ ماه آینده پیش رو صادرات آلومینیم و سرب ایران بدلیل محدودیت تولید و تقاضای بالای داخل کشور، محدود شده و به همین دلیل غالبا مجوز صادرات برای این صنایع صادر نمی شود، لذا واضح است که تحریمهای اعمالی در این صنایع عملا کاربردی نیستند، علاوه بر اینکه
اکثر شرکتهای خارجی کلان دولتی و در ارایه خدمات به حوزه معدن و صنایع معدنی ایران بودند یک سال پیش و همزمان با دور اول تحریمهای آمریکا از ایران خارج شدهاند.
این کارشناس اقتصادی افزود: اما به طور حتم هر محدودیتی اثرات سوئی هم بر چرخه اقتصادی و صنایع مربوطه می گذارد، که از مهمترین آ
نها: افزایش هزینه حمل دریایی و کاهش قدرت چانه زنی صادرکنندگان ایرانی و درخواست تخفیف بالاتر از طرف خریداران خارجی برای صنایع فولاد و مس است، که با توجه به مارجین بالای تولید کامودیتیها به دلیل کاهش ارزش پول ملی می توان از تضعیف این زمینه در بنگاه ها با مدیریت درست و کارشناسانه جلوگیری کرد. در عین حال فعالان بورس باید در داد و ستدهای خود نیم نگاه دقیقتری نیز به بورسهای دیگر کشورها، علی الخصوص وال استریت و داوجونز و S&P500 داشته باشند و تحرکات قیمتها را در صنایع مرتبط به خوبی رصد کنند. توجه داشته باشیم که گاهی افزایش شاخص دلار به معنی کاهش قیمت فلزات اساسی یا تعادل کاهنده در
آنهاست و این امر بیشتر از بار روانی تحریمها می تواند اثر خود را بر اینگونه صنایع بگذارد، در این جا لازم است موجودیهای انبار فلزات تحت کنترل باشد و تولید نیز با نظم مشخصی صورت گیرد که بازار داخلی و بازارهای خارجی با کمبود عرضه مواجه نشوند. در مجموع سهام این گروه، استعداد جهش بیشتر را نیز در تابلوی تالار شیشهای دارد و خرید
آنها در این بازه زمانی هم می تواند برای سهامداران با ارزش تلقی شود. با اندکی
تأمل در گذشته متوجه خواهیم شد که در سال گذشته پس از اعلام خبر تحریم "شرکت روسال" روسیه قیمت
آلومینیوم تا حدود ۲۷۰۰ دلار بالا رفت اما با عقبنشینی ضمنی
آمریکاییها، به یکباره تا حدود ۲۲۰۰ دلار سقوط کرد که این نوسانات با نظارت و توجه بیشتر در بازار کشور می تواند کنترل شده باشد و مانع از ریسکی شدن بازار سرمایه کشور شود. به همان شکل که در سال گذشته میلادی ورق نورد گرم شانگهای که تحت تاثیر جنگ تجار سقوط سنگینی را تجربه کرده بود، اما با سیاستهای علمی و برنامهریزی صحیح به سرعت ریکاوری شد و مجددا در رتبه قبلی خود قرار گرفت .
نیری در پایان گفت: لذا باید توجه داشته باشیم که اقتصاد و بورس و بازارهای موازی فعال در ساختار کلان کشور نباید از قافله اقتصاد جهانی عقب بمانند حتی با وجود تهدید و تحریمهای غرب.