خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) نوشت: موضوع همه‌پرسی عراق به یک چالش جدی برای دولت‌های اسلامی منطقه مانند ایران و ترکیه تبدیل شده و این موضوع از این حیث دارای اهمیت است که دولت عراق، با توجه به موفقیت‌هایی که در صحنه نبرد با داعش به دست آورده، می‌تواند علاوه بر خلق مشکلات جدید برای کشورهای منطقه، ناامنی عراق را وارد مرحله تازه‌ای از تنش کند. درباره اهداف مسعود بارزانی و چالش‌هایی که این همه‌پرسی برای امنیت عراق و سایر کشورهای منطقه می‌تواند داشته باشد، با «سید هادی سید افقهی» کارشناس و پژوهشگر مسائل خاورمیانه به گفت‌وگو پرداختیم.

ایکنا: این همه پرسی و اقدامات بارزانی چه مشکلاتی را برای آینده امنیتی عراق و دولت‌های قدرتمند اسلامی منطقه در دوران پساداعش خواهد داشت؟

این همه‌پرسی مقدمه توطئه بزرگی برای تشدید اختلافات قومی، نژادی و مذهبی است که در دوران پساداعش، منطقه را ناامن خواهد کرد و لذا کُردها شاید نداند که با قواعد چه کسی دارند بازی می‌کنند. مسعود بارزانی دست به یک بازی بسیار خطرناکی زده و نمی‌داند که ملت کُرد را دارد به چه سمت و سویی سوق می‌دهد. می‌خواهم از زبان مقام معظم رهبری جمله‌ای را در این خصوص عرض کنم. ایشان در دیداری که با نخست وزیر عراق داشتند به صراحت فرمودند: «ما با رفراندوم و یا همه‌پرسی در کردستان عراق مخالفیم». یعنی این قضیه هم برای خود کُردها و هم برای کشورهای منطقه مهم و حساس است. این قضیه را بهتر است در سه سطح تشریح کنیم. اول اینکه در داخل خود کردستان تمامی جناح‌ها و شخصیت‌های کُردی مثل جناح گوران، حزب جماعت اسلامی، بخش اعظم جریان طالبانی‌ها و اتحادیه میهنی و سایر شخصیت‌ها، مخالف این همه‌پرسی هستند. دوم اینکه اختلاف شدید میان دولت مرکزی با اقلیم کردستان وجود دارد. چون پارلمان عراق اعلام کرده این همه‌پرسی خلاف قانون اساسی کشور است و همچنین دادگاه عالی و یا فدرال عراق، همین موضع را اتخاذ کرده و همچنین کشورهای منطقه مخالف این همه‌پرسی هستند و در کنار این موارد باید به مخالفت اروپایی ها در خصوص این همه‌پرسی اشاره کنم که حتی آن‌ها در این خصوص طرح جایگزین به مسعود بارزانی پیشنهاد کرده‌اند اما بارزانی به تمامی این مخالفت‌ها بی‌توجه است. سوم این‌ که رفراندوم خودش به تنهایی هیچ ارزشی ندارد و اینکه مثلاً مسعود بارزانی می‌گوید ما با این رفراندوم فقط به دنبال آگاهی از افکار عمومی ملت کُرد هستیم، یک دروغ محض است و هیچ شخصیت سیاسی در جهان مدرن بدون هیچ دلیل سیاسی نمی‌آید از یک اقلیت قومی بپرسند که آیا شما با این همه‌پرسی موافق هستید یا خیر؟ بنابراین اگر کمی فکر و اندیشه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که بارزانی به دنبال اهداف شوم و جدایی‌طلبانه خود است و این نوع سیاست و رفتار از سوی یک رهبر سیاسی ممکن است باعث شود تا منطقه ناامن شود، به ویژه آن‌ که در دوره پساداعش ترکش‌های این رفراندوم، امنیت کشورهای منطقه مثل ایران و ترکیه را مورد هدف قرار خواهد داد و منجر به تغییر معادلات منطقه و چهره ژئوپلیتیک خاورمیانه خواهد شد.

ایکنا: با توجه به موضع صریح ایران درباره این همه‌پرسی، دیدگاه جمهوری اسلامی را تحلیل فرمایید؟

مخالفت ایران با این همه‌پرسی به این دلیل است که خود ملت کُرد اول آسیب خواهند دید و ما علاقه‌ای نداریم که این ملت آسیب ببینند، چرا که تجربه تاریخی نشان داده مظلومیت مردم کُرد ما را در کنار آن‌ها نگاه داشته است. همچنین در زمانی که داعش به اربیل نزدیک شده بود، همین سردار قاسم سلیمانی و مدافعان حرم، ناجی مردم اقلیم کردستان شدند اما خانواده‌ مسعود بارزانی فرار کردند و خود بارزانی به سردار سلیمانی گفتند که اگر سریعاً خودتان را به اربیل نرسانید من هم همانند خانواده‌ام فرار خواهم کرد. بنابراین نتیجه می‌گیریم که ما دشمن مردم کُرد نیستیم و نظام ما به صلاح آ‌ن‌ها موضع‌گیری می‌کند و ما خواهان خنثی‌سازی فتنه‌ای هستیم که توسط بارزانی شکل گرفته و اگر این همه‌پرسی منجر به استقلال کردستان شود، در آینده فضای امنیتی منطقه متشنج و جنبش‌های استقلال‌طلبانه در سایر کشورهای منطقه تقویت خواهند شد و بنابراین شاهد یک توطئه بین‌المللی توسط آمریکا در خفا و توسط رژیم صهیونیستی به صورت آشکار هستیم.

ایکنا: آیا نسبت به مردم کردستان عراق تبعیضی وجود دارد که بارزانی به دنبال این همه‌پرسی است؟

وضعیت مردم کردستان عراق نسبت به سایر مردم مناطق عراق به مراتب بهتر است و در حال حاضر مردم این منطقه از امنیتی برخوردارند که هیچیک از شهرهای عراق به غیر از عتبات عالیات از آن برخوردار نیستند و کردستان عراق توانسته زیر سایه این امنیت برای خودشان دارای پارلمان، دولت و نیروهای مسلح باشند و حتی نفت کردستان عراق را هم دارند می‌فروشند بدون آن‌که یک دینار هم سهم دولت مرکزی را بدهند. نه تنها سهم فروش نفت را به دولت بغداد نمی‌دهند بلکه سالانه ۱۷ درصد از دولت مرکزی بودجه دریافت می‌کنند و با هر کشوری هم که بخواهند بدون رضایت دولت مرکزی و روند تشریفات سیاسی، ارتباط برقرار می‌کنند. بنابراین وقتی آن‌ها این همه آزدی دارند چرا باید به دنبال همه‌پرسی باشند؟ و فکر می‌کنند که همه‌پرسی چه دستاوردی برای آن‌ها خواهد داشت؟ اتفاقاً اگر رفراندوم شود، ایران و ترکیه این کشور را تحریم خواهند کرد. اخیراً دبیر شورای عالی امنیت ملی کشومان گفته که در صورت استقلال اقلیم، ما مرزها را خواهیم بست و حتی ترکیه تهدید به حمله نظامی کرده است. باید منتظر بود تا ببینیم چه وعده‌هایی به بارزانی داده شده که این همه پیگیر همه‌پرسی است و به حق به یک معمای جدی برای تمامی دولت‌های منطقه تبدیل شده است و این‌که بارزانی فکر کند با استقلال کردستان، این اقلیم را به بهشت تبدیل خواهد کرد یک اشتباه استراتژیک است، چون با تحقق این هدف، اقلیم کردستان به جهنم تبدیل خواهد شد و در حال حاضر آخرین هشدارها و رایزنی‌های ایران برای توقف این همه‌پرسی توسط سردار سلیمانی در حال انجام است که اگرنتیجه ندهد باید مسعود بارزانی منتظر واکنش‌های جدی جمهوری اسلامی و ترکیه باشد.