رییس موسسه تحقیقات خاک و آب یکی از معضلات اساسی و تهدید کننده منابع خاک کشور را فقر عناصر غذایی دانست و گفت: تدوین سند ملی آب به مراحل آخر رسیده و به زودی منتشر می شود.
کامبیز بازرگان در گفت وگو با ایرنا، با بیان اینکه تهیه سند ملی آب مراحل نهایی را می گذراند، اظهار داشت: سه سال است که با همکاری با موسسه پژوهش های اقتصادی و برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی همکاری کردیم و این سند مراحل نهایی را می گذراند که این سند که به صورت سامانه ای است به زودی چاپ هم می شود.
وی گفت: هدف این سند این است که آب مورد نیاز هر گیاه را در هر منطقه از کشور به تفکیک دشت ها معلوم کرده و ارایه می دهد.
رئیس سازمان تحقیقات خاک و آب بیان داشت: این سند قبل از این نیز ارایه شده بود و اکنون با توجه به تغییر اقلیم و آمارهای جدیدی که از اقلیم با در نظر گرفتن شرایط خاک مناطق مختلف کشور داریم در رویکرد جدید بازنگری و به روزرسانی می شود.
وی با بیان اینکه این فقر عناصر حتی در استفاده از کودهای شیمیایی نیز دیده می شود، افزود: در سال های اخیر به اندازه ای که از خاک برداشت می کنیم، به آن اضافه نمی کنیم.
بازرگان با تاکید بر اینکه این موضوع نیاز به توجه بیشتری دارد، اظهار داشت: در برآوردهای انجام شده مشخص شده که در ایران نسبت به میانگین جهانی کمتر از کود در اراضی کشاورزی استفاده می کنیم.
رییس موسسه تحقیقات خاک و آب با اشاره به اینکه اخبار و روزنامه ها قید می شود که در کشاورزی کشور از کود به میزان زیاد استفاده می شود و یا این کودها دچار مشکل هستند، گفت: بر اساس مدارک سازمان کشاورزی و خواربار جهانی (فائو) درمیانگین جهانی میزان کود مصرفی در هرهکتار ۱۰۱ کیلوگرم عنصر غذایی است و این عدد برای ایران ۸۹ کیلوگرم عنصر غذایی در هکتار است.
بازرگان افزود: این عدد نشان دهنده این امر است که به طور میانگین از دنیا کمتر کود مصرف می کنیم حتی در حوزه کودهای شیمیایی ولی منکر بدمصرفی های موردی و نقطه ای نیستیم که متاسفانه بعضی از اوقات اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: این امر بیانگر آن است که باید بیشتر به مصرف علمی کودها از منابع شیمیایی آلی و زیستی که به آن مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه گفته می شود، توجه کنیم به خصوص با توجه به کشت متراکم چندکشتی که در مزارع مرسوم شده و اجازه آیش بودن مزارع را در سیستم های جدید کشاورزی نمی دهند و کشت های پشت سرهم با ارقام پرمحصول انجام می دهند که نتیجه ی آن افزایش برداشت از خاک می شود.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور اضافه کرد: در پی این رفتار با خاک باید به مصرف کودها توجه بیشتری داشته باشیم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع دیگری که باید به آن توجه کنیم کاربری اراضی در بخش کشاورزی متناسب با اقلیم یعنی شرایط آب و هوایی و خاک است، گفت: باید با تناسب اراضی کشاورزی توجه بیشتری شود یعنی محصولات متناسب با اقلیم منطقه کشت شود که خوشبختانه موسسه تحقیقات خاک و آب در سه سال گذشته به سفارش معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی و در جهت برنامه الگوی کشت کشور کار تعیین تناسب اراضی برای اراضی تحت کشت آبی را انجام داده است و این کار در مراحل نهایی است.
بازرگان ادامه داد: در این برنامه ما درجه تناسب اراضی کشاورزی تحت کشت آبی را برای محصولات زراعی و باغی مختلف تعیین کردیم و نتایج و گزارشات آن به تدریج به مجموعه وزارت جهاد کشاورزی برای استفاده های بعدی که عمدتا در بحث الگوی کشت خواهد بود، ارایه می شود.
وی با اشاره به اینکه مساله آب، خاک و اتمسفر با هم گره خورده، گفت: با مقدمه ای در رابطه با شرایط اقلیمی کشور و آمار خاک و آب، ما باید بیشتر به روابط متقابل آب و خاک توجه کنیم و آنچه که در کمبود آب گریبان ما را به شدت فشار می دهد نباید باعث شود که روش هایی را انتخاب کنیم که منجر به تخریب خاک هم شود.
رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب کشور افزود: در مدیریت آب در خاک به روش های علمی و توصیه های علمی معتقد هستیم، همچنانکه دربحث کود هم زیاده روی و هم کم مصرف کردن می تواند تخریب خاک را به دنبال داشته باشد در مدیریت آب هم زیاده روی در مصرف آب باعث کارایی کم آبیاری و از دست رفتن آب که این منبع مهم برای کشور است می شود.
وی ادامه داد: اما اگر در انتخاب روش مناسب آبیاری به تامین نیاز گیاه و خاک برای شست وشوی پروفیلی توجه نکنیم ممکن است که باعث تجمع نمک در لایه سطحی و تخریب خاک از زاویه دیگری شود.
وی با بیان اینکه در موسسه به موضوع بهره وری خاک توجه ویژه ای شده، گفت: به همین منظور بحث نقشه ماده ی آلی خاک را بر اساس تفاهم نامه ای کلید می زنیم تا نقشه پراکنش مواد آلی در خاک های کشور احصا شود که این نقشه با هماهنگی معاونت آب و خاک و سازمان فائو که نقشه ارگانیک کربن را برای دنیا استخراج می کنند انجام می شود که ما هم به این برنامه ورود کرده ایم.
