پایان تلخ هشت روز سوختن نفتکش ایرانی

مهدی زاهدی-پس از هشت روز آتش‌سوزی مداوم در نفت‌کش سانحه دیده ایرانی، در نیمروزیکشنبه، انفجارهایی مهیب در این کشتی رخ داد و درنهایت کشتی ایرانی آرام آرام به اعماق دریا فرو رفت؛ از ۳۲ نفری که در این کشتی حاضر بودند، پیکر یک نفر در محدوده سانحه و پیکر دو تن نیز در پل فرماندهی کشتی پیدا شد اما مابقی افراد همچنان در کشتی باقی ماندند. روز ۲۵ آذرماه ۱۳۹۶، ۳۲ سرنشین نفتکش سانچی که بندرعسلویه را به مقصد کره جنوبی ترک می کردند، هیچ گاه فکر نمی کردند که کمتر از یک ماه دیگر در میان آتش و دود و دریا با زندگی وداع خواهند کرد. ۱۶ دی ماه ۱۳۹۶، خبر رسید، «سانچی» در آبهای جمهوری خلق چین دچار سانحه شده است، خبر تلخ بود و ناگوار، اما آنچه بر این ناگواری می افزود اخبار بعدی بود که پی در پی روی خروجی رسانه ها می آمد، ۱۳۶هزارتن میعانات نفتی درحالی می سوخت که تنها بی خبری مطلق درمیان خبرهای بی شمار، سرنوشت دریانوردان ایرانی بود. همه مقامات پشت تریبون ها بسیج شدند، رئیس جمهور خواست همه توان ملی، منطقه ای و دیپلماسی به کار گرفته شود، وزیرکابینه نماینده رئیس جمهور شد و با سفیر کشور دوست وبرادر، چین، به گفتگو نشست،اما چینی ها تا ششمین روز سوختن، با تاریک شدن هوا، عملیات امداد و نجات را تعطیل می کردند و هنگامی که نماینده رئیس جمهور پس از وزش باد ۷۵ کیلومتری که «سانچی» ما را از آبهای چین به سوی آبهای ژاپن برد، این بار با سفیر ژاپن به گفتگو نشسست، اما بازهم گفتگو چاره ساز نبود، علی ربیعی هفت روز بعد از سانحه، به نزدیکی های کشتی درحال نابودی رسید، اما هنوز بافضای شانگهای انس نگرفته بود که خبر رسید «سانچی ایرانی» آرام و آتشین دارد به دل دریا فرو می رود... ظهر روز هشتم، همه چیز تمام شد؛ و حالا مسئولان به غیر از ارسال پیام تسلیت، منتظر نتایج بررسی جعبه سیاه فرستاده شده به پاناما هم هستند... یکشنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۶، حوالی ظهر،ر سازمان بنادر و دریانوردی در پیامی رسماً غرق شدن نفت‌کش ایرانی دچار حریق شده در آب‌های چین را اعلام کرد و این مصیبت بزرگ را به بازماندگان جامعه دریایی کشور و هم‌میهنان عزیز تسلیت گفت. پیش‌تر نیز محمد راستاد مدیرعامل این سازمان در آخرین اظهارنظر خود اعلام کرده بود: روز شنبه، حجم آتش کشتی افزایش یافت و طول کشتی را فرا گرفت، به همین دلیل امکان ورود تکاوران به کشتی فراهم نبود. او در مورد آخرین وضعیت سانچی گفته بود که کشتی، شناور بودن خود را از دست داده و در حال غرق شدن است. معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین در مورد عملیات جست‌وجوی ۲۹ پرسنل باقی‌مانده در کشتی تصریح کرده بود: امیدی به پیدا کردن مفقودین نیست و حجم آتش به‌اندازه‌ای است که تکاوران ایرانی و تیم چینی نمی‌توانند به کشتی وارد شوند. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز در پی سانحه دل‌خراش سانحه کشتی نفت‌کش و ناپدید شدن تعدادی از دریانوردان کشورمان با انتشار پیامی با خانواده این عزیزان ابراز همدردی کرد. ایسنا نیز در گزارشی که به این فاجعه اختصاص داده بود نوشت: یکی از نادرترین اتفاقات دریایی شنبه، ۱۶ دی ماه، ساعت ۲۰ به وقت محلی در آب های ساحل شرق چین با برخورد یک نفتکش ایرانی به نام سانچی با ۱۳۶هزار تن میعانات گازی متعلق به شرکت ملی نفت ایران  و کشتی فله بر چینی که حریق نفتکش و مفقود شدن ۳۲ پرسنل آن را در پی داشت رقم خورد، حریقی که آنقدر شعله کشید که همه طول کشتی را در آغوش گرفته و در نهایت موجب غرق شدن کامل آن شد. از ۳۲ پرسنلی که در این حادثه مفقود شدند، ۳۰ ایرانی و دو بنگلادشی، تنها پیکر سه پرسنل پیدا و برای تشخیص هویت به شانگهای منتقل شد. البته عملیات تشخیص هویت هنوز انجام نشده است. پیکر یکی از پرسنل داخل دریا و پیکر دو پرسنل دیگر در جریان جست و جوی نیم ساعته تیم چینی به همراه جعبه سیاه کشتی پیدا شد. جعبه سیاه این کشتی  برای بازخوانی فعلا به بندر شانگهای چین منتقل شده است. البته جعبه سیاه سانچی با توجه به قوانین ثبت شده در کنوانسیون‌های بین‌المللی مبنی بر اینکه جعبه سیاه موجود در کشتی‌ها و شناورهای موجود در فضای بین‌المللی به کشوری که کشتی در آن به طور رسمی ثبت شده تحویل داده شود، با  توجه به اینکه شناور مذکور در یکی از بنادر پاناما به ثبت رسیده است باید به این کشور تحویل داده شود.البته مسئولان پاناما طبق قوانین موظفند که اطلاعات ثبت شده در این جعبه را به طور کامل به ایران ارائه کنند و در این زمینه تردیدی وجود ندارد.این احتمال وجود دارد که این جعبه در شانگهای بازخوانی شود.

درخواست ایران برای ادامه جست‌وجوی پیکر مفقودین

در همین راستا رئیس کمیته پیگیری نفتکش سانچی از درخواست خود خطاب به فرمانده چینی برای ادامه فرآیند جست‌وجوی پیکر پرسنل نفتکش سانچی پس از غرق شدن این نفتکش خبر داد. علی ربیعی ضمن عرض تسلیت به خانواده‌های پرسنل نفتکش سانچی و مردم ایران اظهار کرد: سانچی حامل ۱۱۱ هزار و ۵۱۰ تن میعانات گازی بود. علاوه بر این میعانات سوخت کشتی هم باعث شدید شدن حریق آن می‌شد؛ باید گفت این اتفاق یک اتفاق بی‌نظیر محسوب می‌شود. وی ادامه داد: چینی‌ها و کارشناسان از روز نخست حادثه اعلام کردند خدمه کشتی زنده نیستند. اما ما که کورسوی امیدی به زنده بودن پرسنل داشتیم همه اقدامات لازم را انجام دادیم. حتی می‌خواستیم چنانچه پرسنل زنده نیستند، پیکر مطهر آنها را از نفتکش خارج کنیم. به همین دلیل ۱۲ نیروی تکاور از ایران به محل حادثه آمد. رئیس کمیته پیگیری نفتکش سانچی با بیان اینکه شدت انفجار سانچی در ساعات آخر بسیار بالا بود، افزود: درجه سانچی در ساعات و دقایق آخر تا ۹۰۰ درجه بالا رفت و امکان ورود به آن وجود نداشت. در نهایت کشتی آرام آرام با سر به عمق دریا حرکت کرد. البته این اتفاق در عمق ۱۱۰ متری دریا رخ داده است و احتمالا بیش از ۲۰۰ متر کشتی بیرون دریا بماند. البته مشخص نیست جریان دریا حرکت کشتی را به چه صورت درآورد. ربیعی به این سوال که آیا امیدی به یافتن پیکر مفقودین پس از غرق شدن کشتی وجود دارد یا خیر؟ پاسخ داد: من این درخواست را به فرمانده چینی داده‌ام که زمانی که وضعیت کشتی به تعادل رسید، جست‌وجو برای پیکر مفقودین ادامه پیدا کند. اما فرمانده چینی پاسخ داد که امکان این کار وجود ندارد. من تصمیم دارم در این راستا با کارشناسان صحبت بیشتری کنم تا این درخواست بررسی شود.

**درخواست برای اعلام عزای عمومی

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین در نامه‌ای به رییس‌جمهور درخواست اعلام عزای عمومی و نیز اقدام برای شهید خدمت نامیده شدن خدمه نفتکش سانچی از هیات وزیران شد. علی ربیعی در پیام تسلیت خود به مناسبت درگذشت شهادت‌گونه خدمه کشتی سانچی به حسن روحانی نوشت:ضمن عرض تسلیت به جنابعالی و ملت بزرگ ایران و خانواده‌های محترم و بازماندگان کارکنان نفتکش سانچی و کلیه کارکنان عزیز و ایثارگر شرکت ملی نفتکش ایران در اقصی نقاط دنیا با تاسف تمام به استحضار می‌رساند مطابق شواهد به دست آمده در محل و نظریه قاطع مقامات چینی و کارشناسان ایرانی در حوزه نفت و گاز سازمان بنادر و دریانوردی، انفجار به این گستر و حجم آتش و نیز گازهای سمی متصاعد شده منجر به فوت خدمه قهرمان اقتصاد مقاومتی در ساعات اولیه گردیده است.تلاش‌های طاقت‌فرسا برای اطفاء حریق و انتقال پیکر مطهر نیز میسر نگردید.اینجانب درخواست اعلام عزای عمومی و نیز اقدام برای شهید خدمت نامیده شدن از هیات محترم وزیران را دارم.

**اولویت اصلی شناسایی جان‏باختگان باشد

رییس جمهوری هم در پیامی با تسلیت درگذشت شهادت گونه سرنشینان نفتکش سانچی تاکید کرد: اولویت اصلی بر شناسایی و تعیین هویت جان‏باختگان و کاهش آلام خانواده‏ های این عزیران متمرکز باشد. در بخشی از پیام حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی آمده است: وقوع سانحه ناگوار و دلخراش آتش سوزی برای کشتی نفتکش کشورمان در سواحل شرقی چین که موجب درگذشت شهادت گونه تمامی خدمه و پرسنل زحمتکش آن شد، قلوب آحاد ملت ایران را محزون کرد. وی در این پیام افزود: اینجانب با ابراز همدردی، این ضایعه را به ملت بزرگ ایران به ‏ویژه خانواده های داغدیده از صمیم قلب تسلیت می گویم و برای آن جان‏باختگان مظلوم که تلاشگران عرصه اقتدار ملی و پیشگامان اقتصاد کشور هستند، علّو درجات و برای عموم بازماندگان صبر و سلامتی مسألت دارم. رییس جمهوری در این پیام تاکید کرد: هم ‏اکنون لازم است اولویت اصلی بر شناسایی و تعیین هویت جان‏باختگان و کاهش آلام خانواده‏ های این عزیران متمرکز باشد. وی در این پیام به همه دستگاه های ذیربط از جمله وزارتخانه ‏های راه و شهرسازی، نفت و امور خارجه ماموریت داد با انجام اقدامات کارشناسی، علت وقوع این سانحه تأسف‏ بار را به دقت بررسی و پیگیری قانونی لازم را برای پیشگیری از حوادث مشابه و نیز احقاق حقوق ملت ایران و خانواده های آسیب‏ دیده به‏ عمل آورند. گفتنی است در این حادثه، کشتی چینی بدون آسیب کلی و در حالیکه خدمه آن سالم ماندند از منطقه خارج شد ولی، نفتکش سانچی با ۳۰ تبعه ایرانی و دو بنگلادشی دچار حریق و انفجارهای سنگین شد که کار امداد رسانی در منطقه را با مشکل مواجه و در برخی مواقع ناممکن کرد.