محمد مهدی میثمی
با وجود مشخص شدن حضور یا عدم حضور برخی از چهرهها در دولت دوزادهم، تداوم فعالیت بیژن زنگنه همچنان در هاله ای از ابهام قرار داشت.
به گزارش جهان اقتصاد، در حالی که نام زنگنه به تنهایی بر صندلی وزارت نفت دولت آینده به چشم میخورد و هیچ گزینه دیگری در گمانه زنیها در کنار نام وی قرار نگرفته بود، عدم تمایل وی به پذیرش این پست مسئله ای بود که همچنان آینده وزارت نفت را با ابهام روبرو کرده بود.
محمد رضا باهنر روز شنبه با اشاره به تغییر و تحولات کابینه دولت دوازدهم گفته بود: در برخی وزارتخانهها رئیسجمهور میخواهد افراد بمانند، اما وزرا قبول نکردند، از جمله وزیر نفت که من با وی صحبت کردم و بهشدت ابا داشت و گفت فشارهای غیرمعمول زیاد است و حوصله این جنگ و گریزها را ندارم.
به جرات میتوان نام بیژن زنگنه را در کنار محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان، بعنوان دو وزیر که در معرض بیشترین تهمتها و بدگوییها بودند، قرار داد. وزارت نفت، پیشرو ترین وزارتخانه دولت یازدهم در بهره بردن از برجامی بود که با تلاشهای وزارت امور خارجه به ثمر رسیده بود.
اما این توضیح، تمام اقدامات چهار ساله زنگنه را در بر نمیگیرد. در واقع پایان دادن به فساد را میتوان مهر قبولی بر کارنامه وزارت نفت دولت یازدهم دانست. بر این اساس، افزایش تولید و صادرات نفت خام و فرآوردههای نفتی، گاز رسانی به زاهدان، برابر ساختن برداشت ایران از پارس جنوبی با قطر، طراحی قراردادهای جدید نفتی برای توسعه میدانهای نفتی و گازی و همچنین امضای نخستین قرارداد جدید نفتی با کنسرسیومی به رهبری شرکت توتال فرانسه برای توسعه مرزی ترین فاز پارس جنوبی و بی نیازی از واردات گاز ترکمنستان برای تامین گاز شهرهای شمالی کشور (که فردا با بهره برداری از خط لوله دامغان-نکا محقق میشود) و ... تنها در سایه حذف سایه فساد از سر صنعت نفت ایران قابل تقدیر است.
فساد ساختاری و نظام مند دستگاهها در دولت گذشته که در وزارت نفت ماجراهایی مانند دکل گمشده نفتی و فروش نفت توسط بابک زنجانی و نیروی انتظامی را رقم زده بود، در دولت یازدهم برچیده شد. موضوعی که قطعا در صدر همه دستاوردهای چهار ساله زنگنه در دولت یازدهم قرار میگیرد.
اما در حالی که پیش از این بیانیه به امضا رسیده توسط ۱۱۴ نفر از نمایندگان مجلس شورای درباره تقدیر از عملکرد زنگنه در کنار حمایتهای دیگری مانند قدردانی انجمن نفت ایران از دستاوردهای وی، تداوم حضور وزیر کهنه کار نفت در دولت دوازدهم را قطعی کرده بود، ظاهرا بی میلی زنگنه به تداوم حضور در صدر وزارت خانه نفت به دلیل فشارها موجب به تعویق افتادن اظهار نظر قطعی درباره سکاندار آینده صنعت نفت ایران شده بود.
البته ایجاد تردید درباره تداوم حضور زنگنه در دولت دوازدهم موجب شکل گیری دو سناریو درباره وی شده بود: در سناریوی نخست، در حالی که اندکی خوش شانسی زنگنه را به امضای نخستین قرارداد جدید نفتی با سرمایه گذاری خارجی ۴٫۸ میلیارد دلاری آن هم در روزهای پایانی کاری اش مفتخر کرده بود، وی میتوانست با پایان بخشیدن به فعالیت ۱۲ ساله اش بر مسند وزارت نفت در شرایطی که عملکرد قابل قبولی از خود برجای گذاشته بود، در اوج خداحافظی کند.
در سناریوی دوم، زنگنه که با تمام قوا در طی چهار سال گذشته پشت دولت ایستاده بود و به تعبیر حسن روحانی پاشنه گیوههایش را برکشیده بود و همچنین با توجه به عملکرد خویش، برای تداوم فعالیتش در دولت دوازدهم مایل به کمی بازار گرمی بود تا شاید اندکی از خستگی ناشی از هجمههای بی پایان دلواپسان بکاهد.
البته خاطر نشان کردن این نکته ضروری است که زنگنه در طی دوران وزارتش در دولت یازدهم هرگز در برابر دروغ پردازیها و شبهه افکنیهای دامنه دار دلواپسان لب به توهین نگشود، امری که قطعا جایگاه او را در این زمینه نیز بالاتر از برخی وزرای کابینه حسن روحانی قرار میدهد. در همین رابطه، با وجود سیل تهمتها و تخریبها علیه وزارت امور خارجه و محمد جواد ظریف در زمان امضای برجام و اندکی پس از آن، با تایید برنامه جامع اقدام مشترک توسط مقام رهبری اوضاع برای وزیر امور خارجه کشورمان تا حدی بهبود یافت. اما همانطور که تجربه ثابت کرد، سیل حملات دلواپسان علیه وزارت نفت هرگز پایان نیافت و بر خلاف اقدامات مثبت زنگنه، تا به امروز نیز شاهد تداوم تخریب هستیم.
اما در حالی که بیژن زنگنه روز گذشته در جمع خبرنگاران پاسخ دادن به حضورش در دولت دوازدهم را موکول به چند روز آینده کرده بود، برخی رسانهها از قطعی شدن تداوم فعالیت وی در دولت آینده خبر دادند.
بر این اساس، کانال «از نفت چه خبر» از چراغ سبز زنگنه به حسن روحانی خبر داد. «انرژی امروز» نیز به نقل از یک منبع آگاه قطعی شدن حضور زنگنه را تایید کرد.
به نقل از انرژی امروز، این منبع آگاه درباره خبر منتشرشده مبنی بر اینکه «آقای زنگنه استعفای خود را تقدیم رییسجمهور کرده است»، گفت: این مطلب که چطور ممکن است وزیر نفت از کابینهای که هنوز تشکیل نشده استعفا داده باشد؛ برای ما هم جای سوال دارد.
وی افزود: اگرهم منظور از استعفا درباره دولت فعلی باشد که اولا استعفا در فاصله یک هفته به پایان دولت معنایی ندارد و ثانیا، آقای مهندس زنگنه طبق روال در حال ایفای مسئولیتهای خود هستند.
این منبع آگاه درباره اخبار منتشرشده مبنی بر گلایههای وزیر نفت و عدم حضور در دولت دوازدهم گفت: آقای زنگنه بهطور جدی این بحث را داشتند که وقتی به کلیه اقدامات و دستاوردهای وزارت نفت حمله میشود و علیرغم توضیحات و استدلالهای دقیق باز هم حملات هر روزه از سوی مخالفان دولت ادامه دارد؛ چه ضرورتی وجود دارد که به کار ادامه دهیم؟
بنابراین گزارش، علیرغم این گلایههای جدی رایزنیهای رییسجمهور و مقامات ارشد دولت و حمایت قاطع نمایندگان مجلس و بدنه وزارت نفت، زنگنه را برای حضور در دولت دوازدهم قانع کرده و تقریبا ابقای وی در کابینه قطعی شده است.