سید رضا صائمی-کارشناس اقتصادی برنامه های اقتصادی در رسانه ملی کم نداریم و در همه تلویزیون های دنیا هم یکی از محوری ترین برنامه ها در شبکه های مختلف برنامه های اقتصادی است. اقتصاد به دلیل گستره عمومی و نسبت مستقیمی که با زندگی مردم دارد برای مخاطبان همواره جذاب بوده و تلاش برای فهم اوضاع اقتصادی و فراز و نشیب های آن نه یک سرگرمی و حتی آگاهی صرف که می تواند نقش مستقیمی در معیشت مخاطبان داشته باشد اما برنامه« شکاف اقتصادی» در شبکه پرس تی وی  هم عنوان متفاوتی دارد و هم بالطبع بنا به همین عنوان,  رویکرد و زاویه دید متفاوتی را برای انتخاب سوژه و الگوهای تحلیل اقتصادی دارد. در واقع شکاف اقتصادی رویکردی آسیب شناختی به حوزه اقتصاد داشته و بیشتر بر چالش هایی که این حوزه را تهدید می کند تاکید دارد. مسائلی که می تواند امنیت اقتصادی گروهی را به خطر بیاندازد و فاصله طبقاتی را بیشتر کند. در واقع «برنامه «شکاف اقتصاد» ( Economic Divide)هر هفته به آن دسته از چالش‌¬های اقتصادی می‌پردازد که در گوشه ای از دنیا حق مردمی را تضعیف کرده و رسانه های خارجی نسبت به آنها بی تفاوت اند. برنامه ای که  نزدیک به دو سال است که هر هفته از شبکه پرس تی وی پخش می‌شود و به دلیل استقبال آن به شبکه هیسپان تی وی نیز منتقل شد. برنامه ای که تحلیل های آن مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و انگار برنامه ای را پیدا کرده اند که حرف های تکراری و تحلیل های سرمایه مدار انجام نداده و از ظلمی که در حوزه اقتصاد به طبقه تهی دست جوامع جهان می شود پرده بر می دارد. اگر کمی عمیق تر به این برنامه و رویکرد آن بنگریم متوجه خواهیم شد که بیش از اینکه نگاه و ماهیت برنامه اقتصادی باشد با رویکردی انتقادی به مساله عدالت اجتماعی در سطح جهانی می پردازد. این رویکرد البته با نگرش کلی شبکه پرس تی‌وی که نسبت به هر آنچه در هر جای دنیا باعث شده تا حق و حقوق عده‌ای از مردم از طرف دولت یا کشورهای قدرتمند و به بهانه‌های مختلف پایمال شود، حساس است انطباق دارد. برنامه شکاف اقتصادی آن دست از مسائل اقتصادی را مطرح و برجسته می کند که رمزگشایی از یک استعمار و استعلای سیاسی و اقتصادی است. به ویژه سیاست های اقتصادی ایالات متحده آمریکا در مناطقی مثل آمریکای لاتین و خاورمیانه. در واقع سوژه برنامه بیشتر درباره آن دسته از رخدادها ، برنامه ها و سیاست های اقتصادی است که مورد غفلت رسانه های خارجی قرار گرفته اند یا از طریق رسانه های سلطه گر، پنهان شده و ناگفته مانده اند لذا در این برنامه از حیث ارزش های خبری، عنصر تازه گی به نوعی برجسته می شود به این معنا که مسائلی مطرح می شود که تا کنون رسانه ها به آن نپرداخته و گویی یک مساله تازه و جدید است. اگرچه موضوع این برنامه بیشتر درباره نقاط دیگر دنیاست اما درباره برجام با نگاه اقتصادی، چین و جاده ابریشم و موضوع کمبود آب در دنیا و تاثیر آن در اقتصاد با تمرکز بر ایران نیز برنامه تولید شده است که نگاه جهان شمول‌تری به مسائل اقتصادی داشته است. با توجه به اینکه این برنامه رویکردی مبتنی بر اقتصادی سیاسی دارد و بیشتر تاثیر سیاست های منفعت طلبانه بر اقتصاد کشورهای تحت سلطه را بررسی می کند به نوعی خود مبلغ شبکه پرس تی وی و رویکردهای رسانه ای آن هم است و در واقع به نوعی گفتمان انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد و اقتصاد سیاسی را ترویج کرده و از این منظر به تحلیل سیاست های اقتصادی حاکم بر جهان می پردازد. کاوه تقوایی علاوه بر تهیه کنندگی، اجرای این برنامه را نیز بر عهده دارد. مجتبی مقامی به عنوان تدوین‌گر و امید عبدالله‌زاده در مقام گرافیست با او همکاری می‌کنند. همچنین مهدی عرب و امیر طالبی، نویسندگان این برنامه هستند  و توانستند در این مدت، «شکاف اقتصادی» را به یک برند رسانه ای در شبکه های برون مرزی تبدیل کنند. از جمله موضوعاتی که در این برنامه مورد بررسی قرار گرفت می‌توان به «ایالات متحده، تجارت با چین»، «اقتصاد ایالات متحده»، «بی‌خانمان‌های آمریکا»، «اقتصاد بریتانیا» و «ایالات متحده بدون بودجه» اشاره کرد که هر کدام از آنها در پس سویه اقتصادی واجد اطلاعات و تحلیل های جامعه شناختی و مردم شناسانه از کشورهای مورد بررسی نیز هستند و مخاطب می تواند ضمن آشنایی با سیستم اقتصادی آنها و چالش های و آسیب هایی که دراین حوزه وجود دارد، نسبت به خود آن کشور و تاثیر مسائل فرااقتصادی بر اقتصاد آنها نیز اطلاعاتی به دست آورد. ض۱اگر بخواهیم در یک جمله اهداف و کارکردهای این برنامه را تعریف کنیم می توان گفت که «شکاف اقتصادی» حقوق اقتصادی و اجتماعی مردم در سطح داخلی و بین‌المللی و عملکرد مسئولان در قبال این حقوق را محور برنامه سازی خود قرار داده و به آن می پردازد. ساختار اجرایی برنامه نیز به این شکل است که در هر قسمت از این برنامه،موضوعات با حضور ۲ کارشناس مورد بحث قرار می‌گیرد. از دیگر بخش های این برنامه، نریشن- تصویر، «در عمق» (In Depth) (بررسی عمیق و دقیق یکی از موارد مطرح شده در برنامه) و طرح سوال اختصاصی از بینندگان است. به عبارتی دیگر می توان گفت که ساختار اجرایی برنامه رویکرد مورد نگارانه و تخصصی را در پیش گرفته که به روش تحقیق کیفی نزدیک است و قرار نیست که صرفا اطلاعاتی در سطح داده شود بلکه هدف همراه کردن مخاطب با عمق موضوع از طریق پردازش چند بعدی سوژه و گفتن رازهای مگو درباره آن است. از سوی دیگر در بخش گزارش های مردمی به شکل مصاحبه های خیابانی و میدانی ، دیدگاه و نظر مردم نیز درباره سوژه برنامه پرس و جو می شود که به نوعی بازتاب دهنده افکار عمومی درباره موضوع برنامه است که این آیتم کمک می کند تا همه تحلیل ها در محدوه دیدگاه های کارشناسان قرار نگرفته و از نخبه گرایی صرف پرهیز شود. ضمن اینکه این برنامه از طریق شبکه های اجتماعی فرصتی فراهم کرده تا مخاطبان سوژه های مورد علاقه خود را پیشنهاد بدهند یا اگر انتقادی نسبت به برنامه دارند مطرح کنند. به این موارد باید توجه به گرافیک برنامه را افزود که تلاش شده تا از طریق تکنیک ها و تمهیدات گرافیکی هم اطلاعات و تحلیل های آماری و کارشناسی سوژه به شکل جذاب تری صورت بندی شود و هم خود برنامه از حیث جاذبه های فرمیک رسانه ای بتواند مخاطب را جذب کند یا دست کم او را خسته نکند. آنچه که «شکاف اقتصادی» را به یک برنامه متفاوت اقتصادی بدل می کند بیش از فرم و ساختار یا حتی تحلیل هایش در جسارتی است که در رویکردهای تحلیلی خود برگزیده و به سراغ ناشناخته ها و ناگفته ها در حوزه اقتصاد سیاسی و سیاست های اقتصادی رفته است.برنامه به حاشیه هایی می پردازد که اتفاقا اهمیتشان بیشتر از متنی است که در رسانه های جهان برجسته می شود. چه بسا همین حاشیه ها، اصل ماجرا باشد لذا زبان  رسانه ای «شکاف اقتصادی» را می توان زبان تند و تیزی دانست که رازهای مگو را می گوید و حتی برخی به ان لقب« نود اقتصادی» داده اند. نوع چنین برنامه ای را در شبکه های داخلی کم داریم و حتی بازپخش همین برنامه در شبکه های داخلی نیز می تواند  با مخاطبان بسیاری همراه شود. اگر به تماشای این برنامه تمایل دارید، پخش اول شکاف اقتصادی، ساعت ۱:۰۳ بامداد روز پنچ شنبه از شبکه پرس تی وی به روی آنتن می رود و اولین بازپخش آن، ساعت ۰۰:۰۳ بامداد جمعه و بازپخش های بعدی آن به ترتیب ساعت ۸:۰۳ صبح یکشنبه، ۱۹:۰۳ همان روز و ۱۱:۰۳ دوشنبه است.