سورنا ستاری:در حوزه فناوری فضایی باید از شعارزدگی فاصله بگیریم
ماهواره‌های مصباح ۲ و ناهید ۱ در حال طراحی است
مهدی زاهدی-معاون علمی و فناوری رییس جمهور با تاکید بر این که در حال حاضر دستگاه‌های مختلف مطلع نیستند که چه نوع فناوری‌هایی را از سازمان فضایی می‌توانند دریافت کنند، گفت: برای رسوخ فناوری‌های فضایی در جامعه نیاز است تا بخش خصوصی به آن وارد
سورنا ستاری درنشست تخصصی فناوری فضایی در مرکز فضایی البرز با تاکید بر این که ما در حوزه فضا نیاز به یک رویکرد جدید داریم، خاطرنشان کرد: ما در این حوزه باید از گفتن شعار فاصله بگیریم.
وی با بیان این که بخشی از حوزه فضا مربوط به توسعه فناوری و بخشی دیگر مربوط به تجاری سازی می‌شود، اظهار کرد: ما در هر دو بخش ضعف‌هایی داریم و این در حالی است که نیروهای انسانی زیادی در این حوزه در اختیار داریم.
ستاری اضافه کرد: یکی از هنرهای ما در حوزه پژوهشی این است که از تمام ظرفیت‌های علمی و نیروی انسانی کشور استفاده کنیم و در این راستا نباید متکی به بخش دولتی باشیم.
ستاری به وضعیت توسعه نانو در کشور اشاره کرد و گفت: ستاد توسعه فناوری نانو با ۳۰ نفر کارمند توانسته است علاوه بر تربیت ۲ تا ۳ هزار نفر نیروی متخصص در این حوزه ۳۰۰ شرکت دانش بنیان نیز در حوزه نانو ایجاد کند.
وی صادرات دستگاه الکتروریسی را از موفقیت‌های این حوزه نام برد و ادامه داد: با همت محققان توانستیم اولین دستگاه صنعتی تولید الیاف نانو را به کشور کره صادر کنیم.
معاون علمی وفناوری رییس جمهور با تاکید بر این که تا زمانی که بخش خصوصی به حوزه فضا وارد نشود، راندمان بالا نخواهد رفت، اضافه کرد: پژوهش دولتی همانند خودروسازی دولتی می‌شود. از این رو باید ۸۰ درصد فعالیتهای فضا در بخش خصوصی صورت گیرد.
ستاری در گفتگو با جهان اقتصاد:
دستمان را برای طرف مقابل رو نمی کنیم!
معاون علمی و فناوری رییس جمهور همچنین در حاشیه این نشست در گفتگو با جهان اقتصاد از اجرای سه پروژه بزرگ فضایی با پنج دانشگاه کشور خبر داد.
وی درباره عدم رسانه‌ای شدن فعالیتهای فضایی توضیح داد: فناوری‌هایی که در حوزه مرزهای دانش هستند، به راحتی رسانه‌ای نمی‌شوند و این اقدامی است که در همه کشورها رخ می‌دهد.
خبرنگار جهان اقتصاد از او پرسید: «یک زمانی استدلال بر این بود که ما در تحریم هستیم، اگر بخواهیم همکاری بین المللی کنیم، ممکن است شرکت ها تحت تاثیر کشورهایی که تحریم مان کردند، قرار بگیرند، الان شما انگار می گویید که اعتقادی به رسانه ای کردن موضوعات ندارید؟»
ستاری پاسخ داد: شما نباید برای طرف مقابل دستتان را رو کنید، مگر او دستش را برای شما رو می کند که ما این کار را بکنیم.
خبرنگارما دوباره تاکید کرد: «چرا وقتی دستاورد هست نباید رسانه ای شود؟» که او این بار پاسخ جالبی داد: «معمولا به پایان دوره ریاست جمهوری که نزدیک می شویم، آن موقع این دستاوردها را اعلام می کنند!»
معاون علمی و فناوری رییس جمهور اضافه کرد: مشکل ما در حوزه فضایی این است که وقتی بحث فناوری‌های فضایی مطرح می‌شود، یک غلاف نظامی دور ما را فرامی‌گیرد که باید این غلاف شکسته شود.
ستاری در عین حال با تاکید بر این که در برخی از مرزهای دانش نمی‌توان بدون حمایت دولت پیش رفت، یادآور شد: همه حوزه‌های فناوری‌های فضایی جزء مرزهای دانش است که برای توسعه آن نیازمند حضور شرکتهای خصوصی هستیم.
رییس بنیاد ملی نخبگان با بیان این که زمانی فناوری‌ها از بخش‌های نظامی به جامعه رسوخ می‌کرد، گفت: در سال‌های اخیر در دنیا این وضعیت برعکس شده است و بسیاری از فناوری‌های ایجاد شده در بخش خصوصی وارد حوزه نظامی می‌شود.
وی اضافه کرد: ما راهی نداریم جز این که بخش خصوصی را در حوزه فناوری فضایی مشارکت بدهیم. دولت نیز باید اعتباراتی به بخش تحقیقات مرزهای دانش اختصاص دهد.
معاون علمی رییس جمهور با تاکید بر توجه به فضای ایجاد شده در سطح بین‌الملل ادامه داد: سازمان فضایی می‌تواند به عنوان مرکز شتاب‌دهی فضا فعالیت کند که در این صورت می‌توان انتظار ایجاد شرکتهای دانش بنیان در این حوزه را داشت.
معاون علمی رییس جمهور از حمایت‌های این معاونت برای توسعه فناوری فضایی خبر داد و گفت: معاونت علمی با ایجاد مرکز ملی فضایی در خدمت توسعه این فناوری‌ها است و ما تنها دستگاهی هستیم که تنها سه درصد اعتبارات ما جاری است.
طراحی اولین رادیوتلسکوپ ملی
رییس سازمان فضایی با اشاره به پروژه‌های در دستور کار این سازمان از اجرای پروژه‌هایی برای ساخت ماهواره‌برهای حامل ماهواره‌ها در مدارهای بالاتر و همچنین طراحی و احداث اولین رادیوتلسکوپ ملی خبر داد.
محسن بهرامی نیز در این نشست ، با تاکید بر این که بخش فضایی کشور تنها مربوط به ساخت و پرتاب ماهواره نمی‌شود، اظهار کرد: ماهواره‌ها بخشی از فناوری‌های کشور هستند، از این رو امیدواریم مرکز فضایی ماهدشت این سازمان مرکزی به فعالیتهای فضایی کشور تبدیل شود.
وی با اشاره به پروژه‌های در دستور کار این سازمان اظهار کرد: در حال حاضر ماهواره مصباح آماده پرتاب است که در کشور ایتالیا به دلیل مشکلات تحریم نگهداری می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ما در حال مذاکره با این کشور هستیم و امیدواریم به زودی این ماهواره آماده پرتاب شود.
بهرامی با تاکید بر این که ماهواره‌های مصباح ۲ و ناهید ۱ در حال طراحی است، خاطرنشان کرد: علاوه بر آن ماهواره امیرکبیر، ظفر و دوستی از دیگر ماهواره‌هایی هستند که در دستور کار قرار دارند.
رییس سازمان فضایی ایران از اجرای پروژه‌هایی برای ساخت ماهواره‌برهایی که حامل ماهواره‌ها در مدارهای بالاتر باشند، خبر داد و یادآور شد: در بخش دانشجویی نیز همکاری‌های بین‌المللی با اپسکو داریم؛ به گونه‌ای که چندین پروژه مشترک با اپسکو داریم که نمایندگانی از دانشگاه‌ها برای مذاکره با این سازمان اعزام شده‌اند.
وی ابراز امیدواری کرد در این مذاکرات ایران بتواند سهم خود را از این پروژه‌ها دریافت کند.
بهرامی به برنامه‌های این سازمان تا افق ۱۴۰۴ اشاره کرد و گفت: برنامه‌هایی در زمینه موقعیت‌یابی و ناوبری، اکتشافات فضایی، سنجش از راه دور و مخابرات فضایی از جمله برنامه‌های این سازمان تا افق ۱۴۰۴ است.
وی همچنین ساخت ماهواره ملی مخابراتی را از دیگر برنامه‌های این سازمان نام برد و با تاکید بر این که این پروژه فعال است، اضافه کرد: علاوه بر آن در جهت توسعه ماهواره‌های مخابراتی بومی برنامه‌هایی داریم که در این راستا پروژه ماهواره ناهید و امیرکبیر برای قرار گرفتن در مدار لئو از این گونه پروژه‌ها است.
بهرامی قرار گرفتن ماهواره‌ها در مدار ژئو را از دیگر برنامه‌های این سازمان نام برد و یادآور شد: دسترسی به این مدار نیاز به توسعه فناوری‌های متعدد دارد.
رییس سازمان فضایی ایجاد منظومه‌های مخابراتی لئو را از دیگر برنامه‌ها ذکر کرد و یادآور شد: علاوه بر آن با همکاری دانشگاه‌ها، پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه توسعه بومی ماهواره‌های سنجش از راه دور تعریف شده است.
وی توسعه ایستگاه‌های زمینی را از دیگر برنامه‌های این سازمان نام برد و گفت: در این راستا علاوه بر تکمیل شبکه ایستگاه‌های زمینی داخلی، مکاتباتی برای احداث ایستگاه‌های زمینی خارجی مورد نیاز است.
وی با اشاره به برنامه‌های این سازمان در زمینه اکتشافات فضایی افزود: در این راستا اقدام به طراحی و احداث اولین رادیو تلسکوپ ملی کردیم؛ ضمن این که در زمینه ایجاد پایگاه ملی داده‌های نجومی و فضایی نیز برنامه‌هایی در دستور کار داریم.
رییس سازمان فضایی همچنین از برگزاری مسابقه ماهواره‌های مکعبی خبر داد و در این باره توضیح داد: برگزاری این مسابقه به منظور جذب فناوری‌های مورد نیاز در آینده بسیار اهمیت دارد؛ از این رو با برگزاری این مسابقه دانشجویان با طراحی و ساخت ماهواره‌های مکعبی اقدام به توسعه فناوری‌هایی در این حوزه خواهند کرد.
بهرامی آخرین مهلت ثبت‌نام در این مسابقه را آخر اردیبهشت ماه ذکر کرد و یادآور شد: معاونت علمی نیز قول حمایت از این مسابقه را داده است.
رییس سازمان فضایی در بخش دیگر از سخنان خود با اشاره به اهداف کلان در حوزه فضایی در برنامه ششم توسعه گفت: ساخت و پرتاب اولین ماهواره سنجشی عملیاتی کشور و اولین ماهواره مخابراتی در مدار کشور، توسعه سامانه‌های کاربردی فضایی در حوزه محیط زیست و توسعه همکاری‌ها و مشارکت‌ها از جمله اهداف کلان در برنامه ششم توسعه است.
