رویا ایلکا
بخش دوم
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، سیمنار "اقتصاد مقاومتی و دانشگاه" با حضور جمعی از اساتید حوزه اقتصاد در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد.
دراین سمینار دکتر فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه رفتن به سمت اقتصاد مقاومتی به معنای مطالبه یک تغییر است، اظهار کرد: وقتی وجه اقتصادی این مسئله برجسته می شود با فرض این است که همگان می دانند که امر انتزاعی مجرد به نام اقتصاد در حیات جمعی انسان ها نداریم.
وی ادامه داد: امر اقتصادی با اجتماع سیاست فرهنگ و... و. پیوند دارد بنابراین باید بایسته ها و پیش نیازهای این تغییر در هر عرصه مطرح شود.
مومنی افزود: مسیری که تاکنون تحت عنوان اقتصاد مقاومتی در ایران دنبال شده است هیچکدام از این بایستهها را رعایت نکرده است و شیوه ای که این مسئله دنبال می شود این است که ما نمی توانیم از آن انتظار دستاورد داشته باشیم.
وی ادامه داد: پیش بینی ما این است که به قاعده ۷۰ سال گذشته زمان، منابع انسانی و مادی را تحت این عنوان درگیر میکنیم اما چون بسترهایش را فراهم نکردهایم طبیعتا دستاورد پایدار ندارد.
مومنی بابیان اینکه اگر ایده تغییر را به رسمیت بشناسیم و این تغییر در کل عرصه حیات جمعی اتفاق بیافتد میتوان گفت این تغییر مستلزم سه گروه شناخت وضع موجود، شناخت وضع مطلوب و شناخت فرآیندهای گذار از وضع موجود به وضع مطلوب است،افزود: تصویری که من از وضع موجود دارم هم در ساحت وضعیت نظام دانایی وهم در ساحت وضعیت اقتصادی کشور، شرایطی است که من از آن به عنوان از" کارکردافتادگی" نام می برم.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه از کارکرد افتادگی یعنی سنسور های سیستم نسبت به تحولات، واکنشی نشان نمیدهند یا واکنشی بر عکس نشان می دهند،گفت: بعنوان مثال درآمد نفتی دولت به ازای هر بشکه حدود ۷۰ دلار کاهش پیدا می کند اما این مسئله هیچ تغییری در رفتارهای هزینهایی و رفتارهای وارداتی دولت به نمایش نمیگذارد .
وی با بیان اینکه این از کارکرد افتادگی یکی از حاد ترین وضیت های قابل تصور و عرصههای نیازمند اعمال حساسیت های جدی در صورت بندی وضع موجود کشور است، افزود: شبیه این امر نیز در نظام علم و فناوری کشور دیده می شود، اما این به این معنا نیست که برای آن زحمتی کشیده نشده و اعتباری اختصاص داده نمیشود، بلکه برآیند آن می گوید که طی چهار دهه گذشته با افزایش چشمگیر سهم دانش آموختگان دانشگاهی در ساختار اشتغال رو به رو هستیم و با کاهش چشمگیر سهم بی سوادان در ساختار اشتغال.
مومنی خاطر نشان کرد: سرمایه فیزیکی سرانه در مجموع رشد داشته است، اما بهره وری مان روند نزولی نگران کننده ای را به نمایش می گذارد.
این استاد دانشگاه افزود: با وجود همه سرمایهگذاری های بزرگی که دولت، خانوارها و افراد برای انباشت سرمایه انسانی در کشور کردهاند اما مشاهده میکنیم که در ساختار اشتغال بیش از ۷۵ درصد افراد در زمینه خارج از حیطه تخصصی خود کار میکنند.
وی با بیان اینکه سهم بخش خصوصی از هزینههای تحقیق و توسعه نزدیک به صفر است،افزود: این امر به این دلیل است که استنباط کلی بخش خصوصی از ساختارهای نهادی این است که برای افزایش سود و درآمد به دانایی بیشتر نیازی نیست.
وی ادامه داد: وقتی بخش خصوصی در شرایط کنونی هیچ تمایلی به تحقیق و توسعه نشان نمیدهد یعنی انتظار دارد که در آینده اقتصاد ایران بر روی پاشنه فعلی بچرخد.
مومنی توسعه، ارتقای توان مقاومت، ارتقای کیفیت زندگی، ارتقای توان رقابت، ارتقای سطح دانایی محوری، بهبود وضعیت عدالت اجتماعی وتحقق پایداری دستاوردها را ازاهداف اقتصاد مقاومتی دانست و افزود: این اهداف از لحاظ متغییر های تعیین کننده باهم مشترک هستند یعنی همه آنها تابعی هستند از اینکه ساختارهای نهادی اجازه همراستایی بین جستجوی نفع شخصی و تحقق اهداف جمعی و اقدامات و تخصیص های کوتاه مدت نیز هم راستا با اهداف بلند مدت باشد را می دهد.
وی در پایان افزود:من فکر می کنم اگر بخواهیم اهداف اقتصاد مقاومتی را صادقانه دنبال کنیم باید روی یک هدف برای دوره ۵ ساله متمرکزشویم که آن هم اشتغال مولد است.